မြန်မာ့ဂုဏ်ရည် ရာဇဝင်ဖတ်စာ

​ေငွ​ေတာင်သူ ကရင်အမျိုး​သမီး​ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ဝတ္ထု

[

အမှာစကား​

ဤ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ဇာတ်ဝတ္ထုမှာ ကရင်လူမျိုး​တို့​၏ ဇာတ်​ေတာ်ြကီး​ ြဖစ်​ေလသည်။
ဦး​​ေမာင်​ေမာင် စီရင်​ေသာ

နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ

ဝတ္ထုတွင် ​ေရး​မှတ်ချက်အရ ​ေရှး​အခါက အထက်အရပ်မှ ချင်း​တွင်း​ြမစ်အတွင်း​သို့​ ​ေမျာလာ​ေသာ ဝါး​ပိုး​လံုး​ြကီး​ တစ်ခုတွင် ြကက်ယက်ထား​​ေသာ အ​ေရး​အြခစ်နှင့်​ တူ​ေသာ အက္ခရာစာလံုး​များ​ ပါလာ​ေလသည်။ ​ေနာက်ဆံုး​၌ စာ​ေပပညာ တတ်​ေြမာက်​ေသာ ကရင်အဘိုး​ြကီး​ တစ်ဦး​နှင့်​​ေတွ့​၍ ဖတ်ြကည့်​ရာ အလွန်​ေရှး​ကျ​ေသာ ကရင်ဘာသာ​ေဟာင်း​ြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ဝတ္ထု ြဖစ်​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရသည်။

ထိုဝါး​ပိုး​လံုး​ြကီး​မှတစ်ဆင့်​ ​ေပတွင် ကူး​ယူြက​ေလရာ ထို​ေြမ၌ ြကက်ယက်ရာနှင့်​ တူ​ေသာ အက္ခရာစာတို့​ကို ​ေမာ်လြမိုင်နယ်ရှိ ကရင် ဘုန်း​​ေတာ်ြကီး​များ​ထံ၌ ယခုတိုင် ​ေတွ့​ရ​ေသး​သည် ဆိုသည်။ ထို့​ြပင် ယိုး​ဒယား​ (ထိုင်း​) ြပည်တွင်လည်း​ ဆင်တူ​ေသာ ထိုကရင်စာမျိုး​ကို ​ေတွ့​ရ​ေသး​သည် ဆိုသည်။

ရန်ကုန်ြမို့​ စမ်း​​ေချာင်း​ရပ် ၊ ကရင်ပညာရှိ ​ေစာဖိုး​လင်း​​ေထး​ ထံမှလည်း​ ထို​ေရှး​စား​များ​မှာ ယခုအခါ မွန်အက္ခရာနှင့်​ ​ေပတွင် ရှိ​ေသး​​ေြကာင်း​ ြကား​သိရ​ေလသည်။
တစ်ဖန် ြမန်မာြပည် အ​ေရှ့​​ေတာင်ယွန်း​ရှိ ဇင်း​မယ်ြပည် ​ေယာနကအရှင်သည် ပါဠိဘာသာြဖင့်​ စီရင်အပ်​ေသာ

ဇင်း​မယ်ပဏ္ဏာသ

နိပါတ် ဇာတ်​ေတာ်ြကီး​တွင်လည်း​ ဤ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ဝတ္ထု ပါ​ေလသည်။ ထို ဇင်း​မယ် ပဏ္ဏာသတွင်ကား​ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ လင်​ေယာကျ်ား​ သုဓနမင်း​သား​ကို စွဲ၍ ' သုဓနုမင်း​သား​ဇာတ် ' ဟု ​ေခါ်​ေလသည်။

ဤ ဝတ္ထု​ေပါင်း​ ၅၀ ပါ​ေသာ ဇင်း​မယ် ပဏ္ဏာသမှာ (ပဏ္ဏာသ = ငါး​ဆယ်) ဗုဒ္ဓဘာသာ ငါး​ရာ့​ငါး​ဆယ် နိပါတ် ဇာတ်​ေတာ်များ​ အတိုင်း​ လိုက်၍ စီရင်ထား​​ေသာ ဇာတ်ဝတ္ထုများ​ ြဖစ်၍ ငါး​ရာ့​ငါး​ဆယ် ဇာတ်​ေတာ်တို့​ကဲ့​သို့​ပင် အတန်း​ြမင့်​၍ ​ေလး​စား​ြခင်း​ကို ခံရ​ေလသည်။

ဤသို့​အား​ြဖင့်​ ထို ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ဝတ္ထုတွင် အမည်နာမတို့​မှာ ပါဠိဘာသာ ၊ ဗမာဘာသာ ၊ ကရင်ဘာသာ တို့​ြဖင့်​ အနည်း​ငယ် ကွဲလွဲ​ေလသည်။ ​ေအာက်တွင် ြကည့်​ပါ​ေလ။
ပါဠိ = သုဓနု + မ​ေနာ်ဟရီ
ဗမာ = သုဓနုမင်း​သား​ + ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်
ဗမာကရင် = ​ေမာ်သုဂန + ​ေနာ်နူး​ခါရီ
မွန်ကရင် = မန်း​သူခနုပ် + နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ

ဗမာကရင်အ​ေခါ် ' ​ေမာ်သုဂန ' သည် ​ေရှး​တစ်ဘဝက ' ကျသန်နု​ေခါ်နွီး​ ' တွင်သည်ဟု ​ေတွ့​ရှိရ​ေလသည်။
အထက်ပါအမည်တို့​တွင်

သုဓနုမင်း​သား​ ဝတ္ထု ၊ မ​ေနာဟရီ ဝတ္ထု ၊ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ဝတ္ထု ၊ နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ ဝတ္ထု

ဤ​ေလး​မည်သည် ထင်ရှား​​ေလသည်။
ယခု​ေသာ် ဇင်း​မယ်ပဏ္ဏာသ ၊ ဦး​​ေမာင်​ေမာင်၏ ဘာသာြပန် ၊ အြခား​ စာ​ေဟာင်း​တို့​ကို မှီး​၍ ' ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ' ဝတ္ထုကို အကျဉ်း​ချုပ် ​ေရး​ြပ​ေပအံ့​။ ]

သုဓနုမင်း​သား​ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကိုရခန်း​

အိန္ဒိယြပည် ၊ မဇ္ဈိမတိုက် ၊ ဥတ္တရာ ပဥ္စာလတိုင်း​ ၊ အာဒိစ္စဝံသ မင်း​ြကီး​၏ သား​​ေတာ်ကား​ သူဓနုမင်း​သား​ဟု အမည်တွင်၏။ (ကရင်စာ အမှတ်အသား​တွင်ကား​ အယုဒ္ဓယြပည် ဘုရင်၏ သား​​ေတာ်ဟု ဆိုသည်)
ထိုတိုင်း​ြပည်၏အ​ေရှ့​ ၊ လူတို့​၏ နယ်စပ်နှင့်​ ဟိမဝန္တာအစပ်တွင် ပုတ်တလုတ် ​ေရကန်ြကီး​ ရှိ၏။

ဟိမဝန္တာ ​ေတာင်မြကီး​သို့​​ေရာက်ရန် လူတို့​၏နယ်စပ်မှာ ​ေတာင်ခုနစ်​ေတာင် ၊ အိုင်ခုနစ်အိုင် ​ေကျာ်သွား​ရသည် ဆိုသည်။ ထိုခုနစ်​ေတာင်အနက် ငါး​​ေတာင်​ေြမာက် ြဖစ်​ေသာ ​ေတာင်မှာ ​ေကာလာသဘ​ေတာင် ဟု​ေခါ်ရာ ​ေငွ​ေရာင်ရှိ၍ ​ေငွခဲ ၊ ​ေငွ​ေတာ် နှင့်​တူသည် ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ' ​ေငွ​ေတာင် ' ဟု တွင်​ေလသည်။

နတ်ကိန္နရာ ၊ လူကိန္နရာ ၊ ငှက်ကိန္နရာ သံုး​မျိုး​ရှိသည် ဆိုရာ လူကိန္နရာမျိုး​ဟု ဆိုအပ်​ေသာ ကရင်လူမျိုး​တို့​သည် အလွန်​ေရှး​ကျ​ေသာ အခါကာလက ထို​ေငွ​ေတာင်အရပ်၌ ​ေရာက်ရှိ ​ေနထိုင်ြကဖူး​သည် ဆိုသည်။

ထို​ေငွ​ေတာင်ြပည် ဒုမမင်း​ြကီး​တွင် သမီး​​ေတာ် ခုနစ်​ေဖာ်ရှိရာ အဆိုပါ ပုတ်တလုပ် ​ေရကန်သို့​ မြကာမြကာ လာ​ေရာက်၍ ​ေရချိုး​ ြမူး​ထူး​​ေပျာ်ပါး​ တတ်ြကသည်။ ထိုသမီး​​ေတာ်တို့​မှာ မိမိတို့​၏ ဆင်ယင်အပ်​ေသာ ဘယက်တန်ဆာ ၊ ဒွာဒရာတို့​ အစွမ်း​အား​ြဖင့်​ ​ေကာင်း​ကင်သို့​ ပျံတက်နိုင်သည် ဆိုသည်။

တစ်ခါ​ေသာ် အဆိုပါ သုဓနုမင်း​သား​သည် ပညာသင်မှ ြပန်ခဲ့​ရာ ထိုပုတ်တလုပ် ​ေရကန်အနီး​သို့​ ​ေရာက်ရှိ ၊ ထိုညီအစ်မ ခုနစ်​ေဖာ် ​ေရလာချိုး​သည်နှင့်​ ​ေတွ့​ြကံု၏။ အလွန်လှပ တင့်​တယ်သြဖင့်​ ရယူလို​ေသာဆန္ဒ ရှိလာသည်နှင့်​ ​ေတာမုဆိုး​ြကီး​ တစ်ဦး​နှင့်​ တိုင်ပင်ကာ နဂါး​ပတ် ​ေကျာ့​ကွင်း​ြဖင့်​ ​ေထာင်၍ ဖမ်း​ြက​ေလ၏။ (မုဆိုး​က ​ေတွ့​ြမင်၍ ဖမ်း​ဆီး​ြပီး​လျှင် မင်း​သား​အား​ လက်​ေဆာင်အြဖစ် ဆက်သည်လည်း​ ဆိုသည်။)

အငယ်ဆံုး​ နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ ​ေခါ် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ကိုမိ​ေလ၏။ အစ်မ​ေတာ် တို့​လည်း​ တစ်စံုတစ်ရာ မတတ်နိုင်​ေတာ့​ဘဲ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ ပျံတက် ​ေြပး​သွား​ြက​ေလ၏။
​ေရှး​ဦး​၌ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည် အလွန် ​ေြကာက်လန့်​ တုန်လှုပ် ၊ ြပင်း​စွာပူ​ေဆွး​ြခင်း​ ြဖစ်​ေနရာမှ သုဓနုမင်း​သား​က ယုယ ၊ ​ေချာ့​​ေမာ့​ ၊ မိမိက ​ေမတ္တာရှိ​ေြကာင်း​ ​ေြပာဆို​ေဖျာင်း​ဖျ ၊ နှစ်သက်​ေစ၍ မိမိ၏ တိုင်း​ြပည်သို့​ ​ေဆာင်ခဲ့​​ေလ၏။

