မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

ပညာရှိအမတ် ဝန်စင်း​ဘိုး​ရာဇာ

မိတ္ထီလာကန်​ေအာက် ဝန်စင်း​ရွာတွင် အသည်သား​တစ်​ေယာက်သည် ငယ်စဉ်ကပင် ပုရပိုက်နှင့်​ ကံ့​ကူဆံကို အြမဲ​ေဆာင်၍ ပညာ ဗဟုသုတ ြကား​သိသမျှတို့​ကို မှတ်သား​​ေလ့​ရှိ၏။ အရွယ်​ေရာက်​ေသာ် ထိုရွာသူြကီး​သမီး​နှင့်​ ချစ်ြကိုက်ြက​ေလ၏။

ဖခင် ရွာသူြကီး​က " ဤသူငယ်သည် နှုတ်​ေရး​ စကား​တတ်သာ ြဖစ်သည်။ ြကိုး​ြကိုး​ပမ်း​ပမ်း​ ဆင်း​ရဲခံ၍ လုပ်ကိုင် စား​​ေသာက်မည့်​သူ မဟုတ် ၊ ငါ သ​ေဘာမကျ​ေလ။ သို့​​ေြကာင့်​ သမီး​ ြကိုက်လျှင် လွတ်ရာမှာ လိုက်​ေန၍ သည်လယ်သည်နွား​နှင့်​ လုပ်စား​​ေလ​ေတာ့​ " ဟု ဆိုကာ လယ်တစ်ရှင် ၊ နွား​တစ်ရှင်း​ ​ေပး​၍ လွှတ်လိုက်၏။ နှစ်​ေယာက်သား​လည်း​ သင့်​ြမတ်​ေနြက၍ ရပ်ရွာဓ​ေလ့​အတိုင်း​ လယ်ယာလုပ်ကိုင် စား​​ေသာက် ​ေနြက​ေလ၏။

သက္ကရာဇ် ၇၃၀ တာင် မိတ္တီလာကန် ကျိုး​​ေပါက်​ေလသြဖင့်​ အင်း​ဝဘုရင် မင်း​ြကီး​စွာ​ေစာ်ကဲသည် ဗိုလ်ပါ နှင့်​ ချီလာ၍ ကန်ကို ဆည်​ေတာ်မူ၏။

ထိုအခါ ကန်ရိုး​​ေပါ်တွင် မိန်း​မရုပ်နှင့်​ နတ်ကွန်း​နတ်နန်း​ဟု တစ်ခုရှိသည်ကို သိမီ​ေလာက်သူတို့​အား​ ​ေမး​ြမန်း​​ေသာ်လည်း​ မတင်မ​ေလျှာက် နိုင်ြက၍ ထိုအရပ်၌ အမှတ်အသား​ အြကား​အြမင်နှင့်​ ြပည့်​စံုသူ ရှိ မရှိ ​ေမး​​ေတာ်မူ၏။

ထိုအခါ ဝန်စင်း​ရွာသူြကီး​၏ သမက်သည် ဗဟုသုတ အမှတ်အသား​များ​​ေြကာင်း​ ​ေလျှာက်ြက၍ ရွာသူြကီး​ထံတွင် ​ေတာင်း​​ေတာ်မူ​ေလ၏။ ရွာသူြကီး​ကလည်း​ မိမိ၏ သမီး​ကို ​ေခါ်၍ " နင့်​​ေယာကျ်ား​သည် မ​ေတာ် မသင့်​ ၊ မင်း​​ေပါက်စိုး​ြကား​ ၊ ​ေြပာဆို ြကံစည်မိသည် ြဖစ်လိမ့်​မည်။ ယခု မင်း​ဧကရာဇ်က ​ေတာင်း​​ေခါ်​ေလြပီ " ဟု ​ေြကာက်လန့်​တြကား​ ​ေြပာ​ေလ၏။

မယား​ ြဖစ်သူလည်း​ ဗျာပါဒြကီး​ ဦး​ဆံဖား​လျား​နှင့်​ လယ်ထွန်​ေနရာသို့​ ​ေြပး​လိုက်လာ၍ " ဘုရင်က ​ေခါ်​ေတာ်မူ​ေြကာင်း​ ၊ မသင့်​မ​ေလျာ် တစ်စံုတစ်ရာ ​ေြပာမိြပုမိ ရှိပါသလား​ " ဟု စိုး​ရိမ်ြကီး​စွာြဖင့်​ ​ေြပာဆို ​ေမး​ြမန်း​​ေလ၏။

လင်​ေယာကျ်ား​သည်ကား​ ဘုရင် ​ေမး​ြမန်း​​ေတာ်မူမည်ကို ထင်ြမင်ြပီး​သည်နှင့်​ တစ်စံုတစ်ရာ မဆိုဘဲ ကန်သင်း​ဆံုက သ​ေြပပင်သို့​တက်၍ သ​ေြပပန်း​များ​ကို ချိုး​ယူခဲ့​ြပီး​လျှင် မိမိ ထွန်ယက်​ေစခိုင်း​​ေသာ နွား​နှစ်​ေကာင်၏ ချိုတို့​တွင် သ​ေြပပန်း​များ​ကို စည်း​၍ " အ​ေမာင်တို့​ ငါ့​သား​ နှစ်​ေကာင်း​ကို ယ​ေန့​မှစ၍ အဖ မခိုင်း​ြပီ ၊ ချမ်း​သာစွာ ​ေနြက​ေတာ့​ " ဟု ဆိုကာ ထမ်း​ပိုး​မှချွတ်၍ လွှတ်လိုက်​ေလ၏။ နွား​များ​လည်း​ ဆိုလိုချက်ကို နား​လည်ြကသကဲ့​သို့​ ခုန်​ေပါက်ြမူး​ထူး​ တွန်ြမည်၍ ​ေြပး​လွှား​​ေပျာ်ရွှင်ြက​ေလ၏။

မယား​လည်း​ အံ့​အား​သင့်​စွာြဖင့်​ ြကည့်​​ေနရာမှ အ​ေြကာင်း​ကို​ေမး​​ေသာ် " ရှင်မ မစိုး​ရိမလင့်​ ၊ ငါ၏ ပညာအကျိုး​ကို ခံစား​ရ​ေတာ့​မည် " ဟု ြပန်ြကား​၍ နှစ်​ေယာက်သား​ ရွှင်လန်း​ဝမ်း​​ေြမာက်စွာ ဘုရင့်​ထံသို့​ လာ​ေရာက်ြက​ေလ၏။

ဘုရင်က နတ်ကွန်း​ ဆိုသည်၏ အ​ေြကာင်း​ကို ​ေမး​​ေတာ်မူလျှင် ​ေလျှာက်တင်သည်ကား​ " နတ်ကွန်း​ မဟုတ်ပါ ၊ ပုဂံြပည် အ​ေနာ်ရထာမင်း​သည် ဤကန်​ေတာ်ကို ဆည်လုပ်​ေတာ်မူစဉ် က​ေမ္ဗာဇတိုင်း​ ​ေစာ်ဘွား​ြကီး​က သမီး​ကညာ ဆက်လာပါသည်။ ထိုမိဖုရား​ငယ်သည် ရုတ်တရက် ဖျား​နာ​ေသဆံုး​ရာ အ​ေနာ်ရထာ မင်း​သည် အလွန်စွဲလမ်း​ တပ်မက်သည်နှင့်​ အ​ေလာင်း​ကို မစွန့်​ရက် ြကည့်​၍သာ ​ေန​ေတာ်မူသည်။ ထိုအခါ မှူး​မတ်တို့​က ထိုမိဖုရား​ငယ်သဏ္ဌာန် ​ေရွှရုပ်တူစွာလုပ်၍ ဆက်ြပီး​လျှင် ဤ​ေရွှရုပ်ကို ရှုစား​​ေတာ်မူပါ။ အ​ေလာင်း​မှာကား​ ဖူး​​ေရာင်ပုပ်နံ ​ေဖာက်ြပန်တတ်သည် ြဖစ်၍ သြဂင်္ိုဟ်ပါရ​ေစဟု ​ေလျှာက်ကာ သြဂင်္ိုဟ် လိုက် ြကပါသည်။ မင်း​ြကီး​သည် ​ေရွှရုပ်ကိုပင် အလွန်ြမတ်နိုး​၍ ​ေနြပည်​ေတာ်သို့​ ယူ​ေဆာင်မည် ြကံသည်ကို မှူး​မတ်တို့​က ​ေသြပီး​သူ၏ အရုပ်သဏ္ဌာန် ြဖစ်၍ အမဂင်္လာ ြဖစ်​ေြကာင်း​ ​ေလျှာက်ြကပါသည်။ ထိုအခါ မင်း​ြကီး​သည် ​ေရွှရုပ်ကိုလည်း​ မဖျက်ရက် ၊ မဖျက်ဘဲ တန်​ေဆာင်း​ြပသာဒ်နှင့်​ ထား​ခဲ့​လို​ေသာ်လည်း​ ​ေရွှသား​ြဖစ်၍ လူတို့​ဖျက်ဆီး​ ယူငင်ြကမည်ကို စိုး​ရိမ်ရန်ရှိသည် ြဖစ်​ေသာ်​ေြကာင့်​ ထို​ေရွှရုပ်ကို ကန်ရိုး​အတွင်း​ ​ေကျာက်ခင်း​​ေကျာက်ကာနှင့်​ ခိုင်ခံ​ေသချာစွာ ထည့်​သွင်း​ ြမှုပ်ထား​ပါသည်။ ြပီး​မှ ထို​ေရွှရုပ်နှင့်​တူစွာ သစ်သား​ရုပ်တစ်ခု ထုလုပ်ြပီး​လျှင် ကန်ရိုး​​ေပါ်တွင် တန်​ေဆာင်း​ြပသာဒ်နှင့်​ ထား​ြပန်ပါသည်။ ​ေနာက် ကာလြကာ​ေသာ် လူတို့​သည် ပန်း​မန် ၊ ကွမ်း​ ၊ လက်ဖက် ၊ စား​ဦး​​ေသာက်ဦး​ တင်​ေြမှာက်ြက​ေလ၍ နတ်ဟု ​ေခါ်​ေဝါ်ြကြခင်း​သာ ြဖစ်ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

