မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ)က အေမးကို မွန်မင်း ဓမ္မေစတီ ေြဖဆိုပံု

ဓမ္မေစတီမင်းသည် (၈၃၄ - ၈၅၄) ဉာဏ်ပညာ ြကီးကျယ်ေြကာင်းကို သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) မင်းကြကား၍ အမတစိတ္တနာကုလ ၊ စိတ္တရာဇာကုလ တမန် နှစ်ေယာက်နှင့် လူငါးကျိပ်ကို လွှတ်လိုက်၏။ သဝဏ်စာ ပါသည်ကား

အချစ်ေတာ် ဓမ္မေစတီမင်း
( ၁ ) အရိုးသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်ေသာငှက် ၊
( ၂ ) အသားသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်ေသာငှက် ၊
( ၃ ) အေမွးသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်ေသာငှက် ၊
( ၄ ) ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ စား၍ ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ ေသေသာငှက် ၊
( ၅ ) ေကျာ့ကွင်းြပင်မှာ စား၍ ြပင်မှာ ေသေသငှက် ၊
( ၆ ) ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ စား၍ ြပင်မှာ ေသေသငှက် ၊
( ၇ ) ေကျာ့ကွင်းြပင်မျာ စား၍ အထဲမှာ ေသေသာငှက် ၊
( ၈ ) ေခါင်းြကီးသည်မှာ အဘယ်ငှက်နည်း ၊
( ၉ ) ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးသည် အလင်းမှ လာ၍ အမိုက်သို့ သွားသည် ၊
(၁၀) အမိုက်မှ လာ၍ အလင်းသို့ သွားသည် ၊
(၁၁) အလင်းမှ လာ၍ အလင်းသို့ သွားသည် ၊
(၁၂) အမိုက်မှ လာ၍ အမိုက်သို့ သွားသည် ၊
(၁၃) ြမတ်စွာဘုရားသည် ရဟန္တာကို အဘယ်သို့ ပိုက်အုပ်ရသည် ၊
(၁၄) မည်သူကား ေကာင်းမှု မြပုရြပီနည်း ၊
(၁၅) မည်သည့်အရာ ေလးသည် ၊
(၁၆) မည်သည့်အရာ ေပါ့သည် ၊

သည်အေမး ၁၆ ချက်ကို အချစ်ေတာ် ဓမ္မေစတီမင်းသည် ပညာြကီးကျယ်သည့် မင်းြဖစ်၍ ေြဖဆိုေတာ်မူပါဟု စာတွင်ပါ၏။

ဓမ္မေစတီမင်းလည်း ချက်ချင်းပင် အမှာေတာ်ေရး သီလဝကို အေရးခန့်၍ ေရးေစရသည်ကား

( ၁ ) အရိုးသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်သည်မှာ ပိတုန်း ၊

( ၂ ) အသားသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်သည်မှာ ရှူးပျံငှက် ၊

( ၃ ) အေမွးသာ အေတာင် အြမီး ြဖစ်သည်မှာ ဥေဒါင်းငှက် ၊

( ၄ ) ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ စား၍ ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ ေသေသာငှက် ဆိုသည်မှာ ကာမဂုဏ် နယ်တွင်း၌ အိမ်ေထာင်၍ အိမ်ေထာင်ရင်းပင် ေသရသည်ကို ဆိုလိုသည်။

( ၅ ) ေကျာ့ကွင်းြပင်မျာ စား၍ ြပင်မှာေသေသာငှက်မှာ ငယ်ရွယ်စဉ်ကစ၍ ရှင်ရဟန်းြပုလျက် ထိုရဟန်းအြဖစ်နှင့် ေသရသူကို ဆိုလိုသည်။

( ၆ ) ေကျာ့ကွင်းထဲမှာ စား၍ ြပင်မှာ ေသေသာငှက်မှာ လူအြဖစ်နှင့် အိမ်ေထာင်၍ ြကီးမှ ရဟန်းြပုြပီးလျှင် ေသရသူကို ဆိုလိုသည်။