ခမည်း​​ေတာ် မယ်​ေတာ်တို့​ကလည်း​ အမျိုး​ြခား​သည့်​ အလွန် လှပတင့်​တယ်​ေသာ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကို လွန်စွာ​ချစ်ခင်ြမတ်နိုး​ နှစ်သက်ြကကုန်၏။ သား​​ေတာ်အား​ အိမ်​ေရှ့​အရာ ​ေပး​​ေလသြဖင့်​ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည် အိမ်​ေရှ့​မိဖုရား​ ြဖစ်လာကာ မိမိ၏ တိုင်း​ြပည် ၊ မိဘနှင့်​ ​ေကွကွင်း​ရ​ေသာ်လည်း​ တြဖည်း​ြဖည်း​ အလွမ်း​​ေြပ​ေပျာက် ချမ်း​သာရွှင်လန်း​ြခင်း​သို့​ ​ေရာက်​ေလသတည်း​။

ပုဏ္ဏား​ အ​ေကာက်ြကံ၍ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ ြပန်​ေြပး​ရြခင်း​

ဘုရင်မင်း​ြကီး​၏ ပု​ေရာဟိတ် ပုဏ္ဏား​သည် မိမိ၏ သမီး​ကို သုဓနုမင်း​သား​နှင့်​ ထိမ်း​ြမား​ရန် မှန်း​ထား​ြခင်း​ရှိရာ ယခု ​ေငွ​ေတာင်သူကို ယူလာခဲ့​​ေလသြဖင့်​ အြကံပျက် စိတ်နာကာ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ပျက်စီး​မှ မိမိ၏ သမီး​နှင့်​ သုဓနုမင်း​သား​ ြပန်လည် လက်ဆက်ရန် ြဖစ်နိုင်မည်ဟု ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ပျက်စီး​​ေြကာင်း​ကို ြကံလျက်ရှိ၏။ (ဇင်း​မယ် ပဏ္ဏာသတွင် သုဓနုမင်း​သား​က ပု​ေရာဟိတ်၏ သား​အား​ မိမိမင်း​ြဖစ်​ေသာ အခါ ပု​ေရာဟိတ​်ရာထူး​​ကို ​ေပး​မည်ဟု ကတိြပုသည်ကို ယခု အဖပု​ေရာဟိတ်က မခံနိုင်၍ မင်း​သား​အ​ေပါ် မ​ေကာင်း​ြကံသည်ဟု ဆိုသည်။ ကရင်စာ အဆို​ေလာက် ယုတ္တိမ​ေကာင်း​)

ပုဏ္ဏား​သည် နယ်စွန်နယ်ဖျား​၌ သူပုန်ထဟန် ြပု​ေစြပီး​လျှင် အိမ်​ေရှ့​မင်း​ သုဓနုမင်း​သား​ကို ​ေစလွှတ်၍ ြဖိုဖျက်​ေစရန် မင်း​ြကီး​အား​ ​ေလျှာက်တင်​ေလ၏။ မင်း​ြကီး​လည်း​ လွှတ်ရ​ေလ၏။

ထိုကဲ့​သို့​ သုဓနုမင်း​သား​ မရှိခိုက် အ​ေတာအတွင်း​ မင်း​ြကီး​မှာ မိမိ၏အူတို့​သည် ဝမ်း​မှထွက်၍ နယ်ပယ်အသစ်တို့​ကို ပတ်ရသည်ဟု အိပ်မက်ြမင်​ေလသည်။ အလွန်ထိတ်လန့်​သည်နှင့်​ ပုဏ္ဏား​အား​ အိပ်မက်ကို ဖတ်​ေစ၏။

ပုဏ္ဏား​လည်း​ အချက်ဆိုက်ြပီဟု " မင်း​ြကီး​ ၊ မိဖုရား​ ၊ တိုင်း​ြပည် ဤသံုး​ပါး​၏ အန္တရာယ် အလွန်ြကီး​ပါသည်။ ယြတာြကီး​စွာ ြပုရပါ လိမ့်​မည်။ ြပုရန်ကား​ ြကက် ၊ ဝက် ၊ ကျွဲ ၊ နွား​ စ​ေသာ အ​ေြခနှစ်​ေချာင်း​ ၊ အ​ေြခ​ေလး​​ေချာင်း​ တိရစ္ဆာန်တို့​၏ လည်​ေချာင်း​​ေသွး​ နှင့်​တကွ ထူး​ဆန်း​ တန်ခိုး​ြကီး​​ေသာ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ လည်​ေချာင်း​​ေသွး​ကိုပါ ယဇ်ပူ​ေဇာ်ရပါလိမ့်​မည် " ဟု မ​ေကာင်း​စိတ်ြဖင့်​ ​ေလျှာက်​ေလ၏။

ပထမ၌ မင်း​ြကီး​သည် ​ေချွး​မ​ေတာ်ကို မြပုထိုက် မြပုရက်၍ ြငင်း​ဆန်​ေသာ်လည်း​ ပုဏ္ဏား​က အသက်​ေဘး​ြဖင့်​ အထပ်ထပ် ြခိမ်း​​ေြခာက်​ေလရကား​ ​ေနာက်ဆံုး​၌ မင်း​ြကီး​ သ​ေဘာတူရ​ေလ၏။

မြကာမီပင် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အိမ်​ေတာ်ကို စစ်တပ် ဝိုင်း​​ေလ၏။ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်နှင့်​ ​ေယာက္ခမ မိဖုရား​ြကီး​တို့​သည် အ​ေြကာင်း​ကို သိရ​ေသာ် အလွန်စိုး​ရိမ်ပူပန်ြကလျက် မိဖုရား​ြကီး​သည် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အသက်လွတ်​ရန် ြကံရ​ေလ၏။ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်နှင့်​ ပါလာ​ေသာ ဘယက်တန်ဆာတို့​ကို ဝတ်ဆင်ကာ ​ေကာင်း​ကင်ြဖင့်​ပျံ၍ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ ​ေြပး​ရန် တိုက်တွန်း​​ေလ၏။

​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည်ကား​ ထိုအခါတွင် နို့​စို့​အရွယ် သား​ငယ်တစ်​ေယာက် ရှိ​ေနြပီြဖစ်၍ လင်နှင့်​သား​ကို ပစ်၍မသွား​ရက်ဘဲ အသက်အ​ေသခံ​ေတာ့​မည်ဟု ဆို​ေလ၏။ မိဖုရား​ြကီး​သည်ကား​ မိမိ စီမံသည့်​အတိုင်း​ အတင်း​အကျပ် လိုက်နာ​ေစ၏။

​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည် နုနယ်​ေသာ နို့​စို့​ရွယ်သား​ငယ်ကို ပစ်ခွာခဲ့​ရန် မလွယ်ကူ​ေချ။ ​ေကာင်း​ကင်သို့​ပျံတက်၍ အတန်ြမင့်​လျှင် သား​ငယ်နို့​ဆာ၍ ငိုသံကို ြကား​ရ​ေသာအခါ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည် မခွာနိုင်ဘဲ နို့​တိုက်ရန် ြပန်လှည့်​၍ ဆင်း​သက်ခဲ့​​ေလ၏။ ဤသို့​ နှစ်ြကိမ်တိုင် ဆင်း​ြပီး​မှ မယ်​ေတာ်ြကီး​က " ဤသို့​ြဖစ်​ေနလျှင် အသက်ဆံုး​ရှံုး​လိမ့်​မည်။ သို့​​ေြကာင့်​ ဖလား​တွင် နို့​ရည်ညှစ်၍ ထား​ခဲ့​ပါ ၊ သား​​ေတာ်အား​ မိမိ ြကည့်​၍ ​ေြပာရစ်မည် ၊ ​ေြမး​​ေတာ်ကိုလည်း​ မိမိ ​ေကျွး​​ေမွး​ရစ်မည် ၊ ​ေနာင်အခါ အား​လံုး​ ြပန်​ေပါင်း​ရ​ေအာင်ကိုလည်း​ စီမံ​ေပး​မည် " ဟု အား​​ေပး​ စကား​ ​ေြပာြကား​၍ တစ်ခါတည်း​ ပျံသွား​ရန် တိုက်တွန်း​​ေလ၏။ ဤအခါတွင်ကား​ က​ေလး​ငိုသံ မြကား​ရ​ေတာ့​သည်နှင့်​ အတင်း​ဇွတ်နှစ်၍ ပျံသွား​​ေလသတည်း​။

လမ်း​ခရီး​၌

​ေဒွး​မယ်​ေနာ်သည် ြမို့​တံခါး​ဝတွင် တစ်ြကိမ်နား​၍ သား​ငယ်ရှိရာဘက် ​ေနာက်သို့​ ​ေမျှာ်​ေခါ်ြကည့်​ရှာ​ေသး​၏။ တစ်ဖန် မိမိ လင်​ေယာကျ်ား​ နယ်စွန်မှ ြပန်လာ​ေလြပီလား​ ဟူ၍လည်း​ ြကည့်​​ေမျှာ်ရှာ၏။ မည်သည့်​ဘက်တွင်မျှ ​ေမျှာ်လင့်​စရာ မရှိသည်နှင့်​ ဆက်လက်ပျံခဲ့​ရ၏။ မိမိတို့​ လာစဉ်က တိုင်း​ြပည်မ​ေရာက်မီ တစ်​ေထာက်နား​ဖူး​​ေသာ သနပ်ပင်ြကီး​သို့​ ​ေရာက်လာ၍ ဆင်း​သက်နား​ြပန်​ေလ၏။ ​ေမာင်​ေတာ်သည် ငါ့​ကို ချစ်ခင်သည့်​​ေဇာြဖင့်​ လိုက်လာလိမ့်​မည်။ ငါ၏ ပူ​ေဆွး​ရပံုကို သိ​ေစရ​ေအာင် စာ​ေရး​သား​၍ ထား​ခဲ့​မည်ဟု သနပ်ရွက်တွင် ဆူး​ြဖင့်​ မိမိပူ​ေဆွး​ရပံုကို ​ေရး​သား​ထား​ခဲ့​​ေလသည်။

တစ်​ေထာက်ပျံ​ေလ​ေသာ် ဟိမဝန္တာနယ်စပ် မိမိတို့​ ​ေရချိုး​ရာ ၊ အဖမ်း​ခံရရာ ၊ မင်း​သား​နှင့်​​ေတွ့​ရာ ပုတ်တလုတ်​ေရကန်သို့​ ​ေရာက်လာ​ေလ၏။ ဤ​ေနရာ​ေဟာင်း​တို့​ကို ြမင်​ေလ​ေသာ် အထူး​ပူ​ေဆွး​ြခင်း​ ြဖစ်​ေပါ်လာလျက် ​ေကျာက်ဖျာတစ်ခုတွင် စာ​ေရး​ကာ ထို​ေရကန် အနီး​ရှိ ရ​ေသ့​ြကီး​တစ်ဦး​ထံ၌ မိမိ၏ နဝရတ်လက်စွပ်ကို အပ်ထား​ခဲ့​၏။