မင်း​ြကီး​စွာ​ေစာ်ကဲလည်း​ ​ေလျှာက်သည့်​အတိုင်း​ ကန်​ေပါင်ရိုး​ကို ဖျက်၍ယူ​ေစရာ ​ေရွှသား​ရုပ်ပံု​ေတာ်ကို ရ​ေလ၏။ ထိုအခါမှ ဤသူသည် အမှတ်အသား​ ​ေကာင်း​မွန် ​ေစ့​စံုလင်လှ၏။ ရုပ်အဂင်္ါလည်း​ တင့်​တယ်၏။ အတင်အ​ေလျှာက်လည်း​ ရဲရင့်​ကျစ်လျစ် ယဉ်​ေကျး​လှ၏။ ​ေတာ​ေကျး​ရွာနှင့်​ မတန်​ေပ။ ထီး​နန်း​နှင့်​သာ တန်​ေပသည်ဟု ဆုလာဘ်များ​စွာ ​ေပး​ြပီး​ကာ အင်း​ဝ ​ေနြပည်​ေတာ်သို့​ ​ေခါ်ခဲ့​၍ အပါး​​ေတာ်၌ အြမဲခစား​ ထမ်း​ရွက်​ေစ​ေလသတည်း​။

ရာဇသြကင်္ ံအတွက် ​ေလျှာက်ချက်

တစ်ရံ​ေရာအခါ အတွင်း​သင်း​မှူး​ ငနုသည် ​ေသာင်း​ကျန်း​​ေလရာ ၎င်း​၏ အစ်ကို ရာဇသြကင်္ ံ ​ေပါ့​​ေလျာ့​၍ ြဖစ်ရသည်ဟု ရာဇသြကင်္ ံအား​ ​ေပး​ထား​​ေသာ နှမ​ေတာ် ​ေစာဥမ္မာ နှင့်​ စား​​ေကျး​စား​လက်တို့​ကို ြပန်၍ သိမ်း​​ေတာ်မူမည်ဟု တိုင်ပင်​ေတာ်မူလျှင် ဝန်စင်း​အသည်သား​ ​ေလျှာက်သည်ကား​

" အရှင်မင်း​ြကီး​ ကျွန်၏ တိုင်ပင်ြခင်း​ ၊ မင်း​၏ တိုင်ပင်ြခင်း​ ၊ ပညာရှိ၏ တိုင်ပင်ြခင်း​ ဟူ၍ သံုး​မျိုး​ ရှိပါသည်။ ကျွန်၏ တိုင်ပင်ြခင်း​မှာ အရှင်၏ အလိုကိုလိုက်၍ တင်ရပါသည်။ မင်း​၏ တိုင်ပင်ြခင်း​မှာ အြကိုက်ကို ​ေလျှာက်မိ​ေသာ် သင့်​ပါ၏ ၊ မြကိုက်ကို ​ေလျှာက်မိ​ေသာ် ဒဏ်​ေပး​ပါသည်။ ပညာရှိ တိုင်ပင်ြခင်း​ကား​ ြကိုက်​ေသာ် ယူသည် ၊ မြကိုက်​ေသာ် မယူပါ ၊ ဆိတ်ဆိတ်သာ ​ေနပါသည်။ အဘယ်တိုင်ပင်ြခင်း​မျိုး​ ြဖစ်ပါသနည်း​ " ဟု ​ေမး​​ေလျှာက်၏။

မင်း​ြကီး​က " ပညာရှိ တိုင်ပင်ြခင်း​ ြဖစ်၏ " ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ၏။

အသည်သား​လည်း​ " အရှင်မင်း​ြကီး​ မ​ေတာ်မမှန်ကျင့်​၍ အသက်တစ်ရာ ​ေနရသည်ထက် ​ေတာ်မှန်စွာကျင့်​၍ တစ်ရက်​ေနရြခင်း​က ြမတ်ပါသည်။ ခန္ဓာကိုယ်သည် တစ်သက်တာ တည်ပါသည်။ ​ေကျး​ဇူး​တရား​သည်ကား​ သား​​ေြမး​စဉ်ဆက် ​ေြပာြပရာ ကျန်ရစ်ပါသည်။ မင်း​၏ စကား​သည် ချွတ်လွဲသည် မြဖစ်ရာ။ ​ေရှး​က ​ေတာင်တွင်း​ပွင့်​လှဦး​ သီဟပ​ေတ့​သည် ​ေငွချက်တတ်​ေသာ ကုလား​ကို သမီး​​ေပး​၍ အတတ်ကို ယူြပီး​​ေနာက် အမတ်တို့​က ' အတတ် ရြပီ ၊ သမီး​ကို ြပန်သိမ်း​သင့်​ပါသည် ' ဟု ​ေလျှာက်ြကပါသည်။ သီဟပ​ေတ့​က ' ဤသို့​ မ​ေတာ်မမှန် မြပုထိုက် ၊ ဤသို့​ြပု​ေသာ် အစဉ်အဆက် ​ေြပာ၍မဆံုး​ ြဖစ်လိမ့်​မည် ' ဟု ကုလား​ကို ထပ်၍ ချီး​​ေြမှာက်ဖူး​ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ဘုရင်ြကီး​စွာလည်း​ ဤစကား​တို့​သည် ငါ့​တစ်ကိုယ်တည်း​ အကျိုး​သာမဟုတ် ၊ သား​စဉ်​ေြမး​ဆက် အကျိုး​လည်း​ ြဖစ်​ေပသည်ဟု ပညာရှိြကီး​ စည်း​တစ်ပစ် မရှိြပီြဖစ်၍ ထိုဝန်စင်း​အသည်သား​အား​ စည်း​တစ်ပစ် ဟူ​ေသာ ဘွဲ့​အမည်နျင့်​ အ​ေဆာင်အယာင် တို့​အြပင် ဆင်​ေပါက် တစ်စီး​ ၊ ​ေရွှဖလား​ တစ်ဆယ်ခုတ်များ​ကိုလည်း​ ​ေပး​​ေတာ်မူသည်။

ရာဇသြကင်္ ံကိုလည်း​ နှမ​ေတာ် ​ေစာဥမ္မာနှင့်​ စံုဖက်ြမဲ စံုဖက်၍ ဝါး​ရင်း​တုတ်ကိုလည်း​ ထပ်၍ စား​​ေစ​ေတာ်မူ၏။

က​ေလး​နှင့်​ မိုး​ညှင်း​အ​ေရး​

သက္ကရာဇ် ၇၃၂ ခုတွင် က​ေလး​နှင့်​ မိုး​ညှင်း​ တိုက်ြကရာ က​ေလး​စား​ သိုချည်ဘွား​က ကျွန်ုပ်ကို ကူပါ ၊ ရလျှင် မိုး​ညှင်း​ကို ဆက်ပါမည်ဟု ​ေလျှာက်လာ၏။ မိုး​ညှင်း​စား​ ခံုမှိုင်း​ကလည်း​ ကျွန်ုပ်ကို ကူပါ ၊ ရလျှင် က​ေလး​ကို ဆက်ပါမည်ဟု ​ေလျှာက်လာ၏။ ဤကိစ္စအတွက် စည်း​တပစ် နှင့်​ တိုင်ပင်​ေတာ်မူရာ ​ေလျှာက်သည်ကား​

" အ​ေနှး​ြပုရာ​ေသာ အမှုလည်း​ ရှိသည်။ အြမန်ြပုရာ​ေသာ အမှုလည်း​ ရှိသည်။ ဤတွင် သူတို့​နှစ်ဖက် အား​မတူလျှင် အြမန်ြပုရသည်။ ယခုမူကား​ သူတို့​ အား​ချင်း​တူြကပါသည်။ သို့​​ေြကာင့်​ ​ေနှး​​ေနှး​ြပု​ေတာ်မူပါ။ ပံု​ေလျှာက်ပါအံ့​ "

" ​ေယာကျ်ား​တစ်​ေယာက်သည် ​ေတာစပ်၌ လယ်ထွန်​ေနရာ ​ေတာြကက်နှစ်​ေကာင် ခွပ်​ေနသည်ကို ြမင်လျှင် ငါ အလျင်ဖမ်း​​ေချက ြကက်များ​လည်း​ မ​ေမာမပန်း​​ေသး​၍ လွတ်ထွက်​ေြပး​ြကလိမ့်​မည်။ ငါ လယ်ထွန်ြခင်း​လည်း​ ပျက်လိမ့်​မည်။ သို့​​ေြကာင့်​ ြကက်များ​လည်း​ ​ေမာပန်း​​ေစဦး​ ၊ ငါ့​ကိစ္စလည်း​ ြပီး​​ေစဦး​ဟု ထွန်ြမဲ ထွန်​ေန၏။ လယ်ညက်​ေသာအခါမှ ​ေမာပန်း​​ေလြပီ ြဖစ်​ေသာ ြကက်နှစ်​ေကာင်ကို အလွယ်နှင့်​ ဖမ်း​ရ​ေလသည်။

ဤသို့​လျှင် ယခု နှစ်ြပည်လံုး​ နွမ်း​နယ်မှ ချီ၍ သိမ်း​ယူပါလျှင် နှစ်ြပည်လံုး​ကို အလွယ်နှင့်​ ရပါလိမ့်​မည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ဆိုသည့်​အတိုင်း​ရမှ ြမင်လှ​ေပသည်ဟု တည်း​တပစ်အား​ မိုး​ညှင်း​တွင် တစ်​ေကျး​ ၊ က​ေလး​တွင် တစ်​ေကျး​ ​ေပး​​ေတာ်မူသည်။

