မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

စေလဦးပုည

၁၂၁၄ ခု၌ နန်းတက်ေသာ မန္တေလးြမို့တည် နန်းတည် မင်းတုန်းမင်းတရား လက်ထက်၌ စေလဦးပုည​သည် စာေရးပညာရှိတစ်ဦး အြဖစ်ြဖင့် အလွန်ေကျာေစာေလ၏။ ငယ်မည် ေမာင်ပုတ်စည်။ ရှင်မည် ဦးပုည။ မင်းလှသခင်္ယာဘွဲ့နှင့် ရွာစည်ရွာကို စားရသည်။

၁၂၂၈ ခု၌ မင်းတရားြကီး၏ သားေတာ်များ ြမင်ကွန်းနှင့် ြမင်းခံုတိုင် မင်းသားနှစ်ပါးတို့ ထြကွပုန်ကန်ေသာ အေရးတွင် ဦးပုညက ထိုသို့ထြကွရန် အချိန်အခါေပးသည်ဟု ဖမ်းဆီး အသတ်ခံရေလသည်။ (စင်စစ် အသတ်မခံရ။ တစ်နည်းနည်းြဖင့် ထွက်ေြပး ပုန်းေရှာင် သွားေလသည် ဟုလည်း အချို့ မှတ်ယူြက၏။)
ဤသို့ အြပစ်ေရာက်၍ အသက်အန္တရာယ် ေရာက်စဉ်တွင် ေရးသွားေသာ ကဗျာများကား

ေလးချိုး

ဟုတ်ပေလ နှုတ်ေချွဟရမှာြဖင့် ပုေဗ္ဗစ ထင်ပါရဲ့ေလ။
ေကာသလရယ်လို့ ဘဝမှာ သေရလန်းပါတဲ့
ေရွှနန်းစံရာနရိန်မှ ခါချိန်တန် ပျက်စြမဲေပမို့ စွဲမိသံေဝ။
အကုသိုလ် ဃာတကတ်ကယ်က ယခုလို လာလို့ြဖတ်တာေြကာင့်
ဇရပ်သို့ေြပးရေချ ေခွးေသသို့ ေသရြငား။
သိလျက်နှင့်ပင် ဝိပါတ်ြကမ္မာထင်ငဲ့
ေရွှနန်းရှင် မေဝခွဲနိုင်ဘူး ပွဲေတွ့အမှား။
(ေရွှဉာဏ်ရှင် မေဝခွဲနိုင်ဘူး ဟုလည်း ေတွ့ရသည်)

ေတးထပ်

လက္ခဏာ ဟန်မကျချင်ေတာ့ အနန္တခက်ေထွ ၊
ကံမမှ အသက်ရှည် (ေရှ)မယ် ကျမက်ေရယိုဆင်း။
ေတွးမိတိုင်း စိတ်နာတယ် မအိပ်တာေလးညဉ့်အလင်း။
ကာလကို ေထာင်းချင်ြပီ ေြကာင်းအင်ေနာ်မရှင်း။
ေကာင်းချင်ေသာ်နံုဖျင်းလို့ ဒံုရင်းသို့လှည့် (လှဲ့) မယ်။
မချိလို့ ေပါ်တံသွားေတာင် ရယ်သလား ေမးြကရှာတယ်။
စကားေြကာင့် တရားကွယ် အလားဝယ်ကုန်ခန်းလို့
ဘံုးနန်းြမင့် အေဆာင်ေဆာင် ကင်းရေလေအာင် ၊
' မင်း ' ဆိုသမျှ ကွင်းေရှာင်မယ် ထမင်းေတာင် စာချင်ဘူးေလး။

ရာဇဝတ်သင့်ေနစဉ် စေလဦးပုညကို ြမို့ဝန် ဦးသာအိုးထံ အပ်ထားရာ အသတ်ခံရသည်ဟု ြကားေသာအခါ မင်းတရားြကီးက " လူကို ေခွးသတ်ေလရဲ့ " ဟု ဆိုြမည်ေတာ်မူေသာ ဟူ၏။