မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

ပညာရှိေသာ ကျစွာမင်းြကီး

ပုဂံ၌ ကျစွာမင်းသည် ၅၆၉ မှ ၆၁၂ ခုထိ မင်းြပု၏။ ဤမင်းသည် သနားြကင်နာတတ်ေသာ စိတ်ရှိ၏။ ပိဋကတ် သံုးပံုကို ကိုးေခါက် တိတိ ြပန်၍ သင်ြကားမိသြဖင့် စာေပကျမ်းဂန်၌ အလွန်တတ်ေြမာက်ေတာ် မူ၏။ ထိုအခါ ြပိုင်ဘက်မရှိသေလာက် ြဖစ်၏။ ရဟန်း ၊ သံဃာ တို့ကိုပင် တစ်ေန့လျှင် ခုနှစ်ြကိမ် စာ​ပို့​ချ​ေတာ်မူ၏။ သဒ္ဒဗိန္ဒုကျမ်း ၊ ပရမတ္တဗိန္ဓုကျမ်း များကို ေရးသားေတာ်မူခဲ့၏။

တူးရွင်းေတာင်ေြခက ကျေသာေရကို ကန်ဆည်၍ တဲနန်းေဆာက်လုပ်ြပီးလျှင် စာေပပို့ချြခင်းြဖင့်သာ အချိန်​ကုန်ေစ၏။ စာေပလိုက်စားအား ြကီးေလသြဖင့် တိုင်ေရးြပည်မှုတို့ကို ြပန်မြကည့်နိုင်ဘဲ သားေတာ် အိမ်ေရှ့မင်း ဥဇနာကို ြကည့်ရှုစီမံ ေစရ၏။

ထိုမင်း ဘုရားေစတီ တည်သည်မှာလည်း စာေပကိုသာ စိတ်ဝင်စားေနသြဖင့် အစီအမံ ညံ့ေသာေြကာင့် မြပီးမစီး ရှိေလ၏။ ဘုရားမှာ တည်မည်ဟု အုတ်စ၍ လုပ်သည်မှာ ြပဿဒါးေန့ ၊ ပန္နကျချသည်မှလည်း ြပဿဒါးေန့ ၊ အုတ်ြမစ်ချသ်ညမှာလည်း ြပဿဒါးေန့ ၊ အလံုးစံု စ၍ လုပ်သမျှမှာ ြပဿဒါးေန့ ကျေလ​သြဖင့်​ ' ြပဿဒါးဘုရား ' ဟု ေခါ်တွင်သည် ဆိုြကသည်။

[မှတ်ချက်။ ။ မံုေရွးဆရာေတာ် ေရးေသာ ေစတီယ ကထာ၌ကား ' ြပသာဒ်ဘုရား ' ဟု ပါရှိ၏။ ပါဠိေခါ် ပါသာဒ ၊ သသင်္ကရိုက်ေခါ် ြပာသာဒ ၊ ြမန်မာကမူ သသင်္ကရိုက် ေနာက်သို့လိုက်၍ ြပာသာဒ်ဟု ယခု ေခါ်သည်။ ပါသာဒ ၊ ြပာသာဒ တို့မှ လှပတင့်တယ် ြကည်ညိုဖွယ် ဟူေသာ အနက်သေဘာ ရှိေလရကား ဤကျစွာမင်း၏ ' ြပဿဒါး ' ဘုရားမှာ တင့်တယ် ြကည်ညိုဖွယ်ေသာ ' ြပဿဒ = ြပာသာဒ်ဘုရား ' ဟု အမည်တွင်ရင်း ရှိဟန်တူသည်။ ြပဿဒါးရက်များနှင့် ဆိုင်ဟန် မတူေလ။ ]

ကျစွာမင်းြကီးဆည်၍ စာချရာြဖစ်ေသာ ြမကန်ဘွဲလကင်္ာ

(ထိုမင်းလက်ထက်က ေရးဟန်တူသည်။)
ြမကန်သာ ၊ ေတာင်ကျေချာင်းေတး ၊ ေရဝင်ေြပးလှည့် ၊ ေရေအးြကည်စွာ ၊

ကန်ပိုင်

မာလျက် ၊ ြကာေပါးထံုထံု ၊ ငှက်မျိုးစံုသည် ၊ ဝတိံသာက ၊ နန္ဒ​ာေလာတူစွာ ၊

ဟုတ္တာ

ကန်ပိုင် = ကန်ေပါင်။
ဟုတ္တာ = ဟုတ်သည် ၊ ဟုတ်သတည်း။