နယ်ြခား​​ေကျာက်တိုင်စိုက်​ေရး​

သက္ကရာဇ် ၇၃၃ ခုတွင် မိုး​ညှင်း​ ​ေသာင်း​ကျန်း​ြပန်​ေလရာ စည်း​တပစ်အား​ နိုင်ငံ​ေတာ်နှင့်​ မိုး​ညှင်း​အြကား​ နယ်စပ်အပိုင်း​အြခား​ကို ​ေစ့​စပ် ​ေြပာဆို၍ မှတ်တိုင်စိုက်​ေချဟု ​ေစ​ေတာ်မူလိုက်၏။

စည်း​တပစ်သွား​၍ ခရီး​တစ်ဝက်သို့​ ​ေရာက်​ေသာ် ​ေနာင်​ေရး​ကို ​ေြမာ်၍ြပန်ခဲ့​၏။ မင်း​ြကီး​က ​ေမး​​ေသာ် ဤသို့​ ​ေလျှာက်၏။ " အရှင်မင်း​ြကီး​ကား​ အလို​ေတာ် နည်း​၍ အပိုင်း​အြခား​ မှတ်​ေချ ​ေစ​ေတာ်မူသည်။ ​ေနာင်အခါ သား​ ၊ ​ေြမး​ ၊ ြမစ် ၊ အညွန့်​တို့​ ဘုန်း​ြကီး​​ေတာ်မူကား​ အရှင်မင်း​ြကီး​ကို လည်း​​ေကာင်း​ ၊ အကျွန်ုပ်တို့​ အမတ်ပညာရှိများ​ကို လည်း​​ေကာင်း​ ​ေနာင်​ေရး​ကို မြမင်ဘဲ အပိုင်း​အြခား​ ဆိုလွယ်​ေလသည် ဟူ၍ အြပစ်တင်ြက ပါလိမ့်​မည်။ ဤကိုြမင်၍ မှတ်တိုင် မစိုက်ဘဲ အကျွန်ုပ် ြပန်ခဲ့​ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ အရှည်ကို ြမင်​ေပသည်ဟု ဆုလာဘ်ြကီး​စွာ ​ေပး​​ေတာ်မူသည်။

မင်း​ြကီး​စွာ​ေစာ်ကဲ၏ သား​​ေတာ် ဘုရင်မင်း​​ေခါင် လက်ထက်သို့​ကျ​ေသာ် က​ေလး​ မိုး​ညှင်း​ကို ထပ်၍ရသည်တွင် ခမည်း​​ေတာ် လက်ထက်က မှတ်တိုင်မစိုက်ဘဲ ထား​ခဲ့​​ေပ​ေသာ​ေြကာင့်​သာ ငါ ရြပန်​ေပသည်ဟု စည်း​တပစ်အား​ ဆုထပ်​ေပး​ြပန်​ေလသတည်း​။

ရခိုင်ြပည်အ​ေရး​

သက္ကရာဇ် ၇၃၅ ခုတွင် ရခိုင်ြပည်ဘုရင် မင်း​ဘီလူး​ ြကမ္မာကုန်၍ မှူး​မတ်စံုညီတို့​က မင်း​လျာ ​ေတာင်း​ြက​ေလရာ မင်း​ြကီး​စွာသည် စည်း​တပစ် အား​ တိုင်ပင်​ေတာ်မူသည်။

စည်း​တပစ်လည်း​ " အရှင်မင်း​ြကီး​ ရခိုင်ြပည်သည် ဘုန်း​ြကီး​​ေသာမင်း​တို့​ ​ေနရာ ြဖစ်ပါသည်။ အရည်အချင်း​နှင့်​ ြပည့်​စံု​ေသာ ' ​ေဆွ​ေတာ် မျိုး​​ေတာ် ' မှူး​ြကီး​မတ်ခိုင် တို့​ကို ​ေစလွှတ်သင့်​ပါသည်။ အရည်အချင်း​ ညံ့​သူကို ​ေစလွှတ်မိ​ေသာ် မကျက်​ေသာအိုး​နှင့်​ ဆီကို ထည့်​မိသြဖင့်​ အိုး​လည်း​ ဆံုး​ ၊ ဆီလည် ဆံုး​သကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ စာဥကို ​ေဒါင်း​အုပ်​ေသာ် နင်း​နယ်၍ ဥကွဲရာသကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ​ေဒါင်း​ဥကို စာငယ် အုပ်​ေသာ် ရင်ကွဲရာသကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ​ေဒါင်း​ဥကို စာငယ်အုပ်​ေသာ် ရင်ကွဲရာသကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ ြဖစ်တတ်ပါသည်။

တစ်​ေြကာင်း​လည်း​ ဆင်ချည်​ေသာ ြကိုး​ကို ြကက်ကိုချည်​ေသာ် မြမဲရာ ၊ ြကက်ကိုချည်​ေသာ ြကိုး​နှင့်​ ဆင်ကိုချည်​ေသာ် ြပတ်ရာသည်ဟုလည်း​ စကား​ပံု ရှိပါသည်။ ထိုမှတစ်ပါး​လည်း​ ြပည့်​ရှင်မင်း​တို့​မှာ တိုင်း​ြကီး​ခရိုင်ြကီး​ စား​​ေသာ ​ေဆွ​ေတာ် မျိုး​​ေတာ် များ​ရှိမှ တင့်​တယ်ပါသည်။ သို့​ပါ၍ အရည်အချင်း​ ရှိသူကို အြမန် ခန့်​ထား​​ေတာ်မူပါ " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ ဦး​ရီး​​ေတာ် ​ေစာမွန်ြကီး​အား​ ရခိုင်သို့​ လွှတ်​ေတာ်မူ၏။ ဘုရင်နှင့်​တကွ စည်း​တပစ်တို့​က ​ေပး​​ေသာ အဆံုး​အမကို လိုက်နာ၍ အုပ်ချုပ်ရာ ရခိုင်ြပည်သည် အလွန်ဝ​ေြပာစည်ပင် ချမ်း​သာ​ေလသတည်း​။

ကျည်း​ဦး​​ေဗာင်း​ (ကျည်း​ကုလား​တို့​၏ ဦး​​ေဗာင်း​ထုပ်)

တစ်ခါ​ေသာ် ရခိုင်ြပည်တွင် မင်း​စဉ် သံုး​စွဲသည့်​ အဖိုး​များ​စွာထိုက်​ေသာ ကျည်း​ဦး​​ေဗာင်း​နှင့်​ ြမဆံချပ်ကို တိုက်၌​ေတွ့​၍ ​ေစာမွန်ြကီး​က ဆက်လိုက်၏။ မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ ဝမ်း​​ေြမာက်ဝမ်း​သာ ​ေပါင်း​ဆင်​ေတာ်မူမည်ဟု စည်း​တပစ်အား​ တိုင်ပင်​ေတာ်မူရာ ဤသို့​ ​ေလျှာက်၏။

" ဘုန်း​ြကီး​​ေသာ မင်း​ဧကရာဇ်တို့​သည် ဝတ်စား​တန်ဆာ အစား​အစာတို့​ကို မစံုစမ်း​ဘဲ အလျင်တ​ေဆာ ဝတ်ဆင် စား​​ေသာက်ြခင်း​ကို မြပုရပါ။ မင်း​တို့​သည် ြကိုး​တန်း​​ေအာက် မလျှိုး​ရာ။ ​ေြခ​ေတာ်လက်​ေတာ် မ​ေဆး​ဘဲ စက်​ေတာ်မ​ေခါ်ရာ။ မစံုစမ်း​ မ​ေမး​ြမန်း​ဘဲ စား​​ေတာ်မ​ေခါ်ရာ။ ​ေရှး​ြဖစ်ဖူး​သည်ကား​ ဒွတ္တ​ေပါင်မင်း​သည် ပန်ထွာမိဖုရား​ ဆက်​ေသာ မသန့်​​ေသာ မျက်နှာသုတ်ပဝါကို အမှတ်မဲ့​ သုတ်မိ​ေလ​ေသာ​ေြကာင့်​ နဖူး​​ေတာ်၌ မှဲ့​ရှင်ကွယ်၍ ဘုန်း​ကျက်သ​ေရ​ေတာ် ညံ့​သွား​ပါသည်။ သထံုဘုရင် မနုဟာမင်း​သည် အ​ေနာ်ရထာ က ပို့​အပ်​ေသာ် ဆွမ်း​​ေတာ်တင်ကို အမှတ်မဲ့​ သံုး​​ေဆာင်မိ​ေလ၍ ခံတွင်း​မှ စက်​ေတာ်ကွယ်​ေလသည်။ ဤသည်တို့​ကို ​ေထာက်၍ စံုစမ်း​ြပီး​မှ ဝတ်ဆင်​ေတာ်မူပါ " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ စည်း​တပစ် ​ေလျှာက်ချက်ကို နှစ်သက်​ေတာ်မူလှ၍ ထို ကျည်း​ဦး​​ေဇာင်း​ နှင့်​ ြမဆံချပ် ကို စည်း​တပစ်အား​ ​ေပး​​ေတာ်မူ၏။

စည်း​တပစ်လည်း​ ဤသို့​ြကံ၏။ ငါ ယူ​ေချ​ေသာ် လို၍ ​ေလျှာက်သည်ဟု အများ​ထင်စရာ ြဖစ်လိမ့်​မည်။ မယူ​ေချ​ေသာ် မင်း​ြကီး​ကို မရို​ေသရာ ကျလိမ့်​မည်ဟု ြကံ​ေတွး​၍ ယူလိုက်​ေလ၏။

ယူြပီး​ သံုး​ရက်ရှိမှ ဗိုလ်ရှုသဘင်ခံ​ေသာ ပွဲအလယ်တွင် ြပန်၍ဆက်၏။ ဆက်​ေသာအခါ ​ေလျှာက်သည်ကား​