စာတွင်မှာပံုကား​ " ဤလူတို့​ နယ်စပ်မှ လွန်၍ မလိုက်လာပါနှင့်​။ ​ေဘး​ရန်အလွန်ြကီး​မား​ များ​ြပား​၍ ​ေမာင်​ေတာ် အသက်ရှင်ဖွယ် မရှိပါ။ နှမမှာလည်း​ လင်နှင့်​ကွဲ​ေလြပီ ြဖစ်၍ မြကာမီပင် ​ေသရမည် ြဖစ်ပါ၏။ သို့​​ေြကာင့်​ လိုက်လာ၍ အကျိုး​မရှိြကပါြပီ ၊ ဆရာရ​ေသ့​ထံ၌ နှမ၏ နတရတ်လက်စွပ်ကို ယူြပီး​လျှင် တိုင်ြပည်သို့​သာ ြပန်၍ သား​ငယ်ကို ြကီး​ြပင်း​ ချမ်း​သာ​ေအာင် ​ေစာင့်​​ေရှာက်​ေကျွး​​ေမွး​ ပါ​ေလ​ေတာ့​ " ဟု ​ေရး​မှာခဲ့​၏။

​ေမာင်​ေတာ် ​ေရာက်လာလို ​ေရာက်လာြငား​ဟု ဤ ပုတ်တလုတ် ​ေရကန်အနီး​တွင် အတန်ြကာ ​ေစာင့်​​ေနရှာ၏။ မ​ေပါ်လာမှ အနိုင်နိုင်ခွာ၍ ​ေြမာက်အရပ်သို့​ တစ်ဆင့်​ပျံ​ေလ၏။

အလွန်ထူထပ် ြကမ်း​တမ်း​​ေသာ ​ေတာ​ေတာင်တို့​ကို လွန်၍ ခရီး​အတန်ကွာတွင် ​ေရပူကန်ြကီး​သို့​ ​ေရာက်လာ​ေလ၏။ ဤ​ေရကန်၏ ​ေရများ​ကို ထိသမျှ သက်ရှိသက်မဲ့​ အလံုး​စံု ​ေြကမွပျက်စီး​ရသည် ဆိုသည်။ ​ေမာင်​ေတာ် လိုက်လာ​ေသာ် ​ေဘး​ကင်း​ရန်ဟု ​ေညာင်ရွက်တွင် သတိ​ေပး​စကား​ ​ေရး​သား​ခဲ့​​ေလ၏။

တစ်ဆင့်​ပျံ​ေသာ် ​ေကျာက်​ေရကန်ြကီး​သို့​ ​ေရာက်လာ၏။ ထိုကန်​ေရထိသမျှ ​ေကျာက်ြဖစ်၍ ဆံုး​ရှံုး​ရတတ်သည်ကို ​ေမာင်​ေတာ် သတိြပုရန် ​ေကျာက်စွန်း​တစ်ခုတွင် သတိ​ေပး​စာ ​ေရး​ခဲ့​ြပန်​ေလသည်။

ထိုမှ ပျံခဲ့​ြပန်​ေသာ် ​ေြမာက်ဘက်နယ်အကုန် သဲ​ေရ​ေချာင်း​ ​ေရြပင်အစပ်သို့​ ​ေရာက်လာ​ေလ၏။ ထိုသဲ​ေရြပင်ြကီး​ကို လွန်မှ မိမိတို့​ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ ​ေရာက်ရ၏။ ဤ သဲ​ေချာင်း​ ၊ သဲြမစ် ၊ သဲ​ေရြပင်ြကီး​ကာ ​ေရွ့​ရှား​ ၊ လှုပ်ရှား​ ၊ ြကမ်း​တမ်း​စွာ စီး​သွား​လျက် ရှိသြဖင့်​ လူတို့​ ကူး​သန်း​ြခင်း​ငှာ မတတ်နိုင်ကုန်။ (ကရင်လူမျိုး​တို့​ ​ေတာင်အရပ်သို့​ ဆင်း​သက်လာြကစဉ်က ​ေတွ့​ခဲ ၊ ​ေကျာ်ခဲ့​ရသည် ဆို​ေသာ ကရင်ဘာသာြဖင့်​ ' ထီဆဲ့​မဲ့​ယွား​ ' ​ေခါ်​ေသာ သဲြမစ်ြကီး​ ၊ သဲ​ေရြပင်ြကီး​ ြဖစ်တန်ရာသည်)

​ေနာက်ဆံုး​အြကိမ် အား​သွန်၍ ထိုသဲြမစ်ြကီး​ကို ြဖတ်သန်း​ ပျံ​ေသာအခါ အား​ကုန်၍ ကျလုဆဲဆဲက​ေလး​တွင် ​ေငွ​ေတာင်ြပည်ဘက် ကမ်း​သို့​ ​ေရာက်ရှိ ၊ ​ေြမတွင်ပံုကျ၍ ​ေြမာ​ေမ့​သွား​​ေလ၏။

ကာလအတန်ြကာမှ ြပန်၍သတိရ ၊ ​ေရာက်ရှိ​ေြကာင်း​ ခမည်း​​ေတာ် သိ​ေလ၏။ သို့​ရာတွင် မျိုး​ြခား​လူတို့​နှင့်​ ​ေပါင်း​သင်း​​ေတွ့​ထိ စပ်ယှက်မိသြဖင့်​ မသန့်​မရှင်း​ နိမ့်​ကျသွား​သည်ဟု ယူဆ​ေသာ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်၏ ထံုး​စံအရ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကို ချက်ချင်း​ ြပန်၍လက်မခံဘဲ ခွဲြခား​၍ ထား​၏။ ​ေနာင်အခါမှ ​ေခါင်း​​ေဆး​ ၊ ​ေရချိုး​ စင်ြကယ်​ေအာင် ​ေခါင်း​​ေဆး​မဂင်္လာြပုြပီး​မှ လက်ခံရန် စီမံထား​​ေလသည်။

သုဓနုမင်း​သား​ လိုက်ခန်း​ (ြပန်​ေပါင်း​မိြခင်း​)

သုဓနုမင်း​သား​သည် သူပုန်ထသည် ဆိုရာမှ ြပန်​ေရာက် ၊ အလံုး​စံု ြကား​သိ ၊ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်​ေနာက်သို့​ လိုက်ရန် ဆံုး​ြဖတ်လိုက်​ေလ၏။

သား​ငယ်မှာ ​ေရွှကဲ့​သို့​ လှပတင့်​တယ် ၊ ကရင်ဘာသာြဖင့်​ ' ဖိုကွန်​ေထာ် ' တွင်၏။ (ဖို = သား​ ၊ ကွန် = စင်ြကယ်သည် ၊ ​ေထာ် = ​ေရွှ) ' သား​​ေရွှစင် ' ဆိုလိုသည်။ စင်ြကယ်​ေသာ်​ေငွကို ' ကျူ ' ဟု ​ေခါ်သကဲ့​သို့​ စင်ြကယ်​ေသာ ​ေရွှကိုလည်း​ တင်စား​​ေခါ်နိုင်သြဖင့်​ ' သား​​ေရွှကျူ ' ဟုလည်း​ ြဖစ်နိုင်၏။

ကရင်လူမျိုး​တို့​ အယူအဆ အမှတ်အသား​ တစ်ရပ်ကား​ ​ေငွ​ေတာင် ကရင်လူမျိုး​ မှန်​ေသာ် ​ေမွး​စ၍ တင်ပါး​ဆီတွင် အမည်း​အညို စ​ေသာ အမှတ်အသား​ အကွက်များ​ ပါ​ေလသည်။ ြကီး​မှသာ အချို့​တို့​ ​ေပျာက်ကွယ်​သွား​​တတ်သည်။ ဤသို့​ မျိုး​စစ်​ေသာ် အမိရင်း​၏ နို့​မှတပါး​ အြခား​မျိုး​ကွဲလူများ​၏ နို့​ရည်ြဖင့်​ တိုက်​ေကျွး​​ေသာ် အသက်မရှင် ​ေသဆံုး​တတ်၏။ သို့​​ေြကာင့်​ အမိ မရှိ​ေသာ် အြခား​အစား​အစာြဖင့်​သာ ​ေမွး​ြမူရ​ေသာ ဟူ၏။

ယခု သား​​ေရွှကျူ ကိုလည်း​ ဘွား​​ေတာ်ြကီး​အား​ ဝါး​ဖတ်ြဖင့်​ ​ေကျွး​​ေမွး​ရန် မှာထား​ခဲ့​၍ သုဓမုမင်း​သား​သည် ​ေလး​ြမား​စွဲကာ အသက်စွန့်​၍ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ လိုက်သွား​​ေလ၏။

ခရီး​စဉ်အတိုင်း​ သနပ်ပင်ြကီး​ ၊ ပုတ်တလုတ်​ေရကန် ၊ ​ေရပူအိုင် ၊ ​ေကျာက်​ေရကန် ၊ သဲ​ေရြမစ်ကမ်း​တို့​ကို ​ေဘး​ရန်ကင်း​စွာ ​ေရာက်ခဲ့​၏။ ထိုစခန်း​၌ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် ထား​ခဲ့​​ေသာ စာတို့​ကို ​ေတွ့​ရလျှင် ပိုမိုချစ်ခင်စွဲလမ်း​၍ အား​တက်အား​ြကွြခင်း​ ရှိ​ေလ၏။ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်မှာ ​ေကာင်း​ကင်ြဖင့်​ ပျံသွား​ရသည် ြဖစ်၍ ​ေမာပန်း​ြခင်း​မှတစ်ပါး​ အြခား​​ေဘး​ရန် မရှိ​ေချ။ သုဓနုမင်း​သား​မှာကား​ ​ေြမြပင်မှ သွား​ရသြဖင့်​ ခက်ခဲြကမ်း​တမ်း​​ေသာ ​ေတာ​ေတာင် ၊ ​ေြမွ ၊ ကင်း​ ၊ ကျား​ ၊ ဆင် စ​ေသာ ​ေတာသား​ တိရစ္ဆာန်တို့​၏ ​ေဘး​အမျိုး​မျိုး​မှ လွတ်​ေြမာက်နိုင်သည်မှာ အာဇာနည် ​ေယာကျ်ား​ဟု ဆို​ေလာက်ပါ​ေပ၏။

ပုတ်တလုတ် ​ေရကန်စခန်း​ရှိ ရ​ေသ့​ြကီး​ထံမှ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် အပ်ထား​ခဲ့​​ေသာ န၀ရတ် လက်စွပ်ကို ယူငင်လာခဲ့​၍ ​ေနာက်ဆံုး​ သဲ​ေရြပင်စပ် ထိန်ပင်ြကီး​သို့​ ​ေရာက်လာ​ေလ၏။