( ၇ ) ေကျာ့ကွင်းြပင်မှာ စား၍ အထဲမှာ ေသေသာငှက်မှာ ငယ်ရွယ်စဉ်က ရဟန်းြပု၍ ြကီးမှ လူထွက်ြပီးလျှင် ေသရသည်ကို ဆိုလိုသည်။

( ၈ ) ဦးေခါင်းြကီးေသာ ငှက်တို့သည် အများပင်ရှိသည်။ သို့ရာတွင် သူ့ဦးေခါင်းကို သူ မ ချီနိုင်ြကသည်။ လင်းဆွဲေခါ် လင်းနို့ြကီး တစ်မျိုးကား သူ့ဦးေခါင်းကို သူ မချီနိုင်ေချ။ ေဇာက်ထိုးတွဲလဲ ေနြကရသည်။

( ၉ ) အလင်းမှလာ၍ အမိုက်သို့သွားသည် ဆိုရာမှာ နတ်ြပည် ြဗဟ္မာြပည်က စုေတ၍ လူ့ြပည်သို့ ေရာက်လာေသာ် မေကာင်းမှုကို ြပု၍ ေသေသာအခါ အပါယ်သို့ လားရသည်ကို ဆိုလိုသည်။

(၁၀) အမိုက်မှလာ၍ အလင်းသို့သွားသည် ဆိုရာမှာ အပါယ်ဘံုက စုေတ၍ လူ့ြပည်သို့ ေရာက်လာေသာ် ေကာင်းမှုြပု၍ နတ်ြပည် ြဗဟ္မာြပည် သို့ လားရသည် ဆိုလိုသည်။

(၁၁) အလင်းကလာ၍ အလင်းသို့ သွားသည်မှာ နတ်ြပည် ြဗဟ္မာ့ြပည်မှ လူ့ြပည်သို့ေရာက် ၊ ေကာင်းမှုြပု လာရင်းဘံုသို့ ြပန်ရသည် ဆိုလိုသည်။

(၁၂) အမိုက်ကလာ၍ အမိုက်သို့ သွားသည်မှာ အပါယ်ဘံုက လူ့ြပည်ေရာက် ၊ မေကာင်းမှုြပု​ ၊ အပါယ်ဘံုသို့ ြပန်ေရာက်သည် ဆိုလိုသည်။

(၁၃) ရဟန္တာကို ြမတ်စွာဘုရား ဘယ်သို့ ပိုက်အုပ်ရသည် ဆိုရာမှာ မိဘတို့သည် အလျင်ြဖစ်၍ သားသမီးတို့ကို ချီပိုးပိုက်အုပ် ဆံုးမရသကဲ့သို့ ြမတ်စွာဘုရားလည်း ရဟန္တာတို့ကို ချီပိုးပိုက်အုပ် ဆံုးမရသည်။

(၁၄) မည်သူသည် ေကာင်းမှုကို မြပုရြပီနည်း ေမးရာဝယ် (၁) ရဟန်း (၂) မင်း (၃) အိမ်ေထာင်သည်မိန်းမ ဤသံုးဦးသည် ေကာင်းမှုကို အထူးထပ်၍ မြပုရေတာ့ြပီ။ ရဟန်းမှာ မိမိ၏ ဝိနည်းသိက္ခ​ာပုဒ် ၊ သီလ ၊ ဘာဝနာတို့ကို ေစာင့်လျှင် ြပီးေတာ့သည်။ မင်းမှာ မင်းကျင့်တရား ဆယ်ပါး စေသာ မင်းကျင့်ဝတ်တို့ကို ေစာင့်လျှင် ြပီးေတာ့သည်။ အိမ်ေထာင်မိန်းမမှာ မယားေကာင်းတို့ ကျင့်ဝတ်ကို ေစာင့်လျှင် ြပီးေတာ့သည်။ ကုသိုလ် အထူးထပ်၍ လုပ်ရန်မလိုေတာ့ေချ။

(၁၅) ေလးသည် ဆိုရာ၌ ြမင်းမိုရ်ေတာင်သည် ေလး၏။ သို့ရာတွင် တန်ခိုးြကီးသူတို့ ေဆာင်လျှင် ေပါ့ရေချသည်။ လူမိုက်တို့စိတ်သာ စင်စစ် ေလးလှေတာ့သည်။