" ကျွန်​ေတာ်သည် အရှင့်​ ​ေရွှဘုန်း​​ေတာ်​ေြကာင့်​ ​ေရှ့​သို့​ ​ေပါင်း​ရပါလိမ့်​မည်။ ဤ ကျည်း​ဦး​​ေဗာင်း​ မျိုး​ကား​ အရှင့်​ဘုန်း​​ေတာ်​ေြကာင့်​သာ ြမင်ရဖူး​ပါသည်။ ​ေနာက်​ေနာင် တစ်တိုင်း​ တစ်နိုင်ငံသို့​ လက်​ေဆာင်​ေပး​​ေတာ် မူ​ေစရာ ​ေကာင်း​လှပါသည် ြဖစ်၍ ကျွန်​ေတာ် ြပန်ဆက်ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်၏။

မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ စည်း​တပစ်သည် အကျိုး​အြပစ်ကို ြမင်လှ​ေပသည်ဟု ကျည်း​ဦး​​ေဗာင်း​ကို အဖိုး​ြဖတ်​ေစြပီး​​ေသာ် အဖိုး​​ေငွကို ​ေပး​​ေတာ်မူ၏။

​ေနာက်မြကာမီ ​ေစာမွန်ြကီး​ထံတွင် ထပ်၍ စံုစမ်း​လိုက်ရာ ထိုကျည်း​ဦး​​ေဗာင်း​သည် နန်း​ကျြကီး​ နန်း​ကျငယ်တို့​ ​ေပါင်း​​ေလြပီး​​ေသာ ဦး​​ေဗာင်း​ ြဖစ်​ေြကာင်း​ ၊ လှပဆန်း​ထူး​ အဖိုး​ထိုက်တန်သြဖင့်​သာ ဆက်လိုက်​ေြကာင်း​ ြပန်၍ ​ေလျှာက်လိုက်၏။ မင်း​ြကီး​စွာကလည်း​ ပညာရှိ ​ေတွး​သည်ကို ပညာမဲ့​ ​ေြပး​ြကည့်​​ေသာ် မတန်ဟု ချီး​မွမ်း​​ေတာ်မူ၍ စည်း​တပစ်အား​ လက်​ေကာက်တစ်ရန် ထပ်၍ ဆု​ေပး​​ေတာ်မူ၏။

အရည်အချင်း​ညံ့​​ေသာ ​ေစာမည်း​

သက္ကရာဇ် ၇၄၂ ခုတွင် ​ေစာမွန်ြကီး​ အနိစ္စ​ေရာက်ရာ ​ေစာမည်း​ကို စည်း​တပစ် သ​ေဘာမတူပဲ ရခိုင်သို့​ လွှတ်၍ အုပ်စိုး​​ေစ​ေတာ်မူ၏။

မင်း​ြကီး​စွာက ​ေစာမည်း​အား​ " ထန်း​​ေစ့​ ၊ ထန်း​မင်ကဲ့​သို့​ မကျင့်​နှင့်​ ၊ ​ေညာင်​ေစ့​ ၊ ​ေညာင်ပင်ကဲ့​သို့​ ကျင့်​​ေလ " ဟု မှာ​ေတာ်မူ၏။ စည်း​တပစ် ကလည်း​ " ​ေြကာင်နှင့်​ ​ေညာင်ကို ဥပမာြပု၍ ကျင့်​​ေလ " ဟု မှာလိုက်၏။

​ေစာမည်း​ ရခိုင်သို့​ ​ေရာက်​ေသာအခါ ြမို့​တွင်း​ြမို့​ြပင်ရှိ ​ေညာင်ပင်တို့​ကို ခုတ်၍ ဆင်ချည်း​ ​ေကျွး​ရ၏။ ​ေြကာင်တို့​ကိုလည်း​ ဖမ်း​၍ သတ်စ၏။

ဤတွင် မှာရင်း​ အဓိပ္ပါယ်ကား​ ထန်း​ပင်သည် အ​ေစ့​ြကီး​က ​ေပါက်​ေသာ်လည်း​ အပင်မှာ ြကီး​မား​​ေဝဆာြခင်း​ မရှိ။ အရိပ်အာဝါသ နည်း​၍ လူတို့​ မှီခိုရာ မရ​ေလ။ ​ေသး​​ေသာ အ​ေစ့​က ​ေပါက်​ေသာ ​ေညာင်ပင်ကား​ ြကီး​မား​​ေဝဆာ အကိုင်း​အခက်နှင့်​ ြပည့်​စံု၍ အများ​တို့​ မှီခိုရာကို ရ​ေစသည်။ ၎င်း​ြပင် ​ေြကာင်တို့​မှာ လို​ေသာအခါမှသာ လက်သည်း​ကိုထုတ်၍ အစာကို မိ​ေအာင်ဖမ်း​တတ်သည်။ ထို့​အတူ တိုင်း​ြပည်၌ ရန်​ေလှး​ရန်မွှား​ တို့​ကို ကျစ်လျစ်​ေစ့​ငုစွာ စံုစမ်း​၍ ​ေတွ့​မိက မလွတ်​ေအာင် နှိပ်ကွပ် ​ေဖျာက်ဖျက်ရာသည်ဟု ဆိုလိုသည်။

​ေစာမည်း​ သည်ကား​ မလိမ္မာသူ ြဖစ်၍ ဆိုလိုရင်း​ အဓိပ္ပါယ်ကို မသိဘဲ အမှား​မှား​ အချွတ်ချွတ် ယူဆ၍ ​ေညာင်နှင့်​ ​ေြကာင်တို့​ကို ဖျက်ဆီး​လိုက်ြခင်း​ ြဖစ်​ေလသည်။

​ေစာမည်း​သည် အအုပ်အချုပ်မတတ် ၊ ရခိုင်သား​တို့​ ​ေသာင်း​ကျန်း​ပုန်ကန်​ေလ၍ အင်း​ဝသို့​ ြပန်​ေြပး​ခဲ့​ရ​ေလ၏။ ထိုအခါ ရခိုင်သား​တို့​သည် နန်း​ကျြကီး​၏ ​ေြမး​ ​ေကျာ်စွာ ကို နန်း​တင်၍ ြခား​နာ​ေလ​ေတာ့​၏။

ဘုရင်မင်း​ြကီး​စွာလည်း​ စည်း​တပစ်ကို ​ေခါ်​ေတာ်မူ၍ ငါမှား​​ေချြပီ။ ယခု​ေသာ ​ေစာမည်း​ အား​ အဘယ်ြမို့​ကို ​ေပး​ရအံ့​နည်း​ဟု တိုင်ပင်ြပန်၏။ " အရှင်မင်း​ြကီး​ နား​မလည် မကျွမ်း​​ေသး​သူကို အနီး​အနား​တွင်သာ ထား​သင့်​ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်၏။ ထိုအခါမှ စစ်ကိုင်း​ြမို့​ကို ​ေပး​​ေတာ်မူသတည်း​။

ကတိတည်၍ ​ေကျး​ဇူး​သိတတ်​ေသာ မင်း​​ေခါင်

မင်း​ြကီး​စွာသည် သား​​ေတာ်ြကီး​ အိမ်​ေရှ့​မင်း​ မင်း​ြဖစ်လျှင် သား​​ေတာ်ငယ်များ​ မင်း​​ေဆွ နှင့်​ မင်း​သိဒ္ဓတ် တို့​ကို ညှဉ်း​ဆဲရစ်​ေတာ့​မည်။ ယခု ငယ်စဉ်ကပင် ​ေသ​ေလသည်က ​ေတာ်​ေသး​၏ဟု ထိုသား​​ေတာ်ငယ် နှစ်ပါး​ကို အထိန်း​​ေတာ် နှစ်​ေယာက်အား​ အပ်၍ ရပ်​ေဝး​များ​သို့​ လွှတ်၍ ထား​​ေတာ်မူ၏။ အထိန်း​​ေတာ် နှစ်​ေယာက်အား​ အပ်၍ ရပ်​ေဝး​များ​သို့​ လွှတ်၍ ထား​​ေတာ်မူ၏။ အထိန်း​​ေတာ်များ​ ငခင်ဘနှင့်​ ငခင်ညိုတို့​က နတ်ပွဲများ​တွင် စည်း​စုပ် ၊ ြငင်း​ ၊ တီး​မှုတ်၍ ရ​ေသာ အခြဖင့်​သာ မင်း​သား​နှစ်ပါး​ကို ​ေကျွး​​ေမွး​ရ၏။ မင်း​သား​တို့​မှာ အလွန်ဆင်း​ရဲ ပင်ပန်း​ရရှာ၏။

ကာလြကာ၍ မင်း​​ေဆွ ၉ နှစ် ၊ မင်း​သိဒ္ဓတ် ၇ နှစ် အရှိတွင် မင်း​ြကီး​စွာသည် သား​​ေတာ်နှစ်ပါး​ကို ြပန်​ေခါ်၍ ပင်လယ်​ေကျး​ ၊ သံဃရာဇထံတွင် အပ်၍ ပညာသင်ရ၏။ မင်း​​ေဆွ ၁၂ နှစ်တွင် တစ်ည၌ မိမိ၏အူများ​ ထွက်၍ အင်း​ဝြမို့​အလံုး​ကို ရစ်ပတ်ရသည်ဟု အိပ်မက်ြမင်မက် လန့်​နိုး​ ၊ ဆရာ​ေတာ်ကို နိှုး​၍ ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ဆရာ​ေတာ်လည်း​ ရုတ်တရက် ထ၍​ေြခနှင့်​ ​ေကျာက်ကန်လိုက်ရာ တံုး​လံုး​လဲ​ေလ၏။ " အရှင်ဘုရား​ ရက်စက်လှ​ေပသည် " ဟု ဆိုမှ ဆရာ​ေတာ်က " ငါသည် ပဥ္စင်း​ပျိုဘဝက ​ေလလာ၍ ဦး​ထုပ်ကျသည်ကို ငါ့​​ေြခြဖင့်​ နင်း​မိသည်။ ထိုအခါ ငါ မင်း​ဆရာ ဧကန်ြဖစ်မည်။ ြဖစ်လျှင် တံတား​ဦး​ကို ရက်မလျှို အမိုး​နှင့်​ တံတား​ ြပုလုပ်မည်ဟု ငါ နိမိတ်ဖတ်၍ အဓိဋ္ဌ​ာန်ြပုလိုက်သည်။ ယခု မင်း​သား​၏ အိပ်မက်အရ မင်း​သား​ မြကာမီ ဧကန် မင်း​ြဖစ်လိမ့်​မည်။ ​ေမ့​မည်စိုး​၍ အမှတ်တရ ြဖစ်​ေစရန် ငါ ​ေကျာက်ကန်လိုက်ြခင်း​ ြဖစ်သည်။ မင်း​ြဖစ်​ေသာအခါ တံတား​ဦး​ကို ရက်မလျှိုအမိုး​နှင့်​ ြပုလုပ်ရမည် " ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ၏။ မင်း​သား​ကလည်း​ " စိုး​ရိမ်​ေတာ်မမူပါနှင့်​ ၊ အလို​ေတာ်အတိုင်း​ ြပီး​ပါ​ေစမည် " ဟု ဝမ်း​​ေြမာက် ဝမ်း​သာြဖင့်​ ​ေလျှာက်​ေလ၏။