ညအိပ်ြပီး​​ေနာက် ​ေငွ​ေတာင်ြပည်ဘက်သို့​ သွား​၍ ကျက်စား​တတ်​ေသာ ငှက်ြကီး​တစ်​ေကာင်ကို တွယ်မှီခို​ကပ်၍ ​ေငွ​ေတာင်ြပည် ဘက်သို့​ လိုက်သွား​ ၊ ​ေရာက်သွား​သည် ဆိုသည်။သင့်​​ေလျာ်ရာ ​ေရတွင်း​တစ်ခု အနီး​၌ ရပ်နား​​ေစာင့်​စား​၍ စံုစမ်း​​ေနရ၏။

ထိုအခါ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကို မိမိတို့​ အမျိုး​အတွင်း​သို့​ ြပန်၍ လက်ခံနိုင်ရန် ​ေခါင်း​​ေဆး​မဂင်္လာ ြပု​ေသာအခါနှင့်​ြကံု၍ ​ေငွ​ေတာင်သူ အပျိုတစ်စု ​ေရတွင်း​သို့​ ​ေရခပ်လာရာ ​ေမး​ြမန်း​သိရှိ ၊ ​ေနာက်ဆံုး​အပျို၏ ​ေရအိုး​တွင် နဝရတ်လက်စွပ်ကို အမှတ်မဲ ထည့်​လိုက်​ေလ၏။

​ေခါင်း​​ေဆး​ြပီး​၍ ​ေရသွန်​ေသာအခါ ​ေနာက်ဆံုး​အိုး​အသွန်တွင် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်က ​ေခါင်း​ကို လက်ြဖင့်​သပ်လိုက်ရာ ​ေရအိုး​တွင်း​မှ ကျလာ​ေသာ န၀ရတ်လက်စွပ်နှင့်​ အဆင်သင့်​ လက်တွင်စွပ်မိ​ေလ၏။

မိမိ၏ ချစ်လှစွာ​ေသာ လင်​ေယာကျ်ား​ လိုက်လာ​ေြကာင်း​ သိရှိ ၊ ​ေြမာ​ေမ့​သွား​​ေလ၏။ ထိုကစ၍ ခမည်း​​ေတာ်မင်း​ြကီး​ သိရှိ ၊ ထိုလူမျိုး​ြခား​ကို ဖမ်း​​ေစ၏။ ပံုပန်း​ရုပ်ရည်ကို ြမင်ရလျှင်​ေသာ်ကား​ သာမည လူစား​မျိုး​ မဟုတ်​ေြကာင်း​ သိရှိ၍ ​ေလး​ပစ် ၊ ဆင်စီး​ ၊ ြမင်း​စီး​ စ​ေသာ ​ေယာကျ်ား​​ေကာင်း​တို့​ တတ်အပ်​ေသာ အတတ်​တို့​ကို ြပ​ေစ၏။ အလံုး​စံု ​ေကျနပ်ဖွယ် ၊ ချီး​မွမ်း​ဖွယ် ​ေကာင်း​သည့်​ြပင် သာမညလူတို့​ မလာ​ေရာက်နိုင်​ေသာ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်သို့​ လာ​ေရာက်နိုင်​ေသာ အစွမ်း​သတ္တိလည်း​ ရှိခဲ့​သည်။ ထိုမှတစ်ပါး​ သမီး​​ေတာ်ကို ဤမျှ​ေလာက် ချစ်ခင်စံုမက် ၊ သစ္စာတည်ြကည်စွာ အသက်စွန့်​၍ လိုက်လာသူလည်း​ ြဖစ်​ေပသည်ဟု အလွန်ဝမ်း​​ေြမာက်စွာ သမီး​​ေတာ်နှင့်​ ထိမ်း​ြမား​လိုက်​ေလ၏။
​ေငွ​ေတာင်ြပည်တွင် အတန်ြကာ ရွှင်လန်း​ချမ်း​သာစွာ ​ေနြကြပီး​​ေနာက် သုဓနုမင်း​သား​သည် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကို ​ေခါ်​ေဆာင်ကာ မိမိတိုင်း​ြပည်သို့​ ြပန်ခဲ့​၍ မြကာမီ ခမည်း​​ေတာ်၏ အရိုက်အရာ ထီး​နန်း​ကို စိုး​စံရ​ေလ၏။

​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ကား​ မိဖုရား​ ြဖစ်ရသည်ထက် မိမိ၏လင် ၊ သား​တို့​နှင့်​ ​ေချာ​ေမာစွာ ြပန်၍​ေတွ့​ြကံု ​ေပါင်း​သင်း​ရြခင်း​၌ ပိုမိုနှစ်သက် ဝမ်း​​ေြမာက်ရ​ေလသတည်း​။

[

မှတ်ချက်

ဇင်း​မယ်ပဏ္ဏာသ အဆို ဥတ္တရာပဥ္စာလမှာ ယခု ပန်ဂျပ်နယ် ၊ ​ေဒလီြမို့​အနီး​တစ်ဝိုက်၌ ရှိသည်။
ကရင်မှတ်တမ်း​အရ အယုဒ္ဓယ ြပည်နယ်မှာ နှစ်​ေနရာ နှစ်ြမို့​ ရှိ​ေနသည်။ အိန္ဒိယြပည် ၊ ​ေရှး​ ​ေကာသလ​တိုင်း​၏ ြမို့​​ေတာ်​ေဟာင်း​ ြဖစ်​ေသာ မူလရင်း​ အယုဒ္ဓယ ြမို့​​ေတာ် ရှိသည်။ ထို မူလရင်း​ ြမို့​​ေတာ်၏ အမည်ကို ယူ၍ ယိုး​ဒယား​ (ထိုင်း​) ြပည်တွင် ြမန်မာသက္ကရာဇ် ၇၁၂ ခု (1350 A.D ) တွင်မှ အယုဒ္ဓြမို့​ဟု ြမို့​သစ် ထပ်မံ တည်​ေထာင်​ေလသည်။

​ေငွ​ေတာင် ​ေခါ်​ေသာ ​ေကလသဘ​ေတာင် မှ ဥတ္တရာ ပဥ္စာလတိုင်း​၏ အ​ေရှ့​​ေြမာက် ဟိမဝန္တာနယ်၌ ရှိသည်။ မူလရင်း​ အယုဒ္ဓယ ြပည်က​ေသာ် ​ေြမာက်စူး​စူး​၌ ရှိ​ေလသည်။

တစ်ဖန် ြမန်မာြပည် အ​ေရှ့​ပိုင်း​ ကယား​ြပည်နယ်၌ ​ေငွ​ေတာင်ြပည်ဟု ရှိြပန်သြဖင့်​ ယိုး​ဒယား​ (ထိုင်း​) ြပည်ရှိ ဒုတိယအသစ် အယုဒ္ဓယြပည်၏ ​ေြမာက်ဘက်စူး​စူး​ပင် ကျြပန်​ေလသည်။

သို့​ြဖစ်ရာ ထို​ေဒွး​မယ်​ေနာ်ဇာတ် ြဖစ်ပျက်ရာသည် မဇ္ဈိမရှိ မူလရင်း​ အယုဒ္ဓယနှင့်​ ​ေကလာသဘ (​ေငွ​ေတာ်) ​ေသာ်လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ဒုတိယ အယုဒ္ဓယနှင့်​ ြမန်မာြပည် အ​ေရှ့​ဘက်ရှိ ဒုတိယ အသစ် ​ေငွ​ေတာင်​ေသာ် လည်း​​ေကာင်း​ နှစ်​ေနရာလံုး​ ြဖစ်နိုင်ရန်ရှိသည်။

ကရင်တို့​မှာ အာရှတိုက် အလယ်ပိုင်း​ ယခု ' ဟိုအန်ကို ' ​ေခါ် ြမစ်ဝါြမစ်ဖျား​ တစ်ဝိုက်ဆီမှ ​ေတာင်ဘက်ဆီသို့​ ဆင်း​သက်လာြက ​ေလသည်။ ထိုသို့​ ​ေတာင်ဘက်ဆီသို့​ ဆင်း​သက်ြကစဉ်က ထို ​ေကလာသဘ (​ေငွ​ေတာင်) ဆီသို့​လည်း​ တစ်စုတ​ေလ ​ေရာက်နိုင်ရန်ရှိ၏။

သို့​​ေြကာင့်​ မဇ္ဈိမ အယုဒ္ဓယနှင့်​ ​ေကလာသဘ (​ေငွ​ေတာင်) ဆီသို့​လည်း​ ဆက်စပ်နိုင်ရန် ရှိ​ေလသည်။
တစ်နည်း​ကား​ ထိုမဇ္ဈိမ အြဖစ်အပျက်ကို ယခု ယိုး​ဒယား​ (ထိုင်း​) ြပည်ရှိ ဒုတိယ အယုဒ္ဓယနှင့်​ ြမန်မာြပည်ရှိ ဒုတိယ ​ေငွ​ေတာင် အရပ်သို့​ ယူ​ေဆာင်၍ နည်း​တူ အြဖစ်အပျက် အမှတ်အသား​ ထား​ြခင်း​လည်း​ ြဖစ်နိုင်သည်။

​ေရှ့​တွင် ြပလတ္တံ့​​ေသာ ထို​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အဆက်အနွယ် အြဖစ်အပျက် အရပ်​ေဒသတို့​ ြကည့်​လျှင်ကား​ ယိုး​ဒယား​ (ထိုင်း​) ြပည်နှင့်​ ြမန်မာြပည် အရပ်​ေဒသများ​ ြဖစ်​ေန​ေလသည်။ ]

​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)

သုဓနုမင်း​နှင့်​ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်တို့​ ြကီး​ရင့်​ အိုမင်း​​ေသာအခါ သား​​ေတာ် မင်း​​ေရွှကျူအား​ ထီး​နန်း​ကိုလွှဲ၏။ ​ေရွှကျူမင်း​၏ မိဖုရား​ြကီး​ကား​ အလယ်နန်း​ဖွား​ နှမ​ေတာ် ြဖစ်၏။ ​ေရွှကျူမင်း​မှ သား​​ေတာ် ​ေစာ​ေနာင်ရင်နှင့်​ နန့်​​ေသာ်က ​ေခါ် ​ေသာ်ကစန္ဒီ တို့​ကို ဖွား​၏။

နန့်​​ေသာ်က အရွယ်သို့​​ေရာက်​ေသာ် ​ေရွှကျူမင်း​ထံတွင် ဆင်ထိန်း​အမှုထမ်း​ြဖစ်​ေသာ မွန်လူမျိုး​ ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင် ဆိုသူနှင့်​ တိတ်တဆိတ် ချစ်ြကိုက်မိ​ေလ၏။