(၁၆) ေပါ့သည်ဆိုရာ၌ လဲ ၊​ ဝါ သည် ေပါ့လှ၏။ သို့ရာတွင် လူတို့စိတ်နှင့်စာေသာ လူတို့စိတ်သာ ေပါ့လှေတာ့သည်။

ဤသို့ ဓမ္မေစတီမင်း၏ ေြဖသံကို ြကားရလျှင် ၊ သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) မင်း၏ သံတိုသည် အလွန် ချီးမွမ်း​အံ့ဩလျက် အရှင်မင်းြမတ်သည် လျှို့ဝှက်နက်နဲေသာ အေမးတို့ကို တစ်ေနရာတည်း၌ တစ်ခဏမျှြဖင့် မှန်ကန်​ေအာင် ေြဖနိုင်ပါေလသည် ဆို၍ သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) မင်း ထွက်ဝင်သည့် ေြမှာက်စည်ကို တီးမှုတ်​သသူနှင့်တကွ အစံုဆက်ေလသည်။ ယခုတိုင် ကုလား လက်ကျပ်စည် ေခါ်တွင်ေလသည်။

ကျည်းြပည်က အေမးကို ေြဖဆိုပံု

တစ်ခါေသာ် ကျည်းြပည်က သံေစလွှတ်လိုက်၏။ အမှာစားကား

" အချစ်ေတာ် ဟံသာဝတီမင်း ဤအေမးကို သိြမင် မှတ်သားရေအာင် ေြဖေတာ်မူပါ။ ၁-၂-၃-၄-၅-၆-၇-၈-၉-၁၀ " ၊ ဤမျှသာ ပါသည်။

ဓမ္မေစတီမင်းလည်း သံုးေလးရက် ဆိုင်းြပီးမှ ဆရာေတာ်ကိုပင့်၍ ေမးေတာ်မူရာ ဆရာေတာ်တို့က " ဒါယကာမင်းြမတ်သာ ေြဖေတာ်မူပါ ၊ ငါတို့လည်း ြကားနာမှတ်သားလိုပါသည် " ဟု မိန့်ေတာ်မူ၏။ ထိုအခါ ဓမ္မေစတီမင်းသည် ေအာက်ပါအတိုင်း ေြဖေတာ်မူသည်။

၁ ကား ဘုရား ။ ၂ ကား ကုသိုလ် ၊ အကုသိုလ် ။ ၃ ကား ပိဋကတ်သံုးပံု ။ ၄ ကား သစ္စာေလးပါး ။ ၅ ကား ဤကမ္ဘာတွင် ပွင့်ေသာ ဘုရားငါးဆူ ။ ၆ ကား နတ်ြပည်ေြခာက်ထပ် ။ ၇ ကား အဘိဓမ္မာ ခုနစ်ကျမ်း ။ ၈ ကား ဂုဏ်ေတာ်ရှစ်ပါး ။ ၉ ကား ေလာကုတ္တရာ ကိုးပါး ။ ၁၀ ကား ဉာဏ်ေတာ် ဆယ်ပါး ။

ဆရာေတာ်နှင့်တကွ ကျည်းမင်း၏ သံတို့ ြကားရလျှင် " ဤအေမးသည် ဘုရားသခင်တို့ အလိုေတာ် အမိန့်ေတာ်များပင် ြဖစ်ေပသည်။ သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ)တွင် မဂဓ ဘာသာြဖင့် အက္ခရာနှစ်လံုးမျှကို ေမးပါသည် ၊ မေြဖနိုင်ြကပါသည်။ ယခု အရှင်မင်းြကီးကား တစ်ခဏမျှနှင့်ပင် အက္ခရာ ဆယ်လံုးကို မှန်ကန်စွာ ေြဖပါေလသည်။ ဓမ္မေစတီ အမည်ကို ခံယူထိုက်လှေပသည် " ဟု ဆို၍ ကျည်းြပည်က ပါေသာ ဝတ်မျိုး ၊ ထည်မျိုး ။ ေရွှပန်းေငွပန်း ၊ ကျည်းေြမှာက်စည် ခုနစ်လံုးကို တီးမှုသူနှင့်တကွ ဆက်သပူေဇာ်၍ ြပန်ြကေလသတည်း။