​ေနာက် မင်း​​ေဆွသည် မင်း​​ေခါင် အမည်နှင့်​ မင်း​ြဖစ်​ေသာအခါ ကတိအတိုင်း​ ​ေဆာက်လုပ်​ေပ၏။

ဤမင်း​​ေဆွ ငယ်စဉ်က ​ေကျး​ဇူး​သစ္စာ ​ေစာင့်​သိစွာြဖင့်​ အပင်ပန်း​ အဆင်း​ရဲခံ၍ အတူလိုက်ပါ ​ေစာင့်​​ေရှာက် ​ေကျွး​​ေမွး​​ေပး​​ေသာ အထိန်း​​ေတာ် နှစ်​ေယာက်အနက် ငခင်ညိုမှာ ​ေတာင်ငူ လစ်လပ်၍ ​ေတာင်ငူကို စား​ရ​ေလသည်။ ငခင်ဘကား​ ြမို့​​ေကျး​ရွာ မလစ်လပ်​ေသး​​ေသာ​ေြကာင့်​ မစား​ရ ရှိ​ေလ၏။

တစ်ခါ​ေသာ် ဘုရင်မင်း​​ေခါင်သည် စကုသီဒါ ထမင်း​ကို စား​​ေတာ်​ေခါ်စဉ် လယ်ယာ အ​ေြခာက် တွင်လည်း​ ပင်လယ် ၊ လယ်ယာ အစွတ် တွင်လည်း​ စကု ​ေကာင်း​သည်ဟု စကား​စပ်၍ ဆိုြကသည်တွင် ဘုရင်မင်း​​ေခါင်း​က ြပက်ရယ်စကား​ြဖင့်​ စကု လစ်လပ်ပါမှ ငခင်ဘ အား​ ​ေပး​ရမည်ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ၏။ ငခင်ဘကား​ အကယ်မှတ်၍ ထား​လိုက်၏။

မြကာမီ စကု လစ်လပ်​ေလလျှင် ငခင်ဘလည်း​ စကုကို စား​ရ​ေတာ့​မည်ဟုထင်၍ ​ေငွတစ်ရာ ​ေချး​ယူကာ ​ေလှာ်ကား​ ၊ ​ေလှာ်တက် စသည်တို့​ကို စု​ေဆာင်း​ ြပင်ဆင်​ေလ၏။ နံနက် ထွက်ခါနီး​တွင် ​ေြကး​စည်စမ်း​သံကို မင်း​ြကီး​ြကား​၍ ​ေမး​​ေသာ် ငခင်ဘသည် စကုကို ​ေကျး​စား​တက်ရ လိမ့်​မည်ဟု ​ေြကး​စည်စမ်း​ြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်ဟု ​ေလျှာက်ြက၏။

မင်း​​ေခါင်လည်း​ မသင့်​မတန်သူအား​ ြမို့​စား​​ေကျး​စား​ ​ေပး​​ေလသည်ဟု ပညာရှိတို့​ ကဲ့​ရဲ့​မည်ကို စိုး​ရိမ်ရှက်စနိုး​၍ ဘိုး​ရာဇာနှင့်​တကွ ပညာရှိတို့​အား​ တိုင်တန်း​​ေတာ်မူ၏။ (စည်း​တပစ်သည် ယခု မင်း​​ေခါင် လက်ထက်၌ ဘိုး​ရာဇာဟု ​ေခါ်တွင်လာသည်)

ဤတွင် ပညာရှိ ကဲ့​ရဲ့​မည်ကို စိုး​၍သာ တိုင်​ေတာ်မူသည်။ စင်စစ်​ေသာ်ကား​ စကု ထက်သာ​ေသာ ြမို့​​ေကျး​ကိုပင် စား​​ေစလို​ေသာဆန္ဒ ရှိ​ေတာ်မူ၏။

မင်း​​ေခါင်က ' အဘိုး​ရာဇာ ငခင်ဘသည် သင်း​တွင် ​ေကျး​ကျွန် ​ေလး​ငါး​​ေယာက်မျှ မရှိဘဲလျက် စကု ကို စား​မည် ဆိုသည် ၊ ဆိုရာသ​ေလာ ' ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ၏။

ထိုအခါ ငခင်ဘ သည် မျက်နှာကို အကျင်္ီလက်အုပ်လျက် ငို၍ဆိုသည်မှာ " အရှင်မင်ြကီး​သည် ငယ်ရွယ်စဉ်ကစ၍ ဆိုး​တူ​ေကာင်ဖက် လုပ်ကိုင် ​ေကျွး​ခဲ့​ရ​ေသာ ​ေကျး​ကျွန်ရင်း​ကို မ မစလိုလျှင် ​ေန​ေတာ်မူပါ။ စကုလပ်လျှင် စား​​ေလ​ေတာ့​ ဆို​ေသာ​ေြကာင့်​ ​ေငွတစရာ​ေချး​၍ ​ေလှာ်ကား​ ​ေလှာ်တက် တို့​ကို ြပင်ဆင်ပါသည်။ ယခု ​ေြကွး​တင်ခဲ့​ြပီ။ ​ေရနစ်သူကို ဝါး​ကူ၍ နှစ်သကဲ့​သို့​ ြပုရက်​ေလသည် " ဟု ဝမ်း​နည်း​စွာ ငို​ေလ၏။

မင်း​ြကီး​လည်း​ ငခင်ဘ ငိုယို​ေြပာဆိုသည်ကို ြကား​ြမင်ရလျှင် ​ေရှး​က ​ေကျး​ဇူး​တို့​ကို ​ေအာက်​ေမ့​ကာ နှလံုး​၌ ထိခိုက်၍ မျက်ရည်စမ်း​စမ်း​နှင့်​ မျက်​ေတာင်ခတ်လျက် ​ေန​ေတာ်မူရှာ၏။

ဘိုး​ရာဇာ ြမင်​ေသာ် " အရှင်မင်း​ြမတ် ​ေပး​မည်ဟု မိန့်​​ေတာ်မူြပီး​လျှင်ကား​ မင်း​တို့​၏စကား​သည် နှစ်ခွန်း​မရှိရာ ​ေပး​​ေတာ်မူပါ " ဟု ​ေလျှာက်၏။

" အဘိုး​ရာဇာ သင်း​ဝယ် ဉာဏ်ပညာ အရည်အချင်း​ မရှိပါဘဲလျက် အသို့​လျှင် ​ေပး​ထိုက်အံ့​နည်း​ " ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ၏။

" အရှင်မင်း​ြမတ် ငယ်စဉ်ကစ၍ ဆိုး​တူ​ေကာင်း​ဖက် ​ေကျွး​​ေမွး​​ေဆာင်ရွက် ခဲ့​ြခင်း​သည်ပင် အရည်အချင်း​ ြဖစ်ပါ​ေတာ့​သည် " ဟု ​ေလျှာက်၏။

ထိုအခါမှ " ငါ​ေသာ်ကား​ မ​ေပး​ ၊ အဘိုး​ရာဇာက ​ေပး​လျှင်ကား​ ရ​ေစ​ေတာ့​ " ဟု ဆို​ေတာ်မူ၏။ ငခင်ဘလည်း​ စကု ကို စား​ရ​ေလ၏။

ထိုသို့​ စား​ရသည်ကို မင်း​​ေခါင်သည် အလွန်အား​ရ ဝမ်း​​ေြမာက်​ေတာ်မူ၏။ သို့​​ေသာ်လည်း​ အြခား​မှူး​မတ်တို့​ ဝမ်း​နည်း​လိမ့်​မည်ကို လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ငခင်ဘ မာန်ြကွမည်ကို လည်း​​ေကာင်း​ စိုး​ရိမ်​ေတာ်မူသြဖင့်​ ထိုသို့​ ဝမ်း​​ေြမာက်​ေြကာင်း​ကို ထင်ရှား​ြပ​ေတာ် မမူ​ေလ။ ​ေနာက်လခွဲရှိမှ ဘိုး​ရာဇာအား​ စလွယ် ​ေပး​​ေတာ်မူ၏။ ငခင်ဘ ကိုလည်း​ " နင်း​အား​ စကုကို ငါ မ​ေပး​ ၊ အဘိုး​ရာဇာက ​ေပး​ြခင်း​ ြဖစ်သည်။ အဘိုး​ရာဇာအား​ ပူ​ေဇာ်​ေပ " ဟု ဆို​ေသာ​ေြကာင့်​ ရွာတစ်ရွာ ပူ​ေဇာ်​ေလသည်။

အုန်း​​ေပါင်​ေစာ်ဘွား​နှင့်​စပ်၍ ​ေလျှာက်တင်ချက်

၇၆၅ ခုတွင် အုန်း​​ေပါင်​ေစာ်ဘွား​ ​ေထာင်ထား​​ေလ၍ ဘုရင်မင်း​​ေခါင်သည် ဘိုး​ရာဇာအား​ တိုင်ပင်ရာ ​ေလျှာက်သည်ကား​