ခမည်း​​ေတာ်သိရှိ ၊ ရှက်စနိုး​ ၊ အမျက်ထွက်၍ ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်ကို ဖမ်း​၍ သတ်​ေစဟု လည်း​​ေကာင်း​ ၊ နန့်​​ေသာ်ကကို အရှင်လတ်လတ် မီး​ြမှိုက်၍သတ်​ေစ ၊ ​ေဆွ​ေတာ် မျိုး​​ေတာ် မှန်သမျှ ထင်း​တစ်​ေချာင်း​စီယူ၍ ထိုမီး​ပံုတွင်ထည့်​​ေစ ၊ မီး​​ေလာင်ကျွမ်း​ြပီး​သည့်​ တိုင်​ေအာင်လည်း​ ြကည့်​ြက​ေစဟု လည်း​​ေကာင်း​ အမိန့်​​ေတာ် ထုတ်​ေလ၏။
​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်သည် ချက်ချင်း​ လက်လွတ် ထွက်​ေြပး​သွား​​ေလ၏။

နန့်​​ေသာ်က အတွက်ကိုကား​ ဘွား​​ေတာ် နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ (​ေဒွး​မယ်​ေနာ်) ကဝင်၍ မိန့်​ြကား​ ညွှန်ြကား​ချက်အရ ​ေရွှကျူမင်း​က အသက်ကိုလွှတ်၍ တိုင်း​ြပည်မှ နှင်ထုတ်လိုက်​ေလသည်။

[

မှတ်ချက်

​ေရှး​ကရင် ထံုး​စံတစ်ရပ်ကား​ အပျိုအိပ်ခန်း​တွင် လူပျိုနှင့်​ ​ေမတ္တာစကား​​ေြပာ​ေနစဉ် လူပျို မထိန်း​သိမ်း​နိုင်ပံု ​ေပါ်​ေသာ် အပျိုက မီး​​ေမွှး​၍ ြပသြမင်စ၏။ အဓိပ္ပါယ်ကား​ နန့်​​ေသာ်ကကို မီး​တိုက်သတ်ရန် ဒဏ်​ေပး​ဖူး​ပါသည်။ သစ္စာ​ေစာင့်​ထိန်း​ပါ ၊ သတိထား​ပါဟု ဆိုလိုသည်။ ​ေနာင်ကိုလည်း​ ဤလူပျိုကို လက်ခံစကား​ မ​ေြပာ​ေတာ့​​ေချ။ ]

​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်နှင့်​ ြပန်​ေတွ့​ခန်း​

နန့်​​ေသာ်က သည် ဆင်း​ရဲနွမ်း​ပါး​စွာြဖင့်​ ​ေရာက်ရာ​ေရာက် ၊ ​ေပါက်ရာ​ေပါက် ထွက်လာခဲ့​၏။ ကာလအတန်ြကာ ​ေဘး​အမျိုး​မျိုး​ ​ေတွ့​၍ ခရီး​အတန်ကွာ ​ေရာက်ြပီး​​ေနာက်မှ ကရင်ရွာတစ်ရွာ ​ေချာင်း​အနီး​ ဝါး​အိမ်တစ်ခု​ေပါ်တွင် ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်ကို ရုတ်တရက် ြမင်​ေတွ့​ ၊ ကပျာကသီ အ​ေြပး​တက်၍ သွား​​ေလရာ ချွတ်ယွင်း​​ေန​ေသာ ဝါး​ြကမ်း​တစ်ခုကို နင်း​မိ ၊ အပါက်ကျွံ၍ လဲ​ေလ၏။ ထို့​ြပင် ြကမ်း​စ​ေထာင်၍ စား​ရန် ြပင်ထား​​ေသာ ထမင်း​ပွဲရှိ ချဉ်​ေပါင်ဟင်း​ခွက် တစ်ခွက်လံုး​ ​ေမှာက်​ေလ၏။ ြပီး​မှ ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်နှင့်​ နန့်​​ေသာ်ကတို့​ နှစ်​ေယာက်သား​ ဖက်၍ ငိုြကကုန်၏။

​ေမာင်​ေထာ်ပိုင် ​ေြပး​ခဲ့​ရာ ဤအိမ်ရှင် ကရင်မြကီး​ မ​ေနာ်မူ ထံတွင် ခိုဝင်​ေနရြခင်း​ ြဖစ်သည်။ မ​ေနာ်မူက မိန်း​က​ေလး​ ကျွံ၍လဲြခင်း​ ၊ ဟင်း​ခွက်​ေမှာက်ြခင်း​ တို့​မှာ နိမိတ်မ​ေကာင်း​ ၊ မင်း​တို့​လင်မယား​ ချမ်း​သာမည် မဟုတ်ဟု နိမိတ်ဖတ်​ေလ၏။ ၎င်း​ြပင် ​ေရှး​ထံုး​စံအရ မိန်း​မက ​ေယာကျ်ား​အိမ်သို့​ လာရ၏။ သို့​​ေြကာင့်​လည်း​ ယခုကဲ့​သို့​ ​ေဘး​ဒုက္ခ​ေတွ့​ရ၏။ ယခုမှစ၍ ​ေနာင်ကို ​ေယာကျ်ား​ကသာ မိန်း​မထံသို့​ လာ​ေစဟု ထံုး​စံအသစ် ြဖစ်ရ​ေလ​ေသာ ဟူ၏။

ပျက်စီး​ခန်း​

မ​ေနာ်မူအိမ်တွင် ​ေနြက၍ များ​မြကာမီ တစ်ည၌ ၎င်း​ရွာသား​တို့​ ပဒိုး​မှုတ်ြခင်း​ ၊ ဖား​စည်နှက်ြခင်း​ ၊ ဝါး​ချက်တီး​​ေခါက်ြခင်း​ ၊ ဒီတုတ်ြခင်း​တို့​ကို ြပုြက​ေလ၏။ (ပဒိုး​မှာ ကျွဲချိုကို တိုတိုြဖတ်၍ ခရုသင်း​ကဲ့​သို့​ မှု​ေသာအရာြဖစ်၏။ ဒီတုတ် ဆိုသည်မှာ အ​ေြကာင်း​ြကီး​ငယ် ရှိက ဒီ ၊ ဒီ ၊ ဒီ ဟု ပါး​စပ်က ြမည်​ေြကွး​​ေြကာ်​ေသာ အ​ေြကာင်း​ြကား​ အချက်​ေပး​​ေသာ အသံြဖစ်၏)

ဤသို့​ အထိတ်တလန့်​ လှုပ်ရှား​ြခင်း​ကား​ ရွာကို ကျား​ဝင်၍ လူတစ်​ေယာက်ကို ကျား​ဆွဲသွား​ြခင်း​​ေြကာင့်​ ြဖစ်၏။ ထိုရွာသား​တို့​ ​ေြကာက်လန့်​၍ အြခား​တစ်​ေနရာသို့​ ရွာ​ေရွှ့​​ေြပာင်း​ြက​ေလ၏။

ဤသို့​ ဗရုတ်ဗရက်အထဲတွင် နန့်​​ေသာ်က သား​ငယ် ဖွား​ြမင်၍ မ​ေြပး​မလွှား​နိုင် ၊ အလွန် ဒုက္ခြကီး​စွာ ​ေရာက်ြကရကုန်၏။ ဤသို့​ ကျား​ရဲ​ေသာအခါ၌ မိမိတို့​ မ​ေြပး​မလွှား​နိုင် ၊ အသက်​ေသြကရ​ေတာ့​မည်ဟု သိြက​ေသာအခါ ဘွား​​ေတာ် နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ ​ေပး​ထား​​ေသာ ​ေရွှဖက်လိပ် နား​​ေတာင်း​တစ်စံုကို ြဖန့်​၍ မိမိတို့​ အမျိုး​အနွယ် ၊ အြဖစ်အပျက်တို့​ကို က​ေလး​၏ လည်ပင်း​တွင် ဆွဲထား​​ေလ၏။

က​ေလး​ကို ကျား​​ေဘး​မှ လွတ်ရန်ဟု အိမ်အနီး​ ​ေညာင်ပင်ြကီး​ ၊ အြမစ်ြကား​ ကျဉ်း​​ေြမာင်း​လံုြခံုရာတွင် ထည့်​၍ထား​​ေလ၏။ နို့​တိုက်ချိန်မှ ထုတ်၍တိုက်၏။
မြကာမီ ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင် မီး​​ေနထင်း​ အရှာသွား​စဉ် နန့်​​ေသာ်ကကို ကျား​ဝင်၍ဆွဲ​ေလ၏။ ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင် ြပန်​ေရာက် ၊ လိုက်ရှာ ၊ ကျား​စား​​ေနသည်ကို ​ေတွ့​ရှိ ၊ အ​ေလာင်း​ကို အတင်း​ဝင်၍လုရာ ကျား​က ကိုက်လိုက်ြပန်သြဖင့်​ ​ေသရရှာ​ေလ၏။

​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ကို ဝံလိုငှက်တို့​က ​ေကျွး​​ေမွး​ထား​ြခင်း​

​ေနာက်တစ်ဖန် က​ေလး​ငိုသံြကား​၍ ကျား​ လာခဲ့​ြပန်ရာ ထိုအခိုက်၌ ​ေညာင်ပင်​ေပါ်ရှိ ဝံလိုငှက်ြကီး​ ဖိုမ တို့​က ြမင်၍ က​ေလး​ကို ထိုး​သုတ် ယူ​ေဆာင်သွား​ြက​ေလ၏။

ယခု ရန်ကုန်တစ်ဖက် ဒလကုန်း​ြကီး​ကို ​ေရှး​က ' သမိန်စ​ေကာ ' ကျွန်း​​ေခါ်၏။ ထိုကျွန်း​ ကညင်ပင်ြကီး​​ေပါ်ရှိ မိမိတို့​ အသိုက်သို့​ က​ေလး​ကို ယူ​ေဆာင်ခဲ့​ြက၏။ [ ဦး​​ေမာင်​ေမာင်၏ ဘာသာြပန်တွင် ယခု ​ေမာ်လြမိုင်ြမို့​ အနီး​ ဘီလူး​ကျွန်း​​ေခါ် ​ေရှး​အ​ေခါ် ' ​ေကာ့​စမန်း​ ' (သစ်ပုပ်ကျွန်း​) ရှိ သစ်ပုပ်ပင်ြကီး​​ေပါ်ဟု ​ေတွ့​ရ၏ ]

ဝံလိုငှက်ြကီး​တို့​သည် သူငယ်ကို မိမိတို့​၏ ဥခွံ​ေဟာင်း​တစ်ခုတွင် ထည့်​ထား​ကာ သား​အရင်း​ကဲ့​သို့​ ​ေကျွး​​ေမွး​ြပုစု ​ေစာင့်​​ေရှာက်​ေလ၏။ ြကီး​ြပင်း​အရွယ်​ေရာက်​ေသာ် ကမ်း​နား​တွင် ငါး​ရှာ​ေဖွ၍ ဖုတ်ကင်စား​​ေသာက် ​ေန​ေလ့​ရှိ၏။

