မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

​ေရှး​အခါ ရခိုင်ြပည်၌ စစ်တိုက်ပံု တစ်မျိုး​

(က) ရခိုင်ြပည် မင်း​ထီး​လက်ထက်၌ ​ေမာက်သူဇာ ဘဂင်္ါ (၁၂)ြမို့​ ကုလား​တို့​သည် သက်လူမျိုး​နှင့်​ ​ေပါင်း​ြပီး​လျှင် ​ေဒလီပဆာမင်း​ကို ခိုလျက် ​ေသာင်း​ကျန်း​ြက​ေလသည်။ ထိုအခါ မင်း​ထီး​က စစ်သူြကီး​ ​ေဇယျနှင့်​ ကိုယ်ရံ​ေတာ်ြကီး​ ြပသထတို့​ နှစ်​ေယာက်အား​ ရဲမက်အများ​နှင့်​ ချီတက်​ေစ၏။

ြကည်း​တပ် ၊ ​ေရတပ် နှစ်ရပ်အနက် ​ေရတပ်တွင် ြဖိုဖျက်ပံုကား​ ရန်သူသ​ေဘင်္ာများ​ တိုက်ရန် ​ေရ​ေချာင်း​ဝတွင် ညဉ့်​အခါ၌ စစ်တင်​ေလှြကီး​ ငါး​ရာကို ​ေကျာက်တင်၍ ြမှုပ်ထား​​ေစ၏။ ြပီး​မှ ဝါး​​ေဖာင်တစ်​ေဖာင်၌ စစ်ဝတ်တန်ဆာ ဝတ်ဆင် လက်နက် စွဲကိုင်ြပီး​ကာ ယမ်း​အိုး​များ​ကိုလည်း​ တင်ထည့်​ထား​​ေလ၏။

ထို့​​ေနာက် ဒီ​ေရြကီး​​ေသာ​ေန့​၌ ြမစ်ညာက ထိုဝါး​​ေဖာင်ကို ​ေမျှာကာ သ​ေဘင်္ာကုလား​တို့​က ထို​ေဖာင်​ေပါ်ရှိ အရုပ်တို့​ကို လူထင်မှတ်၍ အ​ေြမာက်နှင့်​ ပစ်သည်ကာလ ယမ်း​အိုး​များ​ကို ထိမှန်​ေပါက်ကွဲြပီး​ ​ေဖာင်များ​ကို မီး​စွဲညိ ​ေလာင်​ေလ၏။

ထိုသို့​ မီး​​ေဖာင်များ​ ​ေမျာလာ၍ ရန်သူသ​ေဘင်္ာများ​ ဆုတ်ထွက်ရာ ​ေရ​ေြကာင်း​ပိတ်ဆို့​၍ မထွက်နိုင်ဘဲ မီး​​ေလာင်၍ ​ေရတပ် ပျက်​ေလသတည်း​။ သူပုန်များ​လည်း​ ြငိမ်း​​ေလ​ေတာ့​သတည်။

(ခ) ၇၆၆ ခုတွင် နန်း​တက်​ေသာ ရခိုင်ဘုရင် မင်း​​ေစာမွန် လက်ထက် ြမန်မာတို့​ မွန်တို့​က တိုက်၍ ဗရုတ်ဗရက်ရှိစဉ် ​ေဒလီမင်း​က သူရတန်ကို စစ်အင်အား​​ေပး​၍ တိုက်ခိုက်​ေစသည်။ ထိုစစ်တွင် အထူး​သြဖင့်​ နွား​မျှရှိ​ေသာ ြကမ်း​ြကုတ်​ေသာ ​ေခွး​များ​စွာ ပါ​ေလသည်။

ထိုအခါ မင်း​​ေစာမွန်သည် ရန်သူ၏ ဆင်တပ် ၊ ြမင်း​တပ် ပျက်​ေစရန် စစ်​ေြမလမ်း​တွင် တွင်း​များ​ တူး​​ေစ၍ အ​ေပါ်က ြမက် ၊ ​ေကာက်ရိုး​ ၊ ​ေြမမှုန့်​ စသည် ဖံုး​အုပ်ထား​​ေလသည်။ ဤသို့​အား​ြဖင့်​ ဆင်တပ် ၊ ြမင်း​တပ် တို့​သည် တွင်း​ကျွံလဲြပို ပျက်​ေလသည်။

​ေခွး​တပ်ကို ဖျက်ရန်ြကံပံုကား​ နွား​သား​များ​စွာကို အတံုး​အတစ်ြပု၍ သံုး​ခွသံုး​ချွန်ရှိ​ေသာ သံဆူး​များ​ ထည့်​ကာ စစ်​ေြမြပင် စစ်လမ်း​တွင် ြကဲြဖန့်​ထား​​ေလသည်။ ​ေခွး​ြကီး​တို့​သည် နွား​သား​ကို​ေတွ့​​ေသာ် ​ေလာဘ​တြကီး​ ဟပ်မျိုြကသြဖင့်​ လျှာ ၊ အာ ၊ လည်မျို တို့​ကို သံချွန်သံခွ စူး​ရှြပီး​ မ​ေထွး​နိုင် မအန်နိုင်နှင့်​ ​ေအာ်မည်ကာ ြပန်၍ ​ေြပး​ြကရ၏။

ဤသို့​လျှင် မင်း​​ေစာမွန်သည် ရန်သူတို့​ကို ြဖိုဖျက်လိုက်​ေလသတည်း​။