" အရှင်မင်း​ြကီး​ ပူ​ေသာ မီး​သာ သတ္တဝါတို့​ကို ​ေသ​ေစနိုင်သည် မဟုတ် ၊ ​ေအး​ြမ​ေသာ ​ေရသည်လည်း​ ​ေသ​ေစနိုင်ပါသည်။ သို့​​ေြကာင့်​ ​ေဆွ​ေတာ် မျိုး​​ေတာ် ဆက်၍ ​ေစာ်ဘွား​ကို သိမ်း​သွင်း​​ေတာ်မူပါ " ဟု ​ေလျှာက်၏။

မင်း​ြကီး​လည်း​ ​ေယာက်ဖ​ေတာ်၏ သမီး​နှင့်​ စံုဖက်၏။ ​ေစာ်ဘွား​ရန်​ေအး​၍ လက်​ေဆာင်ပဏ္ဏာဆက်ကာ အမှု​ေတာ်ကို ထမ်း​​ေလသည်။

မွန်မင်း​နှင့်​ ြမန်မာမင်း​ ​ေစ့​စပ်​ေရး​တွင် ​ေလျှာက်တင်ချက်

မွန်မင်း​ ရာဇာဓိရာဇ်နှင့်​ ြမန်မာမင်း​ မင်း​​ေခါင်တို့​ စစ်ြဖစ်၍ အတန်ပန်း​ြက​ေသာအခါ ရာဇာဓိရာဇက် ြမန်မာနှင့်​ မွန် မဟာမိတ် ြဖစ်ြကလျှင် မည်သည့်​ ရန်သူမျှ မနှိပ်စက်နိုင်ရာ ၊ သို့​​ေြကာင့်​ မဟာမိတ် ြပုသင့်​ြကသည်။ ယခု ငါ့​သမီး​​ေတာ် တလ​ေမ​ေကျာ်လည်း​ ​ေရွနန်း​ရှင်အပါး​ဝယ် ရှိ​ေလြပီ။ ငါနှင့်​ ​ေရွှနန်း​ရှင် နှမ​ေတာ် မင်း​လှြမတ်ကို စံုဖက်​ေတာ်မူပါဟု ​ေစလာ၏။

မင်း​​ေခါင်သည်လည်း​ ဘိုး​ရာဇာနှင့်​ တိုင်ပင်​ေသာ် အလွန် သင့်​​ေလျာ်​ေြကာင်း​ ​ေလျှာက်သည်နှင့်​ ဘိုး​ရာဇာကိုပင် ြကီး​ြကပ်၍ ​ေဆာင်ရွက်​ေစ၏။ မွန်တို့​ြပည် ကာလိယြမို့​တွင် လက်ထပ်တဲနန်း​ ​ေဆာက်၍ ရာဇာဓိရာဇ် နှင့်​ မင်း​လှြမတ် တို့​ စံုဖက်​ေတာ် မူြကသည်။ မင်း​လှြမတ်ကို သုပဘာ​ေဒဝီ ဟု သမုတ်​ေတာ်မူ၏။

ြမန်မာပညာရှိ နှင့်​ မွန်ပညာရှိ

ထို့​​ေနာက် ဘိုး​ရာဇာနှင့်​ မွန်ပညာရှိ အမတ်ြကီး​ သီဟပ​ေတ့​တို့​ ​ေတွ့​ဆံုစကား​ ​ေြပာ​ေဟာြကသည်ကို လူအများ​ လာ​ေရာက် နား​​ေထာင်ြက၏။

သီဟပ​ေတ့​က အသက်ငယ်၍ ​ေနရာနိမ့်​က ​ေနြပီး​လျှင် မိမိ ​ေဆာင်ယူခဲ့​​ေသာ ြကံြဖူကို ဘိုး​ရာဇာအား​ ဆက်ကပ်၏။ ြပီး​မှ " အရှင်မင်း​ရာဇာ ​ေလာကတွင် သမီး​ရတနာ ၊ ြကံ ၊ ပညာရှိ သူ​ေတာ်​ေကာင်း​တို့​၏ စကား​ ဤသံုး​ပါး​သည် အတုမရှိ​ေသာ အရသာသံုး​ပါး​ဟု ​ေဗဒင်ကျမ်း​များ​တွင် ဆိုပါသည်။ သို့​​ေြကာင့်​ တစ်ပါး​ြဖစ်​ေသာ ဤြကံကို အလွန် သံုး​​ေဆာင်​ေစလိုပါ၍ ဆက်ကပ်ပါသည် " ဟုဆို​ေပ၏။

ဘိုး​ရာဇာလည်း​ ​ေပး​သည်ကို မပယ်အပ်ဟု စား​​ေလ၏။ သို့​စား​ရာ၌ အဖျား​က စ၍ စား​​ေလ၏။

" အရှင်မင်း​ရာဇာ ပညာရှိြကီး​ ြဖစ်ပါလျှက် အဘယ်​ေြကာင့်​ ြကံကို အဖျား​ကစ၍ စား​ပါသနည်း​ "

" ငါသည် ​ေဗဒင်ကျမ်း​ကိုမှီ၍ တ​ေရွ့​​ေရွ့​ အရသား​တိုး​၍ တိုး​၍ ခံစား​လို​ေသာ​ေြကာင့်​ အဖျား​ကစ၍ စား​​ေပသည် "

" မင်း​ရာဇာ ဘုရား​ တရား​​ေတာ်အရ ​ေကွး​​ေသာလက်မဆန့်​ခင် ၊ ဆန့်​​ေသာလက် မ​ေကွး​ခင် အနိစ္စ ြဖစ်တတ်စွာ၏။ အရသာ​ေကာင်း​ တည်ရာသို့​ မ​ေရာက်မီ အနိစ္စြဖစ်ဘိမူကား​ အရသာကို မခံစား​ရဘဲ မရှိပါသ​ေလာ "

" သီဟပ​ေတ့​ ငါကား​ ​ေဗဒင် နီတိကျမ်း​မျှကိုသာ မှီ၍ စား​သည်။ သင်ကား​ ဘုရား​ တရား​​ေတာ်ကို မှီ၍ ဆိုသည်။ သို့​ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ငါ့​စကား​ထက် သင့်​စကား​က ပိုမို သင့်​ြမတ်လှ​ေပ၏ "

ထိုအခါ သီဟပ​ေတ့​သည် ​ေဩာ် ငါကား​ အတုမရှိ​ေသာ ပညာရှိ သူ​ေတာ်​ေကာင်း​ကို ​ေတွ့​ြကံုရ​ေပသည် တကား​ဟု ြကည်ညိုဝမ်း​​ေြမာက်စွာ မိမိ ကွမ်း​စား​​ေသာ ​ေရွှအုပ် တစ်ရာ့​ငါး​ဆယ်ခုတ်ကို ကွမ်း​နှင့်​တကွ မင်း​ရာဇာအား​ ပူ​ေဇာ်ဦး​တိုက်၍ ဤသို့​လည်း​ ဆို၏။

" အရှင်မင်း​ရာဇာ ပညာရှိသက်သက် အချို့​သည် မိမိတို့​ ဆိုမိ​ေသာ စကား​ကို အနိုင်ရရန် အမျိုး​မျိုး​ ြကံဖန်၍ မဟုတ်မမှန်သည်ကိုပင် ဟုတ်မှန်​ေယာင် ြဖစ်​ေအာင် ဆို​ေလြမဲ ြဖစ်သည်။ အလွန် အရှံုး​ခံခဲ၏။ မင်း​ရာဇာကဲ့​သို့​​ေသာ ပညာရှိ သူ​ေတာ်​ေကာင်း​ကိုကား​ အကျွန်ုပ်တို့​ အလွန်​ေတွ့​ြကံုခဲပါသည်။ စင်စစ်​ေသာ်ကား​ မင်း​ရာဇာ၏ စကား​ကို အမှား​မယူရ​ေပ။ သံုး​စွဲရိုး​လည်း​ ြဖစ်၍ လံုး​လံုး​ ပယ်ထိုက်သည် မဟုတ်ပါ။ တရား​​ေတာ်နှင့်​ ကွဲလွဲရံုမျှသာကို ကျွန်ုပ်ဆိုပါသည် " ဟု ဆို​ေပ၏။

ဘိုး​ရာဇာကလည်း​ " သီဟပ​ေတ့​ ​ေလာကဝတ်နှင့်​ ဓမ္မဝတ်တို့​ တူညီ​ေသာ ​ေနရာလည်း​ ရှိ၏။ မတူညီ​ေသာ ​ေနရာလည်း​ ရှိ၏။ ကမ္ဘာ​ေလာကကို လင်း​​ေစနိုင်​ေသာ ​ေနမင်း​သည် ဝါး​လံုး​​ေခါင်း​တွင်း​၌ မလင်း​နိုင်ကာမျှြဖင့်​ အ​ေရာင်အဝါ မရှိဟု ဆိုရအံ့​​ေလ။ တစ်ခဏမျှ သံုး​စွဲရန် ​ေငွ​ေြကး​ မရှိကာမျှြဖင့်​ စြက၀​ေတး​မင်း​ကို သူဆင်း​ရဲဟု ဆိုရအံ့​​ေလ။ ငါသည် ​ေဒ၀ဒတ်အား​ နိဗ္ဗာန်ကို မ​ေပး​တတ် ဆိုကာမျှြဖင့်​ ဘုရား​သခင်သည် နိဗ္ဗာန်ကို မ​ေပး​တတ်ဟု ဆိုရအံ့​​ေလာ " ဟု ဆို​ေပ၏။

ဤသို့​လျှင် ပညာရှိ နှစ်ဦး​သည် တစ်​ေယာက်​ေကျး​ဇူး​ကို တစ်​ေယာက်ဆိုလျက် ချစ်ြကည်စွာ ​ေြပာ​ေဟာြက​ေလသတည်း​။