ဤသူငယ်မှာ ငှက်တို့​ အ​ေစာင့်​အ​ေရှာက်ြဖင့်​ ဥခွံတွင် ြကီး​ရသူ ြဖစ်၍ ' ​ေမာင်တီ ' ဟု တွင်၏။ ကရင်​ဘာသာ​ြဖင့်​ တီ မှာ ဥ ဟုဆိုလိုသည်။ ​ေနာင်​ေသာ် ' ​ေမာင်ဒီ ' ဟု ​ေခါ်တွင်၏။

သထံုဘုရင်၏ သမီး​​ေတာ်နှင့်​ ​ေတွ့​ခန်း​

တစ်ခါ​ေသာ် အိန္ဒိယြပည်​ေတာင်စွန်း​ ၊ အ​ေနာက်​ေတာင်ဘက်နား​ရှိ မာလာဒီပကျွန်း​မှ သ​ေဘင်္ာတစ်စင်း​သည် ​ေရလို၍ ထိုကျွန်း​သို့​ ​ေရာက်ရှိ ၊ သ​ေဘင်္ာသား​တို့​၏ အဝတ်အစား​ကို ြမင်သြဖင့်​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) သည်လည်း​ ဝတ်စား​လို​ေသာ​ေြကာင့်​ မိမိ ရရှိထား​​ေသာ ငါး​ြကင်း​ြကီး​ကို မီး​ကင်၍ အဝတ်အစား​နှင့်​ လဲရန်ဟု ၎င်း​တို့​မင်း​အား​ ဆက်လိုက်၏။

မာလာဒီပမင်း​မှာ မီး​စက်ပိုး​ နား​တွင်း​သို့​ ဝင်၍ ကိုက်ခဲ​ေန​ေလသြဖင့်​ လ​ေပါင်း​များ​စွာ မအိပ်မစက်နိုင် ရှိခဲ့​ရ၏။ ငါး​ကင်ကို အနီး​တွင်ထား​၍ စက်​ေတာ်​ေခါ်ရာ ​ေမွှြကိုင်​ေသာ အနံ့​ကို ရ၍ ထိုမီး​စက်ပိုး​ နား​တွင်း​မှ ထွက်လာကာ ငါး​ကင်တွင်ဝင်၍ စား​​ေန​ေလ၏။

ြကီး​စွာ​ေသာ ​ေဝဒနာမှ လွတ်​ေြမာက်ရ၍ ငါး​ကင်ရှင်ကို အလွန်​ေကျး​ဇူး​တင်သြဖင့်​ ​ေကျာက်သံပတ္တြမား​တို့​ကို အုန်း​သီး​တွင် ထည့်​ကာ ပိတ်ဆို့​၍ ပို့​လိုက်​ေလ၏။

​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ကား​ " အဝတ်အစား​ လိုပါသည်ကို အုန်း​သီး​ အသို့​ြပုရအံ့​နည်း​ " ဟု မာလာဒီပကျွန်း​မှ လာ​ေသာ သ​ေဘင်္ာသား​ တို့​ြဖင့်​ အဝတ်နှင့်​လဲရန် မင်း​အား​ ဆက်လိုက်ြပန်၏။

မာလာဒီပမင်း​သည် အဖိုး​တန် ​ေကျာက်မျက်များ​စွာကို ရ​ေသာ် အဝတ်သာမညနှင့်​ မတန် ဟူ၍ ရတနာတို့​ြဖင့်​ စီြခယ်အပ်​ေသာ မင်း​ဝတ်မင်း​စား​တို့​ကို စည်​ေခါင်း​တွင်ထည့်​၍ သာ​ေရး​ကျက်အုပ်ြပီး​ ပို့​လိုက်၏။

​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) သည် " စည်ကို ငါ မလို ၊ အဝတ်ကိုသာ လိုသည် " ဟု သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) သွား​ သ​ေဘင်္ာတွင် အဝတ်နှင့်​လဲရန် ဟု စည်ကို မင်း​အား​ ဆက်လိုက်၏။

သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) မင်း​က အဖိုး​တန် အဝတ်တန်ဆာတို့​ကို ရ​ေသာ် အလွန်ထက်ြမက်​ေသာ ​ေလး​စြကာကို ပို့​လိုက်၏။ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) မ​ေကျနပ်၍ ​ေလး​စြကာကို သထံုသွား​ သ​ေဘင်္ာတွင် မင်း​အား​ ဆက်လိုက်၏။

သထံုြပည်မှာလည်း​ ြကွမ်း​သူပုန်တို့​ ဝင်​ေရာက်တိုက်ခိုက်​ေနဆဲ ြဖစ်၍ ထို​ေလး​စြကာြဖင့်​ ခွင်း​​ေသာ် ​ေဘး​ရန်အလံုး​စံု ြပိုပျက်​ေလ၏။
သထံုမင်း​ သိခင်္ရာဇာသည်လည်း​ ထို​ေလး​ရှင်သည် တစ်ြပည်လံုး​တို့​၏ ​ေကျး​ဇူး​ရှင် ြဖစ်​ေပသည်။ အဝတ်အစား​တွင်မက သမီး​​ေတာ်နှင့်​ ​ေပး​စား​၍ ချီး​​ေြမှာက်မည်ဟု " သမီး​​ေတာ်ကိုယ်တိုင် အဝတ်အစား​တို့​ကို သွား​​ေရာက်​ေပး​ကာ ​ေခါ်​ေဆာင်ခဲ့​ရမည် " ဟု မိန့်​​ေတာ်မူ​ေလ၏။

သမီး​​ေတာ်သည် အ​ေြခွအရံများ​စွာနှင့်​ အဝတ်အစား​တို့​ကို ယူ၍ သ​ေဘင်္ာြဖင့်​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ထံသို့​ လာ​ေရာက်ခဲ့​၏။

​ေရှး​ဦး​စွာ လန့်​ဖျပ်၍ ထွက်​ေြပး​မည်ကို စိုး​၍ ​ေတာသူ လူရိုင်း​သဏ္ဌာန်​ေဆာင်ကာ တစ်​ေယာက်တည်း​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ထံသို့​ သွား​​ေရာက်မိတ်ဖွဲ့​ ချစ်ခင် ​ေပါင်း​သင်း​​ေနြကြပီး​​ေနာက်မှ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) အိပ်​ေနစဉ်တွင် မိမိ၏ အ​ေြခွအရံတို့​အား​ လာ​ေရာက်ဖမ်း​ဆီး​ ​ေခါ်ငင်​ေစ၏။ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)သည် လန့်​ဖျပ်​ေြကာက်ရွံ့​၍ ရုန်း​ကန်ထွက်​ေြပး​၏။ လိုက်ြက​ေသာအခါ မိမိ၏ အသိုက်ရှိရာ ကညင်ပင်ြကီး​ ​ေပါ်သို့​ တက်​ေြပး​​ေလ၏။ ကညင်ပင်​ေပါ်သို့​တက်၍ လိုက်ြကြပန်သြဖင့်​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)သည် အကိုင်း​ဖျား​သို့​ တက်​ေြပး​ရာ အကိုင်း​ကျိုး​၍ ​ေြမသို့​ကျ​ေရာက် ​ေသဆံုး​ရရှာ​ေလ၏။

မင်း​သမီး​သည် အလွန် ​ေနာင်တြကီး​စွာရကာ ချစ်ခင်မိြပီလည်း​ ြဖစ်၍ ြပင်း​စွာပူ​ေဆွး​ ငို​ေြကွး​ရ​ေလ၏။
ဤအ​ေတာအတွင်း​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ၏ မိဘ ဝံလိုငှက်ြကီး​များ​ အစာရှာရာမှ ြပန်​ေရာက် ၊ အြဖစ်​အပျက်ကို ​ေတွ့​ြမင်ရ​ေသာ် ရင်ကွဲမတတ် ပူ​ေဆွး​ြကရ​ေလ၏။

ြပီး​မှ မင်း​သမီး​သည် ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)၏ လည်တွင် ဆွဲထား​​ေသာ နား​​ေတာင်း​တို့​ကို ြဖုတ်၍ ြဖန့်​ြကည့်​​ေသာ် စာကို ​ေတွ့​ရ​ေလ၏။ စာ၏သ​ေဘာကား​ " သထံုဘုရင် သိခင်္ရာဇာ၏ ညီ​ေတာ် ပုညရာဇာသည် ​ေနာင်​ေတာ် နန်း​တက်​ေသာအခါ အသက်အန္တရာယ်ကို စိုး​ရိမ်၍ အယုဒ္ဓယြပည်သို့​ ထွက်​ေြပး​ ၊ ' ​ေမာင်​ေထာ်ပိုင် ' ဟု အမည်​ေြပာင်း​ကာ မထင်မရှား​အသွင်ြဖင့်​ အယုဒ္ဓယဘုရင် ​ေရွှကျူမင်း​ထံ၌ ဆင်ထိန်း​ြပု၍ ​ေနရာ သမီး​​ေတာ် ​ေသာ်ကစန္ဒီနှင့်​ တိတ်ဆိတ်ချစ်ြကိုက် ၊ ရာဇဝတ်သင့်​ ၊ ထွက်​ေြပး​ ၊ ဤသား​ငယ်ကို ​ေမွး​ြပီး​မှ ကျား​ကိုက်ပျက်စီး​ ​ေသဆံုး​ြကရသည် " ဟူ၍ ြဖစ်သည်။

ထိုစာအရ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)မှာ အဖဘက်က စပ်၍ ​ေမာင်နှမဝမ်း​ကွဲ ြဖစ်​ေြကာင်း​ သိရ​ေသာအခါ မင်း​သမီး​သည် ​ေြမာ​ေမ့​၍ သွား​​ေလ၏။
အသည်း​​ေလာင်ကျွမ်း​ နှလံုး​ကွဲမျှ ပူ​ေဆွး​ြကြပီး​​ေနာက် ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)၏ အ​ေလာင်း​ကို မီး​သြဂင်္ိုဟ် ြက​ေလ၏။ ထိုအခါ မိဘြဖစ်​ေသာ ဝံလို ဖို ၊ မ တို့​သည် သား​၏ချစ်ြခင်း​ြဖင့်​ ကျယ်​ေလာင်စူး​ရှစွာ ​ေအာ်ြမည်ြကလျက် ထိုမီး​ပံုတွင်း​သို့​ သက်ဆင်း​၍ ​ေသလိုက်ြက သတည်း​။

မင်း​သမီး​ကလည်း​ ခုန်ဆင်း​မည်ြပုရာ အ​ေြခွအရံတို့​က ဆွဲထား​၍ မ​ေသြဖစ် ရှိရ​ေလ၏။ မင်း​သမီး​​သည် ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)၏ မိဘ ငှက်ြကီး​တို့​ကို အထိမ်း​အမှတ် ြဖစ်​ေစြခင်း​ငှာ ထို​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) တို့​၏ အသိုက်တည်ရာ ကညင်ကိုင်း​ြကီး​ကို ခုတ်ြဖတ်၍ ဝံလိုငှက်ရုပ်ြကီး​နှစ်ခုကို ထုလုပ်ြပီး​လျှင် သချင်္ိုင်း​၏ ​ေခါင်း​ရင်း​က စိုက်ထား​လိုက်၏။ ၎င်း​ြပင် ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) အတွက် မိမိ ​ေဆာင်ယူခဲ့​​ေသာ ပုဆိုး​အဝတ်တို့​ကို ထိုငှက်ရုပ်ြကီး​တို့​၌ တင်ဆွဲ၍ ထား​​ေလ၏။ ထိုအဝတ်ပုဆိုး​တို့​ ​ေလထဲ၌ လွင့်​လှုပ်​ေနသည်ကို ြမင်ရ​ေသာအခါ မင်း​သမီး​နှင့်​တကွ ြမင်ရသမျှ​ေသာ သူတို့​သည် အလွန် လွမ်း​ဆွတ်​ေြကကွဲ ြကရကုန်၏။