ရှိန်းတူြပည်က ဆက်ေသာ လက်နက်ေသတ္တာြကီး

တစ်ရံခါေသာ် ရှိန်းတူြပည် (တရုတ်နယ်တစ်ခု) က စတုရန်း ငါးေထာင်ရှိေသာ ေသတ္တာြကီးကို ဖွင့်ေသာအခါ ေြခာက်မျက်နှာလံုး ပွင့်၍ အတွင်းမှ များစွာေသာ အဆိပ်လူးြမားတို့ တစ်ြပိုင်တည်း ထွက်ပစ်ေအာင် စက်ခလုတ်တပ်ြပီးမှ အြပင်က ေဆးေရာင်စံု ြခယ်လှယ်လျက် ေသာ့ကျင်းကိုလည်း အြပင်က ဆွဲထား၍ ဖွင့်မည့်ေနရာတွင် ' ကေရာဖ ေစာလ ေရာင်က ' ဤစာကား သံုးလံုးကို ေရးသားကာ သံအမတ်ြကီး ေလးေယာက် ၊ လူငါးကျိပ်နှင့် ပုသိမ် သေဘင်္ာဆိပ်ကတစ်ဆင့် လာေရာက်ြကြပီးလျှင် ဓမ္မေစတီမင်းအား ဆက်ေလ၏။

မင်းြကီးလည်း တုရင်ေဒ၀ ၊ ပုညသာရီ ဆရာေတာ်တို့ကို ပင့်၍ ဆွမ်းလုပ်ေကျွးေတာ်မူြပီးမှ မှူးမတ်​စံုညီ​ေရှ့တွင် ေသတ္တာကိုြကည့်ြက၏။ ဖွင့်မည့် ေနရာတွင် အက္ခရာစာကို ြမင်ေသာ် ဤသို့မိန့်၏။

" ဤေသတ္တာသည် ထူးဆန်း၏ ၊ ရုတ်တရက် မဖွင့်ရာ။ ' ကေရာဖ ၊ ေစာလ ၊ ေရာင်က ' ဤစကားသံုးခွန်းကို ဆင်ြခင်ေသာ် ' ကေရာဖ ' မှာ မွန်ဘာသာ ' ဖဦးထုပ်၏ေနာက် ' ဆိုလို၍ ' ပေစာက် ' ကို ယူရမည်။ ' ေစာလ ' မှာ ေြမအဘိုး ဆိုလို၍ ေြမးသည် အဘိုးကို ' လ ' ဟူ၍ ေခါ်သည်။ သို့ေြကာင့် ' လ ' ကို ယူရမည်။ ' ေရာင်က ' မှာ ' ငါးကို ေမျှာ်ြကည့်သည် ' ဆိုလို၍ ငါးကို ေမျှာ်ြကည့်သူမှာ ' ဗျိုင်း ' ြဖစ်​သည်။ ဗျိုင်းကို မွန်တို့ဘာသာြဖင့် ' ေပါက် ' ေခါ်သည်။ သို့ေြကာင့် ' ေပါက် ' ကို ယူရမည်။ သံုးချက်ကို ေပါင်းေသာ် ' ပလေပါက် ' ြဖစ်သည်။ ပလေပါက်မှာ ြမန်မာအလို ' မဖွင့်နှင့် ' ဆိုလိုသည်။ ဤသို့အားြဖင့် ဤေသတ္တာသည် ဖွင့်လျှင် ေဘးအန္တာရယ် ြပုမည့်ေသတ္တာ ြဖစ်ဟန်ရှိသည်။ သို့ေြကာင့် ငါတို့ သတိနှင့် ဖွင့်ရမည် " ဟု မိန့်ေတာ်မူ၏။

ြပီးမှ ဖွင့်ရန်စီမံသည်ကား လူရှင်းေသာ ကျံုးနဖူးမှာ ထန်းတစ်ဖျားခန့်ရှိ ြငမ်းကိုဆင်၍ သားေရကိုးထပ် ခင်းြပီးမှ ေသတ္တာကို ြငမ်းေအာက်တွင် ထားလျက် ြငမ်းထက်မှ လူတစ်ကျိပ်ခန့်တို့အား အုတ်ေကျာက်ြကီးများကို ေသတ္တာေပါ်သို့ ပစ်ချေစ၏။

ဤသို့ ပစ်ချလျှင် ေသတ္တာကွဲ၍ မီးခိုးကဲ့သို့ အခိုးများ ထွက်လာကာ များစွာေသာ ြမားတံတို့သည် ပတ်ဝန်း​ကျင်သို့ အရှိန်ြပင်းထန်စွာနှင့် ထွက်လာြကကုန်၏။ အထက်ကို တက်ေသာ ြမားတို့သည် အုပ်ကာ​ထားသည် သားေရးကိုးချပ်အနက် ငါးထပ်မျှ ေပါက်ကုန်၏။ ေလးမျက်နှာသို့ ထွက်ေသာ ြမားတို့သည် အနီးအနားရှိ သစ်ပင်တို့၌ တွဲလဲတန်းလန်း စိုက်၍ေနြကကုန်၏။ ေအာက်အဖို့ ေြမသို့လည်း ြမားများစွာ စူးဝင်ြကကုန်၏။

ဤသို့ ေြကာက်မက်ဖွယ်ရာများကို ရဟန်းရှင်လူတို့ ြမင်ြကရေသာ် " ရှိန်းတူြပည်သားတို့သည် ငါတို့တစ်ြမို့လံုး ေသေကျပျက်စီးေအာင် ြကံေဆာင်ေလသည်။ ပညာဉာဏ်ြကီးကျယ်ေသာ အရှင်​မင်းြကီးေြကာင့်သာ သတ္တဝါတို့ ချမ်းသာရာ ရေပသည် " ဟု ချီးမွမ်းြကလျက် မေဟာသဓာ ကဲ့သို့ ကယ်ဆယ်နိုင်ေသာ မင်းြမတ်သည် ရင့်မာေသာ အေလာင်းေတာ် ြဖစ်ရာသည်ဟု ဆုေတာင်းေမတ္တာ ပို့ြကကုန်၏။

ရှိန်းတူြပည်သား သံအမတ်ြကီးများလည်း ပညာဉာဏ်ကို ချီးမွမ်းလျက် မိမိတို့ြမို့မှ ြဖစ်ေသာ အဝတ်​တန်ဆာများကို လည်းေကာင်း ၊ တီးမှုတ်သူနှင့်တကွ စည်သံုးလံုးကို လည်းေကာင်း ဆက်သြပီးလျှင် ြပန်ြကေလသတည်း။

တိဂံုဆံေတာ်ရှင်တွင် ေခါင်းေလာင်းြကီးလှူြခင်း

တစ်ရံခါေသာ် ဓမ္မေစတီမင်းသည် အြမို့ြမို့တွင် အိမ်ရှိစာရင်းကို ယူေစရာ စာရင်းယူေသာ အမတ်​ေလးေယာက်​တို့သည် စာရင်းယူရံုသာ မဟုတ် ၊ ယံုမှတ်ေြကးလည်း ေကာက်ရမည် ထင်၍ ေကာက်ြပီးလျှင် ရေသာေြကး တစ်သန်း ရှစ်သိန်းကို မင်းြကီးအား ဆက်ေလ၏။

မင်းြကီးလည်း " အိမ်ရှိကိုသာ သိလို၍ ခန့်ထားသည် ၊ ဆင်းရဲသူဆင်းရဲသား တို့ထံမှ ေြကးကို ေကာက်ယူေကာင်းမည်ေလာ " ဟု အမတ်ေလးေယာက်ကို အြပစ်ေပးလျက် " ေြကးများကို ြပန်၍ေပးေစ " ဟု မိန့်ေတာ်မူေလ၏။

ထိုအခါ ဆင်းရဲသားတို့က " ကျွန်ေတာ်တို့ ြပန်၍ မယူလိုပါြပီ ၊ ေတာ်သင့်ရာ ေကာင်းမှု တစ်စံုတစ်ခုကို ြပုေတာ်မူပါ " ဟု ေလျှာက်ြက၏။

ေလျှာက်ြကသည့်အတိုင်း " တိဂံု ဆံေတာ်ရှင်တွင် ဆွဲလှူရန် ေခါင်းေလာင်းြကီး သွန်းေစ " ဟု ဗညားအိန် အမတ်ြကီးကို ခန့်ေတာ်မူ၏။ အမတ်ြကီးလည်း ေဇာက် တစ်ဆယ့်နှစ်ေတာင် ၊ အ၀ ခုနစ်ေတာင်ရှိ ေခါင်းေလာင်းြကီးကို သွန်းရန် အခါေပးြက၏။

သွန်း၍ ြပီးခါနီးမှ ေလာကဉာဏဆရာက " ေခါင်းေလာင်းသည် သွန်းြပီးလျှင် အြပစ်အဆာ မရှိ ေချာေမာလိမ့်မည် ၊ သို့ရာတွင် အသံေကာင်းစွာ မြမည်ရှိလိမ့်မည် " ဟု မင်းြကီးအား ေလျှာက်ေလ၏။

မင်းြကီးကလည်း " အထက်က မေလျှာက် ၊ ယခုမှ ေလျှာက်သည် ၊ မမှန်လျှင် အမျိုးခုနစ်ဆက်တိုင် အြပစ်ေပးမည် ၊ မှန်ေသာ် ချီးေြမှာက်မည် " ဟု မိန့်ေတာ်မူ၏။

သွန်းြပီးြကေသာအခါ " ဆရာတို့ေပးေသာ အခါသည် နက္ခတ်ေြခာက်လံုး မိေကျာင်းနက္ခတ် ြဖစ်သည်။ မိေကျာင်းမှာ လျှာမရှိ ၊ မြမည်နိုင်။ သို့ေြကာင့် ေခါင်းေလာင်းမှာ အသံမရ ၊ မြမည်ပါ " ဟု ေလျှာက်ြကေလ၏။

မင်းြကီးလည်း " ဤသို့ြဖစ်လျှင် မှန်ေပသည် " ဟု ေလာကဉာဏဆရာအား ဆုြကီးလာဘ်ြကီးေပး၍ ရာဇပုေရာဟိတ် အမည်ကိုလည်း ေပးေတာ်မူ၏။

ေခါင်းေလာင်းြကီးကိုကား တိဂံုဆံေတာ်ရှင်မှာ ဆွဲလှူေလသတည်း။

[

မှတ်ချက်

အင်းဝ အေနာက်ဘက်လွန်မင်း (၉၆၇ - ၉၉၁) လက်ထက် သန်လျင်ြမို့ (ေပါ်တူဂီလူမျိုး) ကုလား ငဇင်ကာသည် ဤဓမ္မေစတီ လှူထားေသာ ေခါင်းေလာင်းြကီးကို လက်နက်သွန်းလုပ်ရန်ဟု ေရွှတိဂံုဘုရားမှ ခိုးယူသွားရာ လှိုင်ြမစ်အတွင်းသို့ ကျ၍ ဆံုးေလသည်။

ယခု ေရွှတိဂံုကုန်းေတာ် ရာဟုေထာင့်ရှိ ေခါင်းေလာင်းမှာ စဉ့်ကူးမင်းသည် ၁၁၄၀ တွင် လှူထားေသာ ေခါင်းေလာင်းြဖစ်သည်။ အဂင်္လိပ် ြမန်မာ ပထမစစ်အတွင်း အဂင်္လိပ်တို့က နိုင်၍ စစ်နိုင်ပစ္စည်းအေနြဖင့် ထိုေခါင်းေလာင်းကို ဘဂင်္လားသို့ ယူသွားြကရန် သေဘင်္ာသို့ အတင်တွင် ရန်ကုန်ြမစ်ထဲသို့ ကျသွားသည်။ ေနာက်မှ (၁၁၈၈ ခု) (1826) တွင် ြပန်၍ ဆယ်ယူြပီး ေနရာရင်း ေရွှတိဂံု ကုန်းေတာ်သို့ ြပန်ပိုထားသည်။

ယခု ေရွှတိဂံုကုန်းေတာ် တနဂင်္ေနွေထာင့်ရှိ ေခါင်းေလာင်းြကီးမှာ ကုန်းေဘာင်မင်းသည် ၁၂၀၃ တွင် စသွန်း၍ ၁၂၀၄ တွင် လှူထားေသာ ေခါင်းေလာင်းြကီး ြဖစ်သည်။ ]

ေကျးဇူးသိတတ်ေသာ ဘိမ္မသူရြမို့စား မိန်းမစိုး

ဟံသာဝတီဘုရင် ဓမ္မေစတီမင်း၌ ြမင်းသရိုက်အနာ ြဖစ်၍ နာတာရှည် ရှိသည်ကို မင်းြဖစ်သည်မှစ၍ ေမွးေကျွးရေသာ မိန်းမစိုးြကီး နှစ်ေယာက်သာလျှင် တစ်ေယာက် တစ်လှည့်စီ ြပုစုရသည်။ အြခားမည်သူမျှ မဝင်ရေလ။

ဓမ္မေစတီ၏ သားေတာ် ဗညားရမ်းသည် ဤသို့ မထွက် မဝင်ရသည်ကို စိတ်ခု၍ အကုသိုလ်လည်း နှိုးေဆာင်​​ေလသြဖင့် ခမ်ညးေတာ်ကို လုပ်ြကံရန် အလိုရှိေလ၏။

ဤသို့ အလိုရှိသည့်အတိုင်း အိပ်လှည့်မကျေသာ မိန်းမစိုးတစ်ေယာက်ကို အိမ်သို့ တိတ်တဆိတ်ေခါ်၍ " ခမည်းေတာ်သည် အသက်လည်း ြကီးြပီ ၊ ဤအနာကလည်း လွတ်နိုင်မည်မထင်။ ဤသို့ ဆင်းရဲြကီးစွာ ခံေနရသည်ထက် ေသေသာ်ြမတ်၏။ သို့ေြကာင့် သင့်အလှည့်သို့ ကျေသာအခါ ြမင်းသရိုက်ကို ဓားြဖင့်လှီးြဖတ် လုပ်ြကံပါေလ ၊ ငါ မင်းြဖစ်ေသာအခါ သင့်ကို ြကီးစွာ ချီးေြမှာက်မည် " ဟု ဆို၏။

မိန်းမစိုးလည်း " အရှင့်သား အရှင့် ဘိုးေတာ် လက်ထက်ကပင် အသက် ခုနစ်နှစ် ၊ ရှစ်နှစ် အရွယ် ကျွန်ေတာ်တို့ ေရာက်လာပါ၍ အတွင်းေတာ်မှာ လူယံုအြဖစ်ြဖင့် ေစပါးြခင်းကို ခံရပါသည်။ အရှင့်ဘိုးေတာ် နတ်ရွာစံ၍ ခမည်းေတာ် နန်းတက်ေတာ်မူလျှင် သင့်ရာသင့်ရာ ေကျးရွာေပး၍ ချီးေြမှာက်ပါသည်။ အရှင့်ခမည်းေတာ်သည် ကျွန်ေတာ်တို့ နှစ်ေယာက်ကို အထူးနှစ်သက်ေတာ်မူ၍ ကိုယ်လုပ်ေတာ်ကဲ့သို့ ကိုယ်နှင့်မကွာ ေနရပါသည်။ အဝတ်အစား ၊ စားဖွယ် ၊ ေသာက်ဖွယ် တို့ကို ကျွန်ေတာ်တို့ ကိုယ်တိုင်က ကိုင်ေပးမှ သံုးစွဲ သံုးေဆာင်ေတာ် မူပါသည်။ အမိနှင့်သား ၊ လင်နှင့်မယားကဲ့သို့ ယခုတိုင် ကာလရှည်စွာ မကွဲမကွာ ရှိြကပါသြဖင့် ယခု အဆံုးစွန်မှာ သည်ကဲ့သို့ ကျွန်ေတာ် မြပုရက်ပါ။ သတ်လျှင်လည်း အေသခံရပါေတာ့မည် " ဟု ေလျှာက်ေလ၏။

ဗညားရမ်းလည်း " မင်းနှင့် ငါသာ ဆိုပါသည် ၊ မည်သူ့ကိုမျှ မေပါက်ြကား ပါေစနှင့် ၊ ေပါက်ြကားေသာ် အမျိုး ခုနစ်ဆက်တိုင်ေအာင် သတ်မည် " ဟု ဆိုေသာအခါ ြမဲပါေစမည်ဟု ဝန်ခံ၏။

ဗညားရမ်းလည်း ကျန် မိန်းမစိုး တစ်ေယာက်ကို ယခင်နည်းအတိုင်း ဆိုေသာ် ဤမိန်းမစိုးကား သစ္စာမရှိဘဲ မင်းြကီးကို လုပ်ြကံေလ၏။ ဗညားရမ်းလည်း ဟတ္တိရာဇာ အမည်ြဖင့် နန်းတက်၍ ရက်လည်ေသာအခါ မင်းညီ ၊ မင်းသား ၊ မှူးမတ် ၊ စစ်သူြကီး စသူတို့ကို ေရှ့ေတာ်သို့ ဝင်ေရာက်ေစ၏။

အမိန့်အတိုင်း လုပ်ြကံေသာ မိန်းမစိုးမှာ မိမိသည် ြကီးစွာေသာ အချီးအြမှင့်ကို ခံရေချေတာ့မည်ဟု အဝတ်အစား သစ်လွင်လှပစွာနှင့် ရွှင်ပျစွာ ခစား၏။ အမိန့်ကို မခံ ၊ သစ္စာရှိေသာ မိန်းမစိုးကား ေသရေတာ့အံ့ဟု အဝတ်ညစ်နွမ်းစွာနှင့် ဆုေတာင်းဆုယူ ကမ္မဋ္ဌာန်း ရှု၍ ခစား၏။

စံုညီေသာ် ဘုရင်သည် ဤသို့ မိန့်ေတာ်မူ၏။ " မှူးမတ်များတို့ ဤမိန်းမစိုး နှစ်ေယာက်သည် ဘိုးေတာ်လက်ထက် ငယ်စဉ်ကပင် ေရာက်သည်။ ေနာင် ခမည်းေတာ်ထံမှာ ဆက်လက် ခစား၍ အထိုက်အေလျာက် ချီးေြမှာက်ြခင်းကို ခံရသည့်ြပင် ယံုြကည်ေတာ်မူ၍ ကိုယ်ကိုပင် အပ်နှင်း​ထား​ေလသည်။ ခမည်းေတာ် မကျန်းမာ၍ အနိစ္စေရာက်လုဆဲမှာ ငါသည် အကုသိုလ် နိှုးေဆာ်ေလသြဖင့် မအပ်မရာ ြကံြပီးလျှင် ဘိမ္မသူရြမို့စား မိန်းမစိုးအား ခမည်းေတာ်ကို လုပ်ြကံပါ ၊ သင့်အား ြမို့စားရွာစား ၊ ဆုလာဘ်များစွာ ေပးပါမည် ဆိုေသာ်လည်း သစ္စာေစာင့်လျက် ခမ်ညးေတာ် ချီးေြမှာက်၍ အသက် ၅၀ ေကျာ်ပါြပီ ၊ ယခုမှ မြကံရက်ပါ ၊ အသတ်ခံရပါေတာ့မည် ဆိုေလသည်။ တစ်ေယာက်ေသာ မိန်းမစိုးကာ ငါဆိုလျှင်ပင် သစ္စာကင်းမဲ့လျက် ဘီလူးသဘက်ကဲ့သို့ ခမည်းေတာ်ကို လုပ်ြကံေလသည်။ ဤလူမျိုးကို မထားသင့် " ဟု မိန့်ဆိုေလ၏။

ထိုအခါ သစ္စာမဲ့ေသာ မိန်းမစိုးသည် ဆွဲထုတ်၍ သတ်ြခင်းခံရေလ၏။ ဘိမ္မသူရြမို့စားကိုကား အများေရှ့တွင် ချီးမွမ်းလျက် သူြမတ် အြဖစ်ြဖင့် ဒလြမို့ကို ေပးသနားေတာ် မူေလသတည်း။