မိဖုရား​တို့​အား​ ဆံုး​မချက်

ဘိုး​ရာဇာ မြပန်မီ ရာဇာဓိရာဇ်အား​ ကျင့်​ရာ​ေဆာင်ရာ​ေသာ တရား​တို့​ကို ြပသြပီး​​ေနာက် သုပဘာ​ေဒဝီက ထူး​ြမတ်​ေသာ သာသမီး​ရရန် မည်သို့​ ကျင့်​​ေဆာင်အပ်​ေြကာင်း​ ​ေမး​ြမန်း​​ေတာ်မူ၏။

ဘိုး​ရာဇာ ​ေလျှက်သည်ကား​

" အရှင်မိဖုရား​ြမတ် သီရိသံုး​ပါး​ ၊ ဂါရဝသံုး​ပါး​ ၊ ဝါရသံုး​ပါး​ တို့​ကို ​ေဆာက်တည်ရပါမည်။

သီရိသံုး​ပါး​ ဟူသည်ကား​ (၁) ြကိုး​တန်း​ ြကိမ်တန်း​​ေအာက် မလျှိုး​ရာ ၊ (၂) ခါး​ဝတ်တို့​ကို ​ေခါင်း​ကစွပ်၍ မဝတ်ရာ ၊ (၃) ​ေြခမ​ေဆး​ဘဲ အိပ်ရာ မဝင်ရာ။

ဂါရဝသံုး​ပါး​ ဟူသည်ကား​ (၁) အမိ အဖ (၂) ​ေယာက္ခမ (၃) မိမိ၏လင် ဤသံုး​ဦး​ကို ြမတ်နိုး​တနာ ရို​ေသြခင်း​။

ဝါရသံုး​ပါး​ ဟူသည်ကား​ (၁) အခါး​ (၂) အစပ် (၃) အဖန် ဤသံုး​ဦး​ကို ပဋိသ​ေန္ဓ ရှိ​ေသာအခါ မစား​မသံုး​ရာ ။

ဤသည်တို့​ကို ကျင့်​​ေဆာင်ပါက ထူး​ြမတ်​ေသာ သား​သမီး​များ​ကို ရနိုင်ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ြပီး​မှ ရာဇဓိရာဇ်သည် ဘိုး​ရာဇာအား​ ဆုလာဘ်များ​စွာနှင့်​ မွန်အမတ် သမီး​တစ်​ေယာက်ကို ​ေပး​၍ ငါး​လတိုင်တိုင် ထား​ြပီး​မှ အင်း​ဝသို့​ ​ေကာင်း​စွာ ြပန်၍ပို့​​ေပ၏။

ဤကစ၍ နှစ်ြပည်​ေထာင်ချင်း​ အလွန်သာယာ ​ေအး​ချမ်း​ြက​ေလသတည်း​။

ညီ​ေတာ် စစ်ကိုင်း​စား​ ြခား​နား​ရာတွင် ​ေလျှာက်တင်ချက်

ဘုရင်မင်း​​ေခါင်၏ ညီ​ေတာ် စစ်ကိုင်း​စား​ ရှင်သိဒ္ဓတ်သည် ဘုရင်ကို ခုခံ​ေလသြဖင့်​ စီး​ချင်း​တိုက်ြကရာတွင် မိ၍ ညီ​ေတာ်ကို ​ေနှာင်အိမ်၌ ထား​​ေလ၏။ ထိုအခါ မင်း​ရာဇာ ​ေလျှာက်သည်ကား​ " ညီ​ေတာ်သည် အသိပညာနည်း​၍ ြပစ်မှား​​ေသာ်လည်း​ အြပစ်​ေတာ် မယူသင့်​ပါ ။ ညီ​ေတာ် ြပုမူချက်ြဖင့်​ အရှင်မင်း​ြကီး​၏ ဘုန်း​တန်ခိုး​ တိုး​တက်ထွန်း​လင်း​၍ လာပါသည်။ ပံု​ေလျှာက်ပါအံ့​။ ​ေရှး​က ဝက်တစ်​ေကာင်သည် ပတ္တြမား​ဂူ၌ ​ေနရာ ဂူအနီး​ ြဖတ်သန်း​သွား​​ေလ့​ရှိ​ေသာ ြခ​ေသင့်္​၏ အရိပ်ကို ​ေြကာက်သည်နှင့်​ ထိုပတ္တြမား​ဂူ၏ အ​ေရာင်အဝါ ညံ့​​ေစအံ့​ဟု ကိုယ်ြဖင့်​ ပွတ်တိုက်ပါသည်။ ပွတ်ဖန်များ​​ေသာ် အ​ေရာင်အဝါ တိုး​၍ပင် ဝင်း​​ေတာက်လာပါသည်။ ဤသို့​ပင် ညီ​ေတာ်၏ ြပုမူြခင်း​ြဖင့်​ ဘုန်း​တန်ခိုး​ အာဏာ​ေတာ် ြကီး​လာပါသည်။ ညီ​ေတာ်ကို လွှတ်သင့်​ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ဘုရင်မင်း​​ေခါင်လည်း​ အမျက်​ေတာ်​ေြပ၍ ညီ​ေတာ်ကို ​ေနှာင်အိမ်မှ လွှတ်​ေလ၏။ ညီ​ေတာ်လည်း​ လွတ်လျှင် မွန်ြပည် ​ေယာက်ဖ​ေတာ် ရာဇာဓိရာဇ် ထံသို့​ ​ေပး​၍ ပူး​​ေပါင်း​​ေန​ေလ၏။

မွန်တို့​ြပည်သို့​ စစ်ချီအံ့​၌ ​ေလျှာက်တင်ချက်

၇၆၈ ရခိုင်ြပည်အ​ေရး​နှင့်​ ပတ်သက်လျက် ဘုရင်မင်း​​ေခါင်နှင့်​ ရာဇာဓိရာဇ်တို့​ မသင့်​မတင့်​ ြဖစ်ြက၍ ဘုရင်မင်း​​ေခါင် မွန်ြပည်သို့​ စစ်ချီမည်ရှိရာ ဘိုး​ရာဇာ ​ေလျှာက်သည်ကား​ " အရှင်မင်ြကီး​ စစ်ကို အ​ေဆာတလျင် မချီရာ။ ကာလ ၊ ​ေဒသကို ​ေရှး​ဦး​စွာ ​ေထာက်ချင့်​​ေတာ်မူရာသည်။ ယခု မိုး​လသို့​ ​ေရာက်ြပီ။ မွန်ြပည်တွင် မိုး​အခါ အလွန် မိုး​ြကီး​၏။ ​ေတာြမိုင်စိမ့်​စမ်း​ ထူထပ်လှပါသည်။ ​ေချာင်း​​ေြမာင်း​ထံုး​အိုင် ညွန်​ေပျာင်း​လည်း​ ထူထပ်လှပါသည်။ ဆင်​ေြကာင်း​ ၊ ြမင်း​​ေြကာင်း​ ၊ လမ်း​ပန်း​လည်း​ မသာ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ပါ၍ မိုး​ကုန် ​ေသွ့​​ေြခာက်​ေသာ အခါကာလမှ ချီ​ေတာ်မူသင့်​ ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်၏။

ဘုရင်မင်း​​ေခါင်လည်း​ မနာယူဘဲ ချီ​ေလရာ စစ်​ေရး​မလှ ရှံုး​နိမ့်​ခဲ့​၏။ မိဖုရား​ကိုလည်း​ သူ ရ​ေလ၏။ ​ေြပး​​ေလ​ေသာ် ညီ​ေတာ် စစ်ကိုင်း​စား​ ကိုလည်း​ ရာဇာဓိရာဇ်က ကွပ်​ေလ၏။ ဤသို့​ အမျိုး​မျိုး​​ေသာ ​ေဘး​ဒုက္ခများ​ ​ေရာက်ရာတွင်မှ ​ေနာင်တြကီး​စွာရ၍ စက်​ေတာ်မ​ေခါ်နိုင် ၊ စား​​ေတာ်မ​ေခါ်နိုင် ရှိ​ေလ၏။

ထိုအခါ မင်း​ရာဇာ ​ေလျှာက်သည်ကား​ " အရှင်မင်း​ြကီး​ အကျွန်ုပ် ​ေလျှာက်ထား​သည်ကို မယူ​ေသာ​ေြကာင့်​ ဤသို့​ ြဖစ်ရပါသည်။ စစ်တို့​သ​ေဘာသည် အင်အား​ြကီး​မား​သည်ဟူ၍ တစ်ဖက်သား​ကို မ​ေလး​မစား​ မြပုရာ "

" နှံစုတ်ငှက်ငယ် တစ်ခုသည် နွား​​ေြခရာကွက် တစ်ခုကို အမှီရ​ေသာ​ေြကာင့်​ စွန်ကို ​ေအာင်ြမင်ဖူး​ပါသည် "

" ​ေြကာင်တစ်ခုသည် ရ​ေသ့​ဖထိုင်​ေအာက်ကို အမှီရ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြခ​ေသင့်္​မင်း​ကို အနိုင်ရဖူး​ပါသည် "

" ပုဇွန်တစ်ခုသည် ​ေရအိုင်ကို အမှီရ၍ ဆင်​ေြပာင်ြကီး​ကို စား​ရဖူး​ပါသည် "

" လိပ်တစ်ခုသည် ​ေချာင်း​ငယ်ကို အမှီရ၍ ကျား​ထီး​ကို ​ေအာင်ဖူး​ပါသည် "

" ဤသို့​လျှင် စစ်တို့​သ​ေဘာမှာ ကာလ ၊ ​ေဒသ ၊ အစီအရင်သာ လိုရင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ ယခု နိမ့်​ကျ ၊ ပူ​ေဆွး​ရြခင်း​မှာလည်း​ ​ေလာက၌ ြဖစ်တတ်​ေသာ ​ေလာကဓံတရား​ပင် ြဖစ်ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ထိုအခါမှ ဘုရင်မင်း​​ေခါင်သည် စိတ်၏ ချမ်း​သာြခင်း​သို့​ ​ေရာက်​ေလသတည်း​။

မိဖုရား​ ဘို့​မယ်ကို နန်း​ချရာ၌ ​ေလျှာက်တင်ချက်

တစ်ရံခါ​ေသာ် ဘုရင်မင်း​​ေခါင်သည် မိဖုရား​ ဘို့​မယ်ကို ယံုြကည်​ေတာ်မမူ၍ နန်း​ကချထား​သည့်​အြပင် အတွင်း​သင်း​မှူး​သမီး​ကို ​ေတာင်နန်း​တင်မည် ဟူ၍လည်း​ ြကံ​ေတာ်မူ၏။

ထိုအခါ မင်း​ရာဇာသည် ဤသို့​ နား​​ေတာ်​ေလျှာက်၏။ " စင်ြကယ်စွာ တီး​ြပာ ​ေရွး​ချယ်၍ထား​​ေသာ မျိုး​စပါး​​ေသာ်မှ ​ေပါက်တံု ၊ မ​ေပါက်တံု ရှိ​ေသး​သည်။ ​ေဈး​စပါး​ကို မျိုး​ြပု၍ မ​ေပါက်နိုင်ရာ။ တစ်နည်း​​ေသာ်ကား​ လက်​ေတာ်ကို အညစ်အ​ေြကး​ ထိလူး​​ေသာအခါ ​ေဆး​​ေတာ်မူလျှင် သန့်​စင်ြပန်သကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ အဖိုး​ထိုက်လှ​ေသာ ပတ္တြမား​​ေသျှာင်ကျင် ရွှံ့​ညွန်တွင် ကျ​ေသာအခါ ​ေဆး​​ေြကာသုတ်သင်၍ ဝတ်ဆင်​ေတာ် မူြပန်သကဲ့​သို့​ လည်း​​ေကာင်း​ အ​ေြကာင်း​​ေြကာင်း​ကို ​ေထာက်ရှုသင့်​ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်၏။

ထိုအခါ ဘုရင်မင်း​​ေခါင်က အဘိုး​ပင် မစ၍ နန်း​တင်​ေလ​ေတာ့​ဟု မိန့်​​ေတာ်မူသြဖင့်​ မိဖုရား​ကို သွန်သင်ဆံုး​မြပီး​​ေသာ် ြပန်၍ နန်း​တင်​ေလ၏။ ဘို့​မယ်ကလည်း​ အဘိုး​ မ ​ေပး​​ေသာ​ေြကာင့်​ မယုတ်မကျ ရှိရ​ေပသည် ဟူ၍ ​ေရွှတစ်ပိဿာခုတ် ကွမ်း​အုပ်နှင့်​တကွ ဝတ်​ေတာ်မူ​ေသာ လက်စွပ် ငါး​ချည်ကို မင်း​ရာဇာအား​ ပူ​ေဇာ်​ေလ၏။

ဘိုး​ရာဇာ သတိ​ေကာင်း​ြခင်း​

ဘိုး​ရာဇာသည် ဘုရင်မင်း​​ေခါင်အား​ အရှင်မင်း​ြကီး​ ပညာရှိ​ေသာ်လည်း​ သတိြဖစ်ခဲပါသည်။ သတိကို မြပတ် ြပု​ေတာ်မူပါဟု အစဉ်အြမဲ နှိုး​​ေဆာ် တိုက်တွန်း​​ေလ့​ရှိ၏။

ဘုရင်မင်း​​ေခါင်လည်း​ ဤအမတ်ြကီး​သည် အြခား​သူတို့​အား​ သတိမြပတ်ြပုရန် တိုက်တွန်း​လှသည်။ မိမိကိုယ်တိုင်မူကား​ မည်မျှ​ေလာက် သတိ​ေကာင်း​​ေြကာင်း​ သိရ​ေအာင် စံုစမ်း​မည်ဟု တစ်​ေန့​သ၌ ညီလာခံ စံု​ေသာအခါ မှူး​မတ်အများ​နှင့်​ တိုင်း​ြပည်​ေရး​များ​ကို ​ေဆွး​​ေနွး​တိုင်ပင် ​ေနရာမှ ဘိုး​ရာဇာဘက်သို့​ ရုတ်တရက်လှည့်​၍ " အဘိုး​ရာဇာ ​ေလာကတွင် အဘယ် ဥ သည် အဆိမ့်​ဆံုး​နည်း​ " ဟု ​ေမး​​ေတာ်မူ၏။

ဘိုး​ရာဇာကလည်း​ " မှန်လှပါ ၊ ဖွတ်ဥ အဆိမ့်​ဆံုး​ ြဖစ်ပါသည် " ဟု ​ေလျှာက်​ေလ၏။ ဘုရင်လည်း​ တစ်စံုတစ်ရာ ဆက်လက် မမိန့်​​ေတာ့​ဘဲ မှူး​မတ်ပရိသတ်များ​ဘက်သို့​ လှည့်​ြပန်၍ တိုင်း​​ေရး​ြပည်​ေရး​ကို ဆက်လက် ​ေြပာဆို ​ေဆွး​​ေနွး​​ေန​ေတာ် မူ​ေလ၏။

ထို့​​ေနာက် တစ်နှစ်တိတိ ြကာ​ေသာအခါမှ ယခင်ကဲ့​သို့​ မှူး​မတ်များ​နှင့်​ တိုင်း​​ေရး​ြပည်​ေရး​ ​ေဆွး​​ေနွး​​ေနရာမှ ဘိုး​ရာဇာဘက်သို့​ လှည့်​၍ " အဘိုး​ရာဇာ သူ့​ချည်း​သာ​ေလာ " ဟု ​ေမး​​ေတာ်မူ၏။ ဘိုး​ရာဇာကလည်း​ တစ်စံုတစ်ရာ ​ေနှာင့်​​ေနှး​ြခင်း​ မရှိဘဲ " မှန်လှပါ ၊ ဆား​နှင့်​ပါဘုရား​ " ဟု တင်​ေလျှာက်​ေလ၏။ ထိုအခါမှ " ဘိုး​ရာဇာသည် အလွန်ပင် သတိ​ေကာင်း​လှ​ေပသည် " ဟု ချီး​မွမ်း​​ေတာ်မူ၏။

ဤတွင် " ​ေလာက၌ အဘယ်ဥ အဆိမ့်​ဆံုး​နည်း​ " ၊ " ဖွတ်ဥ အဆိမ့်​ဆံုး​ ြဖစ်ပါသည် " ၊ " သူ့​ချည်း​သာ​ေလာ " ၊ " ဆား​နှင့်​ စား​ရပါမည် " ဟူ၍ ​ေမး​ရန် ​ေြဖရန် ရှိသည်များ​ကို ပထမပိုင်း​ကို ​ေမး​ြပီး​​ေနာက် တစ်နှစ်လံုး​လံုး​ြကာမှ ဒုတိယပိုင်း​ကို အမှတ်မထင် ဆက်လက် ​ေမး​​ေလသည်။ ဘိုး​ရာဇာ ကလည်း​ တစ်ဆက်တည်း​ ​ေမး​သကဲ့​သို့​ ​ေနှာင့်​​ေနှး​ြခင်း​မရှိ ​ေြဖဆိုနိုင်​ေလသည်။ ဤကဲ့​သို့​ ​ေြဖဆိုနိုင်ြခင်း​မှာ ဘုရင်သည် တစ်စံုတစ်ရာ အဆက်မရှိဘဲ ြဖတ်၍ ​ေမး​သည် ၊ ဆက်လက်၍ ​ေမး​ြမန်း​ရန် ကျန်​ေသး​ဟန်ရှိသည် ၊ တစ်​ေန့​​ေန့​ ​ေမး​လတ္တံ့​ ၊ ငါ သတိနှင့်​ ​ေနအပ်သည်ဟု သတိ အစဉ်မြပတ် ထား​​ေသာ​ေြကာင့်​ ဤသို့​ ​ေနှာင့်​​ေနှး​ြခင်း​မရှိ ​ေြဖဆိုနိုင်ြခင်း​ ြဖစ်​ေလသည်။

အမတ်ြကီး​ ဘိုး​ရာဇာ ကွယ်လွန်ြခင်း​

ဤသို့​လျှင် အင်း​၀ဘုရင် မင်း​ြကီး​စွာ​ေစာ်ကဲ လက်ထက် ၊ သား​​ေတာ် ဆင်ြဖူရှင်တရဖျား​ လက်ထက် ၊ ညီ​ေတာ် ပထမမင်း​​ေခါင် လက်ထက် အား​ြဖင့်​ မင်း​သံုး​ဆက်​ေြမာက် ၊ နှစ်​ေပါင်း​ ၅၃ နှစ်တိုင်တိုင် ြကံ့​ခိုင်​ေသာ သမာဓိ ၊ ပညာနှင့်​ ဘုရင်မှစ၍ သတ္တဝါတို့​ အကျိုး​ကို ​ေဆာင်​ေပ​ေသာ အြကင်အမတ်ြကီး​ ဘိုး​ရာဇာသည် ' ဝန်စင်း​အသည်သား​ ' ၊ ' စည်း​တပစ် ' ၊ ' မင်း​ရာဇာ ' ၊ ' ဘိုး​ရာဇာ ' ဟူ၍ ြကီး​ြမင့်​လာရာမှ ဇရာဒုဗ္ဗလ အိုမင်း​မစွမ်း​​ေသာ အရွယ်သို့​ကျသြဖင့်​ သခင်္ါရဓမ္မ အနိစ္စဝန်ကို မလွန်နိုင်ရကား​ သက္ကရာဇ် ၇၈၃ ခုတွင် ဘဝတစ်ပါး​​ေြပာင်း​ ကွယ်လွန်​ေလ သတည်း​။