ဤအခါမှစ၍ မွန်လူမျိုး​ ၊ ကရင်လူမျိုး​တို့​သည် သုသာန်သချင်္ိုင်း​၌ သစ်သား​ငှက်ရုပ် ထုလုပ်၍ အဝတ်အထည်တို့​ကို ဆွဲချထား​​ေလ့​ ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုမှတစ်ပါး​ မွန်လူမျိုး​ ၊ ကရင်လူမျိုး​ တို့​သည် ဝံလိုငှက်ြကီး​များ​ ​ေြကွး​​ေြကာ်သံ ၊ ​ေအာ်ြမည်သံကို ြကား​ရ​ေသာအခါ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ၏ အ​ေြကာင်း​ကို သတိရ၍ မျက်ရည်ဝဲြက​ေသ ဟူ၏။

[

မှတ်ချက်

​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) အဝတ်အစား​ရ​ေရး​မှာ ဒဏ္ဍာရီကဲ့​သို့​ ရှိ၏။ သို့​ရာတွင် မြဖစ်နိုင်ဟုကား​ မဆိုနိုင်။ စင်စစ်​ေသာ်ကား​ အလွန်အဖိုး​တန်​ေသာ အချက်အလက်တို့​ကို သိရ၏။

(၁) ထိုအခါဆီက ြမန်မာနိုင်ငံ​ေအာက်ပိုင်း​ အချို့​​ေဒသတွင် တိရစ္ဆာန်တို့​နှင့်​ နီး​စပ်​ေရာ​ေနှာ​ေန​ေသာ ရိုင်း​​ေသး​​ေသာ အြဖစ်ကို သိရ၏။
(၂) သား​ ၊ ငါး​ တို့​ကို ရှာ၍ မီး​ကင် ၊ ဖုတ်စား​သည်ကို သိရ၏။
(၃) အိန္ဒိယြပည်​ေတာင်ပိုင်း​ ၊ သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) စ​ေသာ ကျွန်း​များ​နှင့်​ ဆက်သွယ်ပံုတို့​ကို သိရ၏။

သန်လျင်ရာဇဝင် စသည်တို့​တွင် မင်း​သမီး​နှင့်​ ​ေမာင်ဒီ မ​ေပါင်း​သင်း​ရမီး​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ​ေသဆံုး​ရ၏။ သို့​​ေြကာင့်​လည်း​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) တွင် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အဆက် ဆံုး​​ေလ​ေတာ့​သည်။ သို့​ရာတွင် ဦး​​ေမာင်​ေမာင် ဘာသာြပန်​ေသာ ကရင်မှတ်တမ်း​ အရကား​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) နှင့်​ ​ေပါင်း​သင်း​ သ​ေန္ဓရြပီး​မှ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) ​ေသရသည်။ သို့​​ေြကာင့်​လည်း​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) မှ ​ေနာက်တစ်ဆက် ရှင်​ေမွလွန်း​ တွင်မှ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အဆက် ဆံုး​​ေလသည်။ ဤအ​ေြကာင်း​ကို ဆက်၍ြပဦး​အံ့​။ ]

ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​

မင်း​သမီး​သည် ခမည်း​​ေတာ် ​ေပး​စား​အပ်​ေသာ လင်ြဖစ်၍ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ မိမိကိုယ်တိုင် သည်း​လှိုက်အူလိှုက် ချစ်ခင်ြကင်နာ သနား​​ေသာ လင်ြဖစ်၍ လည်း​​ေကာင်း​ ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ)၏ သချင်္ိုင်း​အနီး​မှပင် မခွာလို ၊ မခွာနိုင် ၊ မခွာရက် ​ေလသြဖင့်​ သထံုသို့​ မြပန်​ေတာ့​ဘဲ ထို​ေနရာအနီး​၌ပင် ပါသမျှ အ​ေြခွအရံနှင့်​ ြမို့​တည်၍ ​ေန​ေလ​ေတာ့​၏။

ြမို့​မှာ ြကခတ်ဝါး​များ​ အထပ်ထပ်ရံ၍ ရှိ​ေလသြဖင့်​ ' ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ ' တွင်၏။

မင်း​သမီး​ အမည်ကို ကရင်တို့​က ' နန့်​စာထလိုင်း​ ' ဟု ​ေခါ်၏။ ဤြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​တွင် ဘုရမ အြဖစ်ြဖင့်​ စံ​ေသာအခါ၌ကား​ ' သုဝဏ္ဏ​ေဒဝီ ' ဟု တွင်၏။
ဤြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ကား​ ယခုအခါ ရန်ကုန်ြမို့​ တစ်ဖက် ဒလကုန်း​ြကီး​အနီး​တွင် ရှိ​ေလသည်။
​ေရှး​အခါက ' သမိန်စကာကျွန်း​ ' ဟု​ေခါ်သည်။

​ေနာက် ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ တည်သည်ကိုစွဲ၍ ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ တွင်သည်။ မွန်တို့​ဘာသာအား​ြဖင့်​ ' တုန်စလင်း​ ' ဟု ​ေခါ်သည်။ (တုန် = ြမို့​ ၊ စလင်း​ = ြကခတ်ဝါး​)
​ေမာ့​တ​ေမာ့​ြမို့​ (မုတ္တမြမို့​) ၊ ၆၄၃ ခု ၊ နန်း​တက်​ေသာ ဝါခရူမင်း​လက်ထက် ဖင်း​ညဲတလဲ့​ ကို ြမို့​စား​ခန့်​ထား​ရာ ထိုအမတ်ကို စွဲ၍ ' တုန်တလံ ' ဟု ​ေခါ်သည်။ မွန်ဘာသာြဖင့်​ (တုန် = ြမို့​ ၊ တလဲ့​ = လူစွမ်း​​ေကာင်း​) ' လူစွမ်း​​ေကာင်း​ြမို့​ ' ဟု ဆိုလိုသည်။ ဤ ' တလဲ့​ ' မှ ​ေရွ့​​ေလျာကာ ' ဒလ ' ဟု ​ေခါ်တွင်ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

တစ်ဖန် ​ေရှး​က သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) မင်း​တပါး​ လာ​ေရာက် ၊ သီဟိုဠ် (သီရိလကင်္ာ) ြမို့​ပံု တည်ဖူး​သည် ဆိုသည်။ ​ေရွှစာရံ ဘုရား​ကိုလည်း​ တည်ခဲ့​သည်။ သို့​​ေြကာင့်​လည်း​ ' သီဟိုဠ်ငယ် ' ဟု ​ေခါ်တွင်ဖူး​​ေသး​သည်။

တစ်ဖန် အ​ေလာင်း​ဘုရား​ ဟံသာဝတီကို ၁၁၁၉ ခုတွင် သိမ်း​ယူ​ေသာအခါ အံ့​ြကီး​​ေလှ​ေတာ် ထား​သည်တွင် အံ့​ြကီး​​ေလှ​ေတာ်အုပ် အခွန်စား​ရ​ေသာြမို့​ ြဖစ်၍ ' အံ့​ြကီး​ြမို့​ ' ဟုလည်း​ တစ်ခါတစ်ရံ ​ေခါ်သည်။

' ခပင်း​ ' ဟုလည်း​ ​ေခါ်​ေသး​​ေြကာင်း​ ြကား​ဖူး​၏။ သို့​ရာတွင် အ​ေြကာင်း​ကို မသိရ။
ဤသို့​လျှင် သမိစကာကျွန်း​ ၊ ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ (တုန်စလင်း​) ၊ တုန်တလဲ့​ (ဒလ) ၊ သီဟိုဠ်ငယ် ၊ အံ့​ြကီး​ ၊ ယခု​ေနာက်ဆံုး​ ' ဒလအရပ် ' ဟု ​ေခါ်​ေနြကသည်။

ငသန်လျင်

ယခုအခါ ​ေကျာက်တန်း​ြမို့​အရပ် ြဖစ်​ေသာ ​ေရှး​အခါက သီဟဒီပကျွန်း​တွင် ​ေဇယျ​ေသနမင်း​ မင်း​ြပုသည်။ ထိုမင်း​သည် ပိုမို၍ ​ေနရာ​ေကာင်း​​ေသာ အရပ်သို့​ ​ေြပာင်း​​ေရွှ့​၍ ြမို့​တည်​ေထာင်ြပန်သည်။ ထိုအရပ်ကား​ ယခု သန်လျင်မှ ​ေတာင်ဘက် ဆယ်မိုင်ခန့်​အကွာတွင် ရှိ​ေသာ ပါဒ အရပ်ပင်တည်။ ထို ပါဒြမို့​ ​ေနာက်ဆံုး​မင်း​ အရိန္ဒရာဇ လက်ထက် ပါဒြမို့​အ​ေရှ့​ ဘုရား​ြကီး​ (ဖက်ယား​ြကီး​) ရွာ ဇာတိြဖစ်​ေသာ ငသန်လျင်သည် အလွန်အား​အင်ြကီး​မား​ သန်စွမ်း​သည့်​အြပင် ြပဒါး​ရှင်လံုး​ သို့​မဟုတ် ပတ္တြမား​ပျံရှိ​ေသာ ဝက်ြကီး​ကို သတ်ြဖတ်၍ ထိုြပဒါး​ရှင်လံုး​ ကိုလည်း​ ရထား​သည် ဆိုသည်။

ပါဒဘုရင်သည် မိမိအား​ ရန်သူဟု ထင်မှတ်သည့်​အြပင် မတရား​အုပ်စိုသည်လည်း​ ြဖစ်၍ ငသန်လျင်က ထိုမင်း​ကို လုပ်ြကံသတ်ြဖတ် ြပီး​လျှင် ြမို့​သစ်တည်၍ မင်း​ြပု​ေလသည်။ ြမို့​မှ တည်သူကိုစွဲ၍ ' သန်လျင်ြမို့​ ' တွင်​ေလသည်။

ပါဒြမို့​နှင့်​ သန်လျင်ြမို့​ နှစ်ရပ်တွင် မင်း​ဆက် ၃၆ ဆက်ရှိရာ သန်လျင် ​ေနာက်ဆံုး​မင်း​ကား​ ​ေဘာဂ​ေသနမင်း​ ြဖစ်သည်။

မင်း​နန္ဒ​ာ နှင့်​ ရှင်​ေမွလွန်း​

ထို​ေဘာဂ​ေသနမင်း​သည် ြပခဲ့​​ေသာ ြကခတ်ဝါး​ရံြမို့​ ဘုရင်မ သု၀ဏ္ဏ​ေဒဝီ ကို တိုက်ခိုက်သိမ်း​ယူ၍ မိဖုရား​ ြပု​ေလသည်။ (ဦး​​ေမာင်​ေမာင်၏ ဘာသာြပန်တွင် ငသန်လျင်မင်း​ ကိုယ်တိုင် မိဖုရား​ြပုသည် ဆိုသည်)

သု၀ဏ္ဏ​ေဒဝီတွင် ​ေမာင်ဒီ (​ေမာင်တီ) နှင့်​ ရခဲ့​​ေသာ သ​ေန္ဓသံုး​လ ပါခဲ့​သည် ဆိုသည်။ ယခု မိဖုရား​ ြဖစ်ြပီး​မှ ရက်​ေစ့​၍ ဖွား​ြမင်ခါနီး​၌ မီး​မဖွား​နိုင်၍ နတ်ရွာစံ​ေလ၏။

မီး​သြဂင်္ိုဟ်ရာတွင် ထင်း​မီး​ပံုထက်၌ပင် ဝမ်း​တွင်း​ရှိ သမီး​သ​ေန္ဓသည် ဝမ်း​မှ​ေပါက်ထွက် လွင့်​စင်ကျလာ​ေလ၏။ အသက်လည်း​ ရှင်​ေလသည်။

(ထိုအခါမှစ၍ ကိုယ်ဝန်နှင့်​ ​ေသဆံုး​လျှင် သား​ကို ​ေဖာက်ထုတ်ယူြပီး​မှ သြဂင်္ိုဟ်ရ​ေသာ ထံုး​စံ ြဖစ်လာ​ေလသည်)

ထိုထူး​ဆန်း​ကံထူး​​ေသာ သမီး​​ေတာ်ကို ​ေဘာဂ​ေသနဘုရင်သည် အလွန်ချစ်ခင် သနား​​ေတာ်မူ၏။ သို့​ရာတွင် သုသာန်၌ ဖွား​​ေလသြဖင့်​ ြမို့​တွင်း​သို့​ မသွင်း​ဘဲ ြမို့​ြပင် အ​ေနာက်ဘက်၌ တစ်ပင်တိုင်း​နန်း​ ​ေဆာက်၍ အ​ေစာင့်​အ​ေရှာက် အ​ေြခွအရံနှင့်​ ​ေကာင်း​စွာ ထား​​ေပ၏။ အမည်ကား​ ' ဗို့​နွန်း​ ' ဟု ​ေခါ်သည်။ မွန်ဘာသာြဖင့်​၍ (ဗို့​ = မ မယ် ၊​ နွန်း​ = နန်း​) ' နန်း​မမယ် ' ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ တစ်ပင်တိုင် မင်း​သမီး​ဟု ဆိုလိုသည်။ ထို ဗို့​နွန်း​ကို ြမန်မာတို့​က မပီသ၍ ​ေရှး​က ' ​ေမွ့​နွန်း​ ' ဟူ၍ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ' ​ေမွး​နန်း​ ' ဟူ၍ လည်း​​ေကာင်း​ ​ေခါ်ြကသည်။ ယခုအခါ တစ်ရံတစ်ခါ တစ်နည်း​အား​ြဖင့်​ ' ရှင်​ေမွး​လွန်း​ ' ဟူ၍ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ အများ​အြပား​ အား​ြဖင့်​ ' ရှင်​ေမွလွန်း​ ' ဟူ၍ လည်း​​ေကာင်း​ ​ေခါ်ြက​ေလသည်။

ရှင်​ေမွလွန်း​ အရွယ်သို့​ ​ေရာက်​ေသာ် ယခု ရန်ကုန်ဘက် ဥက္ကလာပြမို့​ ၊ ဥက္ကလာပ မင်း​ြကီး​၏ သား​​ေတာ် မင်း​နန္ဒ​ာသည် ရှင်​ေမွလွန်း​ ​ေချာ​ေမာလှပ​ေြကာင်း​ ြကား​သိ ၊ ​ေမတ္တာဝင်သည်နှင့်​ ငမိုး​ရိပ် မိ​ေကျာင်း​ကို စီး​ကာ ြမစ်ကို ြဖတ်ကူး​ြပီး​လျှင် ရှင်​ေမွလွန်း​ထံသို့​ သွား​​ေလ၏။ နှစ်ဦး​လံုး​ပင် ​ေမတ္တာသက်ဝင် ချစ်ခင်ြက​ေလ၏။ မင်း​နန္ဒ​ာသည် ငမိုး​ရိပ် မိ​ေကျာင်း​ကို စီး​၍ မြကာမြကာ ရှင်​ေမွလွန်း​ထံသို့​ ​ေရာက်​ေလ့​ရှိ၏။

တစ်ခါ​ေသာ် မလိုသူတစ်ဦး​က ရှင်​ေမွလွန်း​အား​ " မင်း​နန္ဒ​ာ စင်စစ် ချစ်မချစ် သိရ​ေအာင် စံုစမ်း​ြကည့်​ပါ ၊ လက်ယာလက်​ေမာင်း​ကို ​ေခါင်း​အံုး​အိပ်ရ​ေစ ဟု ​ေတာင်း​ပါ ၊ အကယ်ချစ်လျှင် ခွင့်​ြပုပါလိမ့်​မည် " ဟု တိုက်တွန်း​​ေလ၏။

ရှင်​ေမွလွန်း​သည် ြကံရင်း​ကို မသိ၍ ထိုသို့​ စံုစမ်း​ရာ မင်း​နန္ဒ​ာသည် အလွန်ချစ်ခင်သူြဖစ်၍ ဘုန်း​နိမ့်​မည်ကိုသိလျက် လက်ယာလက်​ေမာင်း​ကို ရှင်​ေမွလွန်း​အား​ ​ေခါင်း​အံုး​၍ အိပ်ခွင့်​ြပုလိုက်၏။

ဤသို့​အား​ြဖင့်​ ဘုန်း​နိမ့်​သွား​​ေသာ​ေြကာင့်​ ငမိုး​ရိပ်ကို စီး​၍အြပန် ြမစ်လယ်သို့​ကျ​ေသာ် ငမိုး​ရိပ်၏ ရန်သူများ​ြဖစ်​ေသာ မလက်တို စ​ေသာ မိ​ေကျာင်း​တို့​က ဝိုင်း​ဝန်း​ ကိုက်ခဲြကရာ ငမိုး​ရိပ် မခုခံနိုင် ြဖစ်​ေလ၏။

ထိုအခါမှ မိမိသခင်၏ အသက်ကို ကယ်ရန်ဟု ပါး​စပ်တွင်ငံု၍ အတင်း​​ေြပး​ခဲ့​ရ​ေလ၏။ ဥက္ကာပကမ်း​ဘက်သို့​ ​ေရာက်၍ အန်ထုတ်လိုက်ရာ အချိန်ြကာ​ေလြပီ ြဖစ်သြဖင့်​ မင်း​နန္ဒ​ာသည် မွမ်း​၍ ​ေြမာ​ေမ့​​ေနြပီး​​ေနာက် ​ေသဆံုး​သွား​​ေလ၏။

တစ်ဖက်ကမ်း​မှ ရှင်​ေမွလွန်း​ ြကား​​ေသာ် ချက်ချင်း​ပင် ရင်ကွဲနာကျ၍ ​ေသဆံုး​ြပန်​ေလ၏။
မင်း​နန္ဒ​ာကို ဥက္ကလာပ ကမ်း​ထိပ်မှ လည်း​​ေကာင်း​ ၊ ရှင်​ေမွလွန်း​ကို သန်လျင်ကမ်း​ထိပ်မှ လည်း​​ေကာင်း​ တစ်​ေန့​တည်း​ ၊ တစ်ြပိုင်တည်း​ နှစ်​ေလာင်း​ြပိုင် မီး​သြဂင်္ိုဟ် ြက၏။

ထူး​ဆန်း​သည်ကား​ ကမ်း​နှစ်ဖက်မှ မီး​သြဂင်္ိုဟ်​ေသာ မီး​ခိုး​တို့​သည် ြမစ်လယ်ဆီသို့​ ယိုင်တက်၍ အထက်​ေကာင်း​ကင်း​၌ မီး​ခိုး​ချင်း​ ပူး​​ေပါင်း​​ေရာ​ေနှာ တစ်လံုး​တည်း​ြဖစ်၍ တက်သွား​သည်ကို လူအ​ေပါင်း​တို့​ အံ့​ဩစွာြဖင့်​ ြမင်ြကရကုန်၏။

၎င်း​တို့​၏ ​ေမတ္တာဓာတ်သည် သန့်​ရှင်း​စွဲြမဲ​ေလသြဖင့်​ မီး​ခိုး​ချင်း​ပင် ​ေပါင်း​စပ်ရ​ေလသည်ဟု ဆိုစမှတ် ြပုြကကုန်၏။

ဤသို့​လျှင် ​ေငွ​ေတာင်သူ ကရင်အမျိုး​သမီး​ နန့်​​ေနာင်း​ခါရီ ​ေခါ် ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အဆက်အနွယ်သည် ရှင်​ေမွလွန်း​တွင် ဇာတ်သိမ်း​​ေလ​ေတာ့​သည်။

(ကရင်) ​ေဒွး​မယ်​ေနာ် + သုဓနုမင်း​သား​ (မျိုး​ကွဲ)
သား​ ​ေရွှကျူ + နှမ​ေတာ်ဝမ်း​ကွဲ
သမီး​ ​ေသာ်ကစန္ဒီ + သထံုဘုရင်၏ညီ ပုညရာဇာ (​ေမာင်​ေထာ်ပိုင်) (မွန်)
သား​ ​ေမာင်ဒီ + သထံုဘုရင် သီဟရာဇာ၏ သမီး​ နန့်​​ေစာထလိုင်း​ (သု၀ဏ္ဏ​ေဒဝီ) (မွန်)
သမီး​ ရှင်​ေမွလွန်း​

အထက်ပါ ​ေဆွမျိုး​စဉ်အရ အလွန်ထူး​ြခား​ မှတ်သား​ဖွယ်​ေကာင်း​၍ သုခထက် ဒုက္ခသာလျှင် ပိုမိုများ​ြပား​​ေသာ ၊ သို့​​ေသာ် သတ္တိ ၊ ​ေမတ္တာ ၊ သစ္စာတရား​ တို့​ြဖင့်​ လွှမ်း​မိုး​အပ်​ေသာ ကရင်အမျိုး​သမီး​ ​ေငွ​ေတာင်သူ ​ေဒွး​မယ်​ေနာ်၏ အမျိုး​ဇာတ်သည် တီ ြဖစ်​ေသာ (ကရင်စပ် + မွန်) ရှင်​ေမွလွန်း​တွင် အဆံုး​သတ်​ေလ​ေတာ့​သတည